Dagblaðið Vísir - DV - 26.09.2014, Blaðsíða 14

Helgarblað 26.–29. september 201414 Fréttir
Ó
lafur Magnússon, fyrrverandi
eigandi Mjólku, segir Þórólf
Gíslason, forstjóra Kaup­
félags Skagfirðinga, hafa
stöðvað í fæðingu banka­
lán frá Landsbankanum sem hann
var að reyna að tryggja Mjólku síðla
árs 2009. Þá var Kaupfélag Skag­
firðinga búið að gera formlegt kaup­
tilboð í Mjólku sem Ólafur var bú­
inn að hafna. „Það er Þórólfur sem á
frumkvæði að því að reyna að eign­
ast fyrir tækið og fer að bera víurnar í
það. Ég sagði alltaf að þetta væri ekki
til sölu,“ segir Ólafur.
Í byrjun ágúst sama ár hafði
Mjólkursamsalan, sem Kaupfélag
Skagfirðinga á stóran hlut í, hækkað
söluverð á mjólk til Mjólku um 17
prósent. „Þeir taka bara þá ákvörðun
að hækka mjólkina. Þetta kippti bara
rekstrargrundvellinum undan okkar
fyrirtæki og gerði okkur alveg rosa­
lega erfitt fyrir. Ég óskaði eftir skýr­
ingum frá Mjólkursamsölunni en
ég fékk aldrei neinar skýringar. Hún
hafði þann eina tilgang að hafa af
okkur fyrirtækið,“ segir Ólafur.
Í vikunni sektaði Samkeppnis­
eftirlitið Mjólkursamsöluna um 370
milljónir króna vegna hækkunar­
innar sem stofnunin telur vera brot á
samkeppnislögum.
Verð hækkað eftir tilboð
Mjólkursamsalan hækkaði því
verðið á mjólkinni til Mjólku eftir
að Kaupfélag Skagfirðinga var byrj­
að að reyna að kaupa Mjólku og
eftir að Ólafur hafði hafnað tilboð­
inu. Athygli vekur að í úrskurðinum
kemur fram að Samkeppniseftirlitið
metur það sem svo að stjórnendur
Mjólkursamsölunnar, ekki Verð­
lagsnefnd búvöru, hafi verið sá að­
ili sem hækkað verðið á mjólkinni
til Mjólku. Þannig liggi ábyrgðin hjá
stjórnendum Mjólkursamsölunnar.
Í auglýsingu á vefsíðu
Samkeppnis eftirlitsins um úr­
skurðinn segir orðrétt að hækkun­
in á mjólkinni hafi verið til þess að
veikja Mjólku og ýta undir möguleik­
ann á sölu á Mjólku til Kaupfélags
Skagfirðinga. „Verðmunurinn var til
þess fallinn að veikja Mjólkurbúið
Kú, sem er lítil mjólkurafurðastöð í
einkaeigu, og stuðla að sölu á fyrir­
tækinu Mjólku til Kaupfélags Skag­
firðinga (KS) á árinu 2009.“
Kaupfélag Skagfirðinga á 9,9 pró­
senta hlut í Mjólkursamsölunni
og byggir sá eignarhlutur á hluta­
bréfum sem félagið átti í Osta­ og
smjörsölunni sem varð hluti af
Mjólkursamsölunni í árslok 2006.
Samvinnufélagið Auðhumla, sem
er í sameiginlegri eigu kúabænda,
á rúm 90 prósent sem eftir standa í
fyrir tækinu.
Samvinnumaður til aðstoðar
Ólafur lýsir því í samtali við DV
hvernig hann reyndi að fjármagna
Mjólku með bankalánum og að
hann hafi verið kominn með vil­
yrði frá Landsbankanum fyrir fjár­
mögnun. Hann segir að Haukur
Halldórsson, bóndi og þáverandi
formaður bankaráðs Landsbankans,
hafi viðurkennt það í samtali við sig
að hafa rætt við Þórólf Gíslason um
málefni Mjólku áður en Kaupfélag
Skagfirðinga keypti félagið. „Ég var
búinn að vera að djöflast í því að fá
lán til endurfjármagna fyrirtækið.
