Dagblaðið Vísir - DV - 11.11.2011, Qupperneq 42

42 11.–13. nóvember Helgarblað
Sakamál 9 daga drottningin Lafði Jane Gray var þjóðhöfðingi Englands í níu daga, frá 10. júlí 1553 til 19. júlí sama ár. Hún er einnig þekkt sem Níu daga drottningin. Jane Grey var ýtt til hliðar eftir níu daga í valdastóli og varpað í fangelsi. Jane Grey var fundin sek um landráð í nóvember 1553 og um tíma leit út fyrir að lífi hennar yrði þyrmt. Sú varð ekki raunin og hún var hálshöggvin 12. febrúar 1554, sextán eða sautján ára að aldri.U m s j ó n : K o l b e i n n Þ o r s t e i n s s o n k o l b e i n n @ d v . i s
xxx
S
krifstofur franska háðsádeilutíma-
ritsins Charlie Hebdo voru eyði-
lagðar í byrjun nóvember. Gerð var
bensínsprengjuárás á skrifstofurnar
degi eftir að tilkynnt var að spámaðurinn
Múhameð væri aðalritstjóri næsta tölu-
blaðs tímaritsins og á forsíðu gat að líta
teikningu af spámanninum þar sem hann
lét sér spaugsyrði um munn fara.
Forsætisráðherra Frakklands, Fran cois
Fillon, var ómyrkur í máli í kjölfarið og
sagði að um væri að ræða óréttlætanlega
árás á frelsi fjölmiðla.
Stephane Charbonnier, aðalritstjóri
tímaritsins, fór ekki í launkofa með skoðun
sína: „Það, að við getum gert grín að öllu
í Frakklandi, að við getum talað um allt í
Frakklandi annað en íslam og afleiðingar
íslamisma, er pirrandi.“
Reyndar vildi Charbonnier ekki taka svo
djúpt í árinni að fullyrða að franskir mús-
limar stæðu að baki árásinni, og hafði á orði
að um væri að ræða „heimska öfgamenn“.
Það kann að skjóta skökku við að orsök
árásarinnar má rekja til tölublaðs sem hugs-
að var til að „fagna“ sigri flokki íslamista í
nýafstöðnum kosningum í Túnis og ljóst er
að ekki eru allir sammála ritstjórn tímarits-
ins um hvernig viðeigandi sé að fagna nið-
urstöðunum í Túnis.
Að sögn Charbonnier höfðu tímaritinu
borist nokkrar hótanir á Twitter og Facebo-
ok áður en árásin var gerð á skrifstofurnar
en tímaritið „léti þetta ekki á sig fá“. Að auki
var gerð atlaga að vefsíðu tímaritsins og inn
á hana sett skilaboð á ensku og tyrknesku.
Engin slys urðu á fólki í árásinni sem
gerð var í morgunsárið miðvikudaginn 2.
nóvember.
Í viðtali við fréttastofu AFP daginn áður
sagði Charbonnier að tilgangurinn með
tölublaðinu væri ekki að ögra: „Okkur
finnst við bara vera að sinna vinnunni
eins og vanalega. Eini munurinn þessa
vikuna er að Múhameð er á forsíðunni og
það er sjaldséð.“
Inni í blaðinu er að finna leiðara sem
tileinkaður er Múhameð og fleiri teikning-
ar af honum, meðal annars eina sem sýnir
spámanninn með rautt trúðsnef.
Á forsíðunni er teikning af Múhameð
spámanni þar sem hann segir: „100 svipu-
högg ef þú ert ekki að deyja úr hlátri.“
100 svipu-
högg ef …
Sprengjuárás gerð á
franskt ádeilutímarit
E
lizabeth Bathory fæddist
7. ágúst 1560 og var fjöl-
skylda hennar ein sú auð-
ugasta í Ungverjalandi þess
tíma. Fimmtán ára að aldri
giftist hún Ferenz Nadasdy greifa
og bjuggu þau í Nadasdy-kastala í
vesturhluta landsins.
Sagan segir að greifynjan hafi
tamið sér að myrða ungar konur,
láta þeim blæða út og baða sig síð-
an upp úr blóðinu. Sagt er að upp-
haf þessa hafi mátt rekja til þess
að eitt sinn hafi blóðdropi úr einni
þjónustustúlku, sem Elizabeth rak
vænan löðrung, slest á hana. Greif-
ynjan var þess fullviss að litarhaft
hennar hefði breyst til batnaðar
þar sem dropinn lenti. Þaðan í frá
baðaði Elizabeth sig reglulega upp
úr blóði.
Líklegt verður að teljast að
Elizabeth Bathory hafi pyntað og
myrt vegna kvalalosta og staða
hennar í samfélaginu olli því að
hún komst upp með voðaverk sín í
þó nokkurn tíma.
Einsemd og leiðindi
Ungverjar áttu í styrjöld við Ottóm-
ana um 1580 og eiginmaður henn-
ar var yfirmaður herja landsins. Í
fjarveru hans féll það Elizabeth í
skaut að sjá um málefni er vörð-
uðu eignir hjónanna og leiguliða á
landareign þeirra.
