Dagblaðið Vísir - DV - 04.10.2013, Blaðsíða 30

Sandkorn
Í
fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnar Sig­
mundar Davíðs Gunnlaugssonar er
fátt bitastætt að finna. Einna helst
er það draumsýn um góðan hag­
vöxt án þess að nokkuð bendi til að
slíkt standist. Sami fjárausturinn er til
bændasamtakanna og fyrr þangað sem
milljarðar af skattfé streyma. Risaeðlan
á fjölmiðlamarkaði, Ríkisútvarpið, fær
sitt þó með málamyndaniðurskurði.
Skattar á almenning eru lækkaðir til
málamynda og klórað er lauslega í
tryggingargjaldið sem er að sliga fyrir­
tæki og þar með launþega.
Það jákvæða er að lagður er á
bankaskattur. Í rauninni er furðulegt
að ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur
skyldi ekki hafa séð þann möguleika.
Bankar og slitastjórnir hafa búið við
vellystingar á meðan almenningur
sveltur. Birtingarmynd þess sést í kjör­
um Steinunnar Guðbjartsdóttur, for­
manns slitastjórnar Glitnis sem keypti
sér 90 milljóna króna einbýlishús gegn
staðgreiðslu. Steinunn er hin eina
sanna drottning íslenska fjármála­
geirans. Hún hefur tekið sér ofurlaun
fyrir það að greiða úr þrotabúi banka.
Það fólk sem auðgast í rústunum er
auðvitað í ætt við hrægamma. Þetta er
fólkið sem auðgast í ógæfunni. Skapar
engin verðmæti en kemst í gullið fyrir
tilviljun eða klíkuskap.
Ríkisstjórn Sigmundar Davíðs er
loforðastjórn. Svimandi kosningalof­
orð Framsóknarflokksins mynda óveð­
ursbakka yfir hausamótum þeirra sem
ákafast töluðu og lofuðu fyrir kosn­
ingar. „Allir þið sem skuldugir eruð
munuð fá bætur,“ var stóra loforðið. Út
á þetta sló Framsóknarflokkurinn met
í að laða að sér kjósendur. Sauðsvartur
almúginn kokgleypti loforðið sem lík­
lega var aldrei ætlunin að standa við.
Heiðarlegt fólk sem kaus flokkinn er
ennþá að leita að efndum í heima­
bönkum sínum. Það eina sem nú blas­
ir við er að Sigmundur og félagar boða
svokallað lyklafrumvarp sem á að gera
missi heimilisins sársaukaminni. Í stað
þess að lækka skuldir hinna þjáðu á að
hjálpa þeim að fara á hausinn.
Það er augljóslega kominn brestur
í stjórnarsamstarfið. Það væri enda
galið fyrir Sjálfstæðismenn að taka á
sig syndir Framsóknar. Þegar til upp­
gjörs kemur er heppilegast fyrir Bjarna
Benediktsson og félaga að leggja á það
áherslu að þeir lofuðu aldrei stórfelld­
um skuldaniðurfellingum. Merki um
að Bjarni skilji stöðuna mátti heyra þar
sem hann lagði áherslu á að í stjórnar­
sáttmálanum væri talað um skuldaleið­
réttingar ef svigrúm skapaðist. Og
merki um að Sigmundur Davíð er ekki
sáttur við kollega sinn er að hann kallar
fjárlagafrumvarpið hugmynd.
Það verður að koma til uppgjörs al­
mennings og stjórnmálamanna sem
lofa til þess eins að komast til valda og
svíkja. Það má ekki gerast að stjórn­
málamönnum á Íslandi líðist að ljúga
sig til valda. Þeir stjórnmálamenn sem
eru í pólitík af heilindum verða að
standa vaktina og halda uppi heiðri
Alþingis og byggja upp trú fólksins í
landinu á stjórnmálin. Á hverju heimili
ætti að hanga uppi listi með loforða­
flaumnum frá síðustu kosningabaráttu.
