Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2014, Qupperneq 41

Helgarblað 23.–26. maí 2014 Fólk Viðtal 33
ins skóla en segir borgarstjórastarfið
ígildi krefjandi háskólanáms. „Í
hverju, veit ég ekki alveg. Stjórnun,
opinberri stjórnsýslu og samskipt­
um, ef til vill. Ég er búinn að læra
mikið um samskipti, manneskjur og
um það hvernig stjórnkerfið okkar
virkar, eftir hverju er farið og hverjir
kostir þess og gallar eru.
En fyrst og fremst finnst mér ég
kveðja sem heimspekingur. Mér
finnst þetta hafa verið heimspeki­
nám og ég þroskast sem heim­
spekingur á þessum árum. Ég hef
ákveðnar kenningar sem ég hef
rannsakað í starfi mínu og heim­
spekin spannar vítt svið hvað það
varðar. Hún spannar tungumálið,
manneskjuna, sjálfið og stjórnmál
en ef ég er spurður nánar um hvað
það var sem ég nákvæmlega lærði –
þá held ég að ég þurfi að íhuga það.
Ég er búinn að safna svo mikið af
upplýsingum sem ég hef ekki náð að
vinna fyllilega úr.
Fólk spyr mig oft hvað sé mér efst
í huga. Mér er eiginlega bara efst
í huga þakklæti fyrir að hafa feng­
ið tækifæri til þess að eiga þessa
reynslu. Þakklæti í garð fólks fyrir
að hafa unnið með mér. Þetta tókst
vel, við vorum að gera eitthvað sem
hafði ekki verið gert áður. Við náðum
að búa eitthvað til sem enginn hafði
séð fyrir og allir voru tilbúnir að ef­
ast um að gæti gengið upp. Ég náði
að láta það ganga upp. Ég er búinn
að skila mjög fínni fjárhagsáætlun
fyrir næsta ár og get skilið við starfið
sáttur og stoltur.“
Er þjónandi leiðtogi
Hann segir markmið sitt aldrei hafa
verið pólitískt. Hann hefur litla trú á
pólitík heldur fremur því að hver og
einn taki þátt í uppbyggingu sam­
félagsins á sínum eigin forsendum.
Vilji og geti lagt það fram sem hann
hefur fram að færa.
„Ég vil ná þessu fram. Þetta er kall­
að ýmsum nöfnum. Þjónandi forysta
er eitt hugtak sem má vel nota. Ég hef
stúderað mikið lýðræði og frumhug­
myndir um lýðræðið og hvert mark­
miðið er. Mér finnst leiðinlegt og mik­
il synd hvað það hefur farið illa fyrir
lýðræðinu, því var stolið af okkur og
það var yfirtekið að mjög miklu leyti
af fjársterkum aðilum, sem færðu hið
lýðræðislega vald yfir á nokkrar fáar
hendur sem síðan stjórna óbeint og
beint óeðlilega mikið.
Um leið er að verða breikkandi
gjá á milli fólksins, lýðsins og ræð­
isins. Valdið og fólkið er að færast í
sundur.“
Lýðræðinu stolið
Hann segir þá sem vilja stela lýð­
ræðinu beita blekkingum. Bæði
verklegum og hugarfarslegum.
Mikil vægt sé að sjá í gegnum þær og
sjá við þeim. „Ég get nefnt sem dæmi
blekkinguna um að ég eigi ekki er­
indi í stjórnmál. Ég sé ekki stjórn­
málamaður. Ég sé frávik sem ekki
eigi að taka mark á.
Þetta er tilbúningur. Mér finnst
við í samfélaginu hafa í hendi okkar
tækifæri sem ekki allir hafa. Við get­
um breytt samfélaginu. Ef við bara
nýtum tækifærin og sjáum við blekk­
ingunum. Látum ekki stela af okkur
lýðræðinu,“ segir hann og bendir á
að lausnin sé falin í því að játa van­
mátt og sýna auðmýkt gagnvart stöð­
unni sem við erum í. Þjóðin þurfi að
opna sig. Í öllum skilningi.
„Við sem þjóð þurfum að opna
Í mál við Ísland
okkur. Við þurfum að opna svo
margt. Játa vanmátt og sýna auð­
mýkt og opna. Það eru margir sem
þurfa að stíga niður af stöllum, þar
sem þeir hafa hreiðrað um sig og
jafnvel komið sér fyrir og eru byrj­
aðir að vopnvæðast. Við þurfum að
opna umræðu fyrir hugmyndir og
skipulag. Um skólakerfið, háskól­
ann, utanríkisstefnuna og landið allt.