Ég var búinn að hitta menn í Lands­
bankanum og þeir tóku mér mjög
vel,“ segir Ólafur.
Hann heldur því fram að Friðrik
Mar Guðmundsson, stjórnarmaður
í Sambandi íslenskra samvinnufé­
laga, hafi haft samband við sig og
boðið Mjólku aðstoð sína í rekstrar­
málum félagsins en að hann hafi gert
þetta til að verða flugumaður Kaup­
félags Skagfirðinga inni í Mjólku.
„Það er sjálfstætt rannsóknarefni
hvað hann fékk fyrir þetta; fyrir að
vera í hinu liðinu en hafa samt ver­
ið að vinna við hliðina á mér. Frið­
rik lekur því svo til Þórólfs að ég sé
við það að fá lán í Landsbankanum.“
Friðrik Mar var framkvæmda­
stjóri Mjólku eftir kaup Kaup­
félags Skagfirðinga á félaginu. Í
byrjun febrúar tók hann svo við
starfi kaupfélagsstjóra hjá Kaup­
félagi Fáskrúðsfirðinga og fram­
kvæmdastjórastarfi Loðnuvinnsl­
unnar hf. Hann hefur setið sem
stjórnarmaður í Sambandi íslenskra
samvinnufélaga.
Hringdi í stjórnarformanninn
Að sögn Ólafs hringdi Þórólfur svo í
Hauk Halldórsson og sagði honum
að „á hans vakt sem stjórnarformað­
ur í umboði Framsóknarflokksins
yrði ekki afhent lán til mín úr bank­
anum,“ segir Ólafur.
Haukur hafði verið skipaður í
bankaráð Nýja Landsbankans eftir
hrunið 2008 þegar nýir bankar voru
settir á laggirnar á rústum þeirra
gömlu. Stjórnmálaflokkarnir á Al­
þingi tilnefndu þá fulltrúa í banka­
ráðin og var Haukur tilnefndur af
Framsóknarflokknum. Hann var
því sannarlega fulltrúi Framsóknar­
flokksins í bankaráðinu. Haukur
varð svo formaður bankaráðsins eft­
ir að Ásmundur Stefánsson tók við
bankastjórastarfinu í Landsbankan­
um í febrúar 2009 en hann hafði ver­
ið formaður fram að því.
Athygli vekur að Haukur sat um
tíma í stjórn Samtaka afurðastöðva
í mjólkuriðnaði ásamt Þórólfi Gísla­
syni. Hann var einnig um tíma for­
maður Stéttarsambands bænda og
varamaður í stjórn Búnaðarbankans
þegar hann var í eigu ríkisins. Þá
vann hann trúnaðarstörf fyrir land­
búnaðarráðuneyti Guðna Ágústs­
sonar á árum áður.
Viðurkenndi samtal við Þórólf
Ólafur segir að starfsmenn Lands­
bankans hafi sagt honum að for­
maður bankaráðsins hefði stöðv­
að fyrirgreiðslu til Ólafs og Mjólku.
„Mér var sagt þetta innan úr Lands­
bankanum, af starfsmönnum þar;
að stjórnin hefði stöðvað þetta og
stjórnarformaður bankans hefði
beitt sér í málinu.“
Afar ólíklegt er hins vegar að
lánabeiðnin hafi farið fyrir stjórn­
ina sjálfa þar sem slík lán gera það
yfirleitt ekki. Líklegra er að eins­
taka stjórnarmenn, eða jafnvel bara
stjórnarmaður, hafi vitað af málinu
en að sú vitneskja hefði verið óform­
leg. Það er að segja að viðkomandi
hefði vitað af málinu án þess að það
hefi verið tekið fyrir með formlegum
hætti af stjórn.