Ef ástæða reynist til merkir fólk síðan
við það sem rætist. Ef fólkið í landinu
lætur svíkja sig átölulaust er illa komið
fyrir okkur sem þjóð. Þá verður siðrofið
áþreifanlegt. n
Blaðra Jóns
Ásgeirs
n Það blæs ekki byrlega
fyrir Jóni Ásgeiri Jóhannes-
syni og 365 miðlum. Endur­
skoðandi fyrirtækisins lýsir
áhyggjum af þeirri eigna­
stöðu fyrirtækisins að upp­
lausnarvirðið dugar ekki
fyrir skuldum. Í rauninni
má segja að efnahagur fjöl­
miðlaveldisins hafi verið
blásinn upp eins og blaðra.
Stór hluti eignanna er við­
skiptavild og þannig ímynd­
aður. Meðal annars er
endursýningaréttur metinn
á stórar fjárhæðir. Steinþór
Pálsson, aðalbankastjóri
Landsbankans, er sagður
áhyggjufullur. Lögformleg­
ur eigandi 365 er Ingibjörg
Pálmadóttir, eiginkona Jóns.
Vangaveltur
n Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson forsætisráðherra
virðist vera í rólegheitun­
um að sópa
stærsta
kosninga­
loforði sínu
um skulda­
niðurfellingu
heimilanna
undir teppið.
Bjarni Benediktsson fjármála­
ráðherra kallaði stærsta
stefnumál Framsóknar
„vangaveltur“ í Kastljósi og
benti á að í stjórnmálunum
væri látið í ljós að vonandi
skapaðist svigrúm til skulda­
lækkana. Það er því ljóst að
engin stefna er um að ljúka
málinu.
Stórveldið rís
n Sigmar Vilhjálmsson og
félagar ætla sér stóra hluti
með framleiðslufyrirtæki
sitt, Stór­
veldið. Ný­
verið var
Pétur Jóhann
Sigfússon
ráðinn til
starfa og í
vikunni gekk
Hlynur Sigurðsson, fyrrver­
andi fréttamaður, til liðs við
fyrirtækið. Stórveldið kepp­
ir við Saga film um verkefni
meðal annars hjá RÚV. Þar
er samkeppnisstaðan erfið
því Þórhallur Gunnarsson er í
vinnu hjá Saga film og jafn­
framt mikill skjólstæðingur
útvarpsstjóra.
Illræmdur vefur
n Friðbjörn Orri Pétursson, rit­
stjóri amx.is, hefur lagt niður
vefsíðu sína og þakkar lesend­
um samfylgdina. Vefurinn
hefur í gegnum tíðina verið
alræmdur fyrir skrif sem hafa
verið á skjön við hefðbundna
þjóðfélagsumræðu. Meðal
annars hafði Friðbjörn Orri í
flimtingum að Össur Skarp-
héðinsson, þáverandi utan­
ríkisráðherra, hefði ekki sam­
úð með Norðmönnum eftir
fjöldamorðin í Útey.
Sérkennileg
forgangsröðun
Hélt aldrei að ég myndi
sakna sjálfstæðismanns
Árna Páli Árnasyni líst ekki á fjárlagafrumvarpið. – DV Sóley Tómasdóttir um brotthvarf Gísla Marteins úr borgarstjórn. – DV
Óveðursbakkinn„Sauðsvartur
almúginn
kokgleypti loforðin
I
lla er komið fyrir Bandaríkjunum.
Þar hefur það nú gerzt öðru sinni
á átján árum, að þingið rekur rík­
isstjórnina í greiðsluþrot, svo að
ríkis starfsmenn hafa verið sendir
heim í hundruðum þúsunda. Margar
ríkisstofnanir hafa lokað dyrum sín­
um um óákveðinn tíma. Nú eins og
1995 eru það ofstækismenn í röðum
repúblikana sem valda uslanum.