Ungverjaland tók einnig þátt í
Ottómanastríðunum 1591 til 1606
og var Nadasdy greifi því löngum
fjarverandi og oft og tíðum var lítið
vitað um afdrif hans.
Einsemd og hégómi einkenndu
líf Elizabeth og hún neytti ýmissa
lyfja til að vinna bug á höfuðverk
sem herjaði á hana auk þess sem
hún eyddi ófáum stundum í að
dást að eigin fegurð í spegli.
Tengdamóðir hennar spurði
hana í tíma og ótíma hví hún eign-
aðist ekki börn og samkvæmt einni
sögu lét Elizabeth ergelsi sitt vegna
afskipta tengdamóður sinnar bitna
á þjónustustúlkunum.
Síðar meir eignuðust hjóna-
kornin börn, allt í allt fimm, en ein-
ungis þrjú þeirra komust á legg.
Kvalalostinn ágerist
Með árunum jókst kvalalosti greif-
ynjunnar og með aðstoð dyggra
starfsmanna fann hún fórnarlömb
utan vébanda kastalans. Starfs-
mennirnir kembdu sveitirnar í leit
að stúlkum sem gætu svalað fíkn
Elizabeth.
Sumar voru lokkaðar til kastal-
ans með fögrum fyrirheitum um
gott starf, en ef það gekk ekki var
þeim byrluð ólyfjan og þær síðan
fluttar nauðugar viljugar í kastal-
ann.
Stúlkur sem hurfu inn fyrir
veggi kastalans snéru aldrei til síns
heima og orðrómur um illsku greif-
ynjunnar fór eins og eldur í sinu
um nærliggjandi þorp.
Nadasdy greifi safnaðist til for-
feðra sinna 47 ára að aldri upp
úr aldamótunum 1600 og í kjöl-
far dauða hans náðu ódæði Eliza-
beth nýjum hæðum og máttu
fórnarlömb hennar þola miklar
píslir áður en dauðinn líknaði sig
yfir þau.
Fjölbreytt verkfæri
Elizabeth nýtti sér fjölda ólíkra
verkfæri og beitti ólíkum aðferðum
við misþyrmingarnar. Nálar, hnífar,
svipur og glóandi skörungar voru á
meðal þess sem hún notaði við iðju
sína. Stúlkurnar voru afklæddar
og þeim haldið föstum af vitorðs-
mönnum Elizabeth.
Nálum var stungið í brjóst
stúlknanna eða undir neglur og
kynfæri stúlknanna sluppu ekki við
glóandi skörunga eða kertaloga.
Sumar stúlknanna voru dregnar
eftir snævi þakinni jörðinni utan
kastalans, yfir þær hellt köldu vatni
og þær síðan ofurseldar dauðan-
um í brunagaddi.
Þessar pyntingar stóðu oft og
tíðum svo klukkutímum skipti en
kvalalosti blóðgreifynjunnar virtist
með öllu óseðjandi.
Lík fórnarlambanna voru ýmist
grafin, látin rotna þar sem þau lágu
eða þeim fleygt út fyrir kastala-
veggina þar sem þau urðu að úlfa-
fæðu. En svo fór að Elizabeth gekk
of langt. Hún leitaði fórnarlamba
út fyrir samfélag bændanna og for-
eldrar þeirra stúlkna viðruðu grun-
semdir sínar.
Rannsókn, réttarhöld og
sektardómur
Konungur Ungverjalands, Matt-
hias, lét að lokum undan þrýst-
ingi um rannsókn á iðju greif-
ynjunnar og setti Thurzo greifa,
nágranna hennar, yfir rannsókn-
ina. Greifinn lét til skarar skríða
síðla kvölds 29. desember 1610
og greip greifynjuna og vitorðs-
menn hennar glóðvolg við miður
þokkalega iðju.
Elizabeth og skósveinar hennar
voru ákærð fyrir áttatíu morð. Sex
starfsmanna hennar voru sakfelld-
ir, dæmdir til dauða og dómunum
var fullnægt. Sumir þeirra fengu að
reyna á eigin skrokki þá meðferð
sem fórnarlömbin höfðu sætt.
Elizabeth Bathory, blóðgreif-
ynjan, var sakfelld og úrskurðað
að hún skyldi múruð inni í eigin
svefnherbergi. Lítil rauf var gerð í
múrinn svo unnt yrði að koma til
hennar mat og drykk.
Þremur árum síðar, 21. ágúst
1614, kom í ljós að hún var ekki
lengur í tölu lifenda. Inni í herbergi
hennar fundust nokkrir diskar með
ósnertum mat og því ekki hægt að
fullyrða nákvæmlega hvaða dag
hún skildi við.
n Elizabeth Bathory var ungversk greifynja n Hennar er minnst sem afkasta-
mikils morðkvendis n Hún var sökuð um að hafa myrt hundruð stúlkna„Stúlkur sem
hurfu inn fyrir
veggi kastalans snéru
aldrei til síns heima
og orðrómur um illsku
greifynjunnar fór eins og
eldur í sinu um nærliggj-
andi þorp.
BLÓÐGREIFYNJAN
Blóðgreifynjan Elizabeth Bathory
var haldin óseðjandi kvalalosta.