Ólafur segist þá hafa hringt í
Hauk til að spyrja hann um þetta.
„Ég hringdi bara beint í Hauk Hall­
dórsson og hann bar þetta allt af sér.
Svo líður svolítið á samtalið og við
erum búnir að vera að tala saman –
hann er náttúrlega bóndi eins og ég.
Þá segir Haukur allt í einu að Þórólf­
ur hafi sagt sér að þetta væri allt í
góðu okkar á milli. Hann staðfesti
það þá að þeir Þórólfur hefðu talað
saman um þessi mál. Ég held að
hann hafi ekki fattað það fyrr en of
seint að hann var þá búinn að segja
mér þetta,“ segir Ólafur.
Málið kom inn í bankann
DV hefur heimildir fyrir því frá
ónafngreindum starfsmanni Lands­
bankans að lánabeiðni vegna mál­
efna Mjólku hefði komið inn í bank­
ann. Hann segist hins vegar ekki vita
af hverju lánið hefði ekki verið veitt.
„Þetta var skoðað eitthvað. Niður­
staðan var sú að þetta væri of erfitt
mál eða eitthvað slíkt. Þannig að
málið hélt ekki áfram eftir það.“
Man ekki eftir málinu
Í samtali við DV segir Haukur Hall­
dórsson að hann muni ekki eftir
beiðni um lán frá Mjólku inni í
Landsbankanum. „Nei, ég kannast
ekki við það. Að minnsta kosti ekki
inni hjá bankaráðinu. Öll venjuleg
lán komu ekki inn á borð bankaráðs.“
Aðspurður hvort hann muni eft­
ir því að hafa heyrt um slíka beiðni
um lán með óformlegum hætti segir
Haukur: „Nei, ég minnist þess ekki.
Ég minnist þess ekki. Ég held ég
myndi muna eftir því vegna þess að
ég kannast við Mjólku og þessi mál.“
Þegar Haukur er spurður að því
hvort hann muni eftir því að hafa rætt
um slíka lánveitingu við Þórólf Gísla­
son segir Haukur: „Nei, ég minnist
þess ekki. Mig rekur alla vega ekki
minni til þess […] Já, auðvitað þekki
ég Þórólf og Ólaf líka.“
Haukur man heldur ekki eftir sam­
tali í síma við Ólaf um lánveitinguna
og samskipti þeirra Þórólfs. „Menn
eiga auðvitað ýmis samtöl en mig
rekur ekki minni til þess að hafa
rætt þetta mál við Þórólf eða Ólaf. Ég
minnist þess allavegana ekki.“
Ólafur er því einn til frásagnar
um umrædd samskipti við Hauk þar
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is „Það er
Þórólfur
sem á frum-
kvæði að því að
reyna að eignast
fyrirtækið
„Kaupfélagið
er alls stað-
ar að taka Mjólkur-
samsöluna alveg
gjörsamlega í rass-
gatið
Man ekki eftir samtölunum Haukur
Halldórsson, fyrrverandi stjórnarformaður
Landsbankans, man ekki eftir samtölum
sem Ólafur Magnússon segir að hann hafi átt
við Þórólf Gíslason og hann sjálfan um lán
frá bankanum.
Segir Þórólf hafa
gripið inn í Ólafur M.
Magnússon segir Þórólf
Gíslason, kaupfélags-
stjóra KS, hafa haft
afskipti af ætluðum
lánaviðskiptum Mjólku
við Landsbankann.
Aðstoðarforstjórinn,
Sigurjón Rúnar Rafns-
son, sagði Ólafi síðar að
MS hefði endurgreitt
Mjólku 50 milljónir.
Segir Þórólf hafa
stöðvað bankalán
n Baksagan af baráttunni um Mjólku og 370 milljóna króna sektargreiðslu Mjólkursamsölunnar