Yfirgangur ofstækismanna
Vandinn er sá, að Bandaríkjaþing
þarf að heimila aukna lántöku ríkis­
ins til að gera því kleift að standa við
skuldbindingar sínar, og harðdrægir
repúblikanar í fulltrúadeild þings­
ins standa í vegi fyrir heimildinni.
Þeir segjast þó munu veita heim­
ildina gegn því, að Obama forseti
hverfi frá fyrri ákvörðun um heil­
brigðistryggingar að evrópskri fyrir­
mynd. Þeir skeyta í engu um þá stað­
reynd, að heilbrigðistryggingarnar
voru samþykktar í báðum deildum
þingsins og Hæstiréttur staðfesti, að
þær standast stjórnarskrána. Heil­
brigðistryggingarnar voru eitt helzta
kosningamálið bæði í síðustu for­
setakosningum og í þingkosningum.
Með framferði sínu afhjúpa repúblik­
anar virðingarleysi sitt gagnvart lýð­
ræði og lýðræðislegum leikreglum.
Þeir ögra beinlínis lýðræðinu. Eftir er
að sjá, hvort Repúblikanaflokkurinn
klofnar vegna þessarar óhæfu, það
væri óskandi, en þar eru innan búðar
margir góðir menn, sem standa agn­
dofa frammi fyrir yfirgangi ofstækis­
mannanna.
Hvernig getur annað eins og þetta
gerzt í helzta forustulandi hins lýð­
frjálsa heims? Eina skýringuna virðist
mér mega rekja til þeirrar ákvörðun­
ar Hæstaréttar Bandaríkjanna með
fimm atkvæðum gegn fjórum að skipa
George W. Bush forseta Bandaríkj­
anna eftir kosningarnar 2000, eftir að
talning atkvæða hafði verið stöðvuð
í Flórída, en Bush fékk færri atkvæði
þar líkt og á landsvísu en keppi­
nauturinn úr hópi demókrata, Al
Gore. Eftir þessa ákvörðun Hæstarétt­
ar, þar sem atkvæði dómaranna féllu
eftir flokkspólitískum línum, lýsti einn
dómarinn því yfir, að fólkið í landinu
gæti ekki lengur treyst Hæstarétti.
Bandaríkin féllu í áliti almennings
um allan heim. Forsetinn var dreginn
sundur og saman í háði, m.a.s. fyrir
heimsku sakir. Slíkt hafði ekki gerzt í
Bandaríkjunum í 80 ár. Friðurinn var
úti.
Bush er nú yfirleitt talinn vera einn
allra versti forsetinn í samanlagðri
sögu landsins og er nú hvergi sjáan­
legur, og fer vel á því, á meðan fv. for­
setar úr röðum demókrata, bæði Bill
Clinton og Jimmy Carter, vinna áfram
ötullega um allan heim að hugðar­
málum sínum. Skoðanakannanir
sýndu, að 98% íslenzkra kjósenda
hefðu greitt Obama forseta atkvæði
sitt í kosningunum 2012, hefðu þeir
verið til þess bærir, og 2% hefðu kosið
frambjóðanda repúblikana.
Útreiðartúr á tígrisdýri
Það sætir í þessu ljósi nokkurri furðu,
að Sjálfstæðisflokkurinn skuli undan­
gengin ár hafa kosið að sækja sér
fyrir myndir til bandarískra repúblik­
ana. Ég lýsti vandanum svo í Frétta­
blaðinu 10. júní 2004:
„Sjálfstæðisflokkurinn skeytti ekki
um að hlýða kalli allra þeirra, sem
vöruðu árum saman við hagrænum
og siðrænum afleiðingum þess að
afhenda fáum útvöldum einka­
aðgang að sameiginlegum fiskimið­
um þjóðarinnar. Flokkur, sem heykt­
ist á að hlýða því kalli fyrr en eftir dúk
og disk, og þá með ólund og aðeins
að nafninu til, hlýtur að hafa laskazt.