Þar liggur galdurinn að leið okkar að
heilun sem þjóðar. Út úr ótta, það
gerist ákaflega lítið þegar við erum
í ótta. Við þurfum að stíga inn í ótt­
ann og út úr honum. Ég hef prófað
það sjálfur og tekist á við sjálfan mig
á margan hátt í gegnum lífið. Það er
nauðsynlegt.
Það er svo mikil sóun að hafna
fólki á þeim forsendum að það pass­
ar ekki inn í þrönga samfélagsgerð.“
Íslenskt samfélag mun deyja út
Hann segist vilja fylgjast með þróun­
inni hér á landi á öðrum vettvangi
þrátt fyrir að hann láti af störfum í
borginni og segir mikilvægt að taka
umræðuna um framtíðina án tilfinn­
ingasemi. Hann nefnir sérstaklega
tungumálið í þessu samhengi. „Við
verðum að ræða þetta. Ætlum við í
alvörunni að halda áfram að nota
þetta tungumál? Nú er það nokkuð
víst að 300 þúsund manna samfé­
lag er ekki að fara að halda áfram
að vera til. Það mun á einn eða ann­
an hátt deyja út. Skotar eru mikið að
ræða þetta, hvort það sé raunhæft að
þeir verði sjálfstæðir þar sem þeir eru
bara fimm milljónir.
Við höfum svolítið haldið sjálf­
stæði með stuðningi. Við þurfum að
horfast í augu við það þótt það særi
stoltið. Danir héldu okkur uppi, eins
og þeir halda uppi Grænlandi og Fær­
eyjum í dag. Við notuðum tækifærið
til að slíta þráðinn í stríðinu, fengum
þá Marshall­aðstoð sem hélt okkur á
floti í dágóðan tíma. Í kjölfarið kom
bandaríski herinn og síðan fór hann
og nú erum við svolítið ein á báti.
Enginn hefur áhuga á okkur. Hvað
gerir manneskja í þessari stöðu? Hún
getur setið heima hjá sér og krosslagt
hendur og bölvað fólki fyrir að hringja
ekki í sig. Sagt við sjálfa sig: „Aldrei
hringir neinn í mig til að tékka á því
hvernig ég hafi það.“ Svona má sitja út
lífið allt. Eða að taka upp símann og
hringja. Ef okkur tekst að opna samfé­
lagið, þá verður það bæði sjálfstæðinu
og lýðræðinu til góða.“
Trúfrelsi á heimilinu
Hann er samkvæmur sjálfum sér og
leggur jafn mikla áherslu á lýðræði
heima hjá sér og í borginni.
Hann er fimm barna faðir og
finnst mikilvægt að allir í fjöl­
skyldunni fái að hafa sína sérstöðu.
„Ég og Jóga höfum reynt að reka
heimili sem er lýðræðislegt. Þar sem
þú hefur leyfi til að hafa sérstöðu
svo lengi sem þú gengur ekki á rétt
annarra til að hafa sína sérstöðu.
Börnin okkar eru jafn ólík og þau eru
mörg. Það er enginn einræðisherra
á heimilinu. Við höfum til dæmis
haft reglulega fjölskyldufundi þar
sem við hittumst öll og ræðum mál­
in. Það er í raun lýðræðisleg leið til
að halda heimili. Það er algjört trú­
frelsi á mínu heimili til dæmis, segir
hann og gerir svolítið að gamni sínu
enda er hann sjálfur búinn að prófa
flest í þeim efnum þótt hann kalli sig
trúleysingja í dag. Til að mynda gekk
hann í klaustur um tíma eins og frægt
varð. „Þú getur ekki haft efni á öðru,“
segir blaðamaður.
„Nei, nei, það er mikið rétt,“ segir
hann og hlær.
„Ég og Jóga“
Eiginkona Jóns heitir Jóhanna Jó­
hannsdóttir, og er í daglegu tali köll­
uð Jóga. Hún starfar sem nuddari
„Á kvöldin
tók við
atburðarás
sem minnti á
Flugnahöfð-
ingjann
m
y
n
d
s
ig
Tr
y
g
g
u
r
a
r
i