Flokkur, sem hefur reitt fram þjóðar­
eignir á rússnesku silfurfati handa
fáum útvöldum og harðneitar jafn­
framt að upplýsa, hvernig hann fjár­
magnar starfsemi sína, hlýtur að hafa
skaddazt. Stjórnmálaflokkur, sem
stendur í illvígri baráttu við einka­
fyrirtæki um ítök í atvinnulífi lands­
ins, hlýtur að hafa skemmzt. Flokkur,
sem reynir síðan að loka frjálsum fjöl­
miðlum með lögboði – öllum nema
þeim tveim, sem flokkurinn þykist
hafa í hendi sinni – er kominn langt út
fyrir viðunandi velsæmismörk. Fjöl­
mennur flokkur, sem gerir illskeytta
ofstækismenn að málsvörum sínum,
menn, sem leggja flokksmælikvarða
á alla hluti og virðast eins og ýmsir
bandarískir repúblikanar líta svo á,
að stjórnmál séu stríð og allt sé þar
leyfilegt, og eiga í sífelldum útistöðum
við allt og alla og mega helzt ekkert
aumt sjá án þess að þurfa að traðka á
því – þvílíkur flokkur þarf að fá frið til
að hugsa sinn gang. Skuggi siðaveikl­
unar grúfir yfir Sjálfstæðisflokknum
og markar í auknum mæli störf hans
og stefnu og mun fylgja honum inn í
framtíðina. Sjálfstæðismenn geta ekki
kvartað undan því, að þeir hafi ekki
verið varaðir við. Þeir fóru í útreiðar­
túr á tígrisdýri.“
Tími til að tengja
Framferði sjálfstæðismanna og
margra framsóknarmanna á Alþingi á
síðasta kjörtímabili var eins og sniðið
eftir forskrift ofstækisfullra repúblik­
ana á Bandaríkjaþingi. Hvergi kom
þetta berlegar í ljós en í stjórnar­
skrármálinu. Í því máli kúgaði 15–20
manna minni hluti þingmanna Sjálf­
stæðisflokksins og Framsóknar yfir­
lýstan vilja meiri hluta þingsins með
málþófi og öðrum brögðum til að
ganga gegn vilja kjósenda eins og
hann birtist í þjóðaratkvæðagreiðsl­
unni 20. október 2012, þar sem 67%
kjósenda lýstu stuðningi við nýja
stjórnarskrá og helztu ákvæði henn­
ar. Sjálfstæðisflokkurinn greiddi lýð­
ræðinu þungt högg. Sjálfstæðisflokk­
urinn og Framsókn sýna engin merki
þess nú á Alþingi, að ætlan þeirra sé
að virða vilja kjósenda í stjórnarskrár­
málinu. Margt bendir til, að þessir
flokkar ætli þvert á móti að brjóta
gegn vilja kjósenda með því að hafa
að engu fyrirmæli þeirra um auð­
lindir í þjóðareigu, jafnan atkvæðis­
rétt, beint lýðræði og fleira, sem nýja
stjórnarskráin kveður á um. Væri
hún gengin í garð, hefði Alþingi ekki
komizt upp með að falla frá hækk­
un veiðigjaldsins á sumarþinginu, og
þá væru nú til peningar til að bjarga
Landspítalanum, svo að eitt dæmi sé
látið duga. Er ekki kominn tími til að
tengja? n
Illa komið
Kjallari
Þorvaldur
Gylfason
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason Ritstjóri: Reynir Traustason (rt@dv.is) Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Fréttastjóri menningar: Símon
Birgisson (simonb@dv.is) Ritstjórnarfulltrúi: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is) Umsjónarmaður helgarblaðs og innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri og
vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: www.dv.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
30 4.–6. október 2013 Helgarblað
Leiðari
Reynir Traustason
rt@dv.is
„Bandaríkin
féllu í áliti
almennings um
allan heim