Náttúrufræðingurinn - 2011, Qupperneq 18

Náttúrufræðingurinn
122
Þakkir
Við þökkum Evu G. Þorvaldsdóttur, forstöðumanni Grasagarðs Reykjavíkur,
fyrir að veita aðgang að gróðurhúsi í eigu garðsins fyrir tilraunirnar, sem og
öðrum starfsmönnum Grasagarðsins fyrir ýmiskonar aðstoð. Jafnframt
þökkum við Umhverfis- og orkurannsóknasjóði Orkuveitu Reykjavíkur
fyrir stuðning við tilraunir á Hellisheiði.
Heim ild ir
Bergþór Jóhannsson 2003. Íslenskir mosar. Skrár og viðbætur. Fjölrit 1.
Náttúrufræðistofnunar nr. 44. 135 bls.
Eyþór Einarsson 2005. Flóra og gróður Íslands. Bls. 18–23 2. í: Íslandsatlas
(ritstj. Ólöf Eldjárn). Edda útgáfa, Reykjavík.
Cutler N.A., Belyea, L.R. & Dugmore, A.J. 2008. The spatiotemporal 3.
dynamics of a primary succession. Journal of Ecology 96. 231–246.
Cutler N.A., Belyea, L.R. & Dugmore, A.J. 2008. Spatial patterns of micro-4.
site colonisation on two young lava flows on Mount Hekla, Iceland.
Journal of Vegetation Science 19. 277–286.
Eygló Gísladóttir 1996. Mosaframvinda í vegraski í hrauni. Óútgefin 5.
B.Sc.-ritgerð, Háskóli Íslands, Líffræðiskor, Reykjavík. 27 bls.
Vanderpoorten6. , A. & Goffinet, B.G. 2009. Introduction to bryophytes.
Cambridge University Press, New York. 303 bls.
During7. , H.J. & van Tooren, B.F. 1987. Recent developments in bryophyte
population ecology. Trends in Ecology & Evolution 2. 89–93.
Cronberg8. , N., Natcheva, R. & Hedlund, K. 2006. Microarthropods
mediate sperm transfer in mosses. Science 313. 1255.
Ágúst H. Bjarnason 1991. Vegetation on lava fields in the Hekla area, 9.
Iceland. Acta Phytogeographyca Cuecica 77, Uppsala. 114 bls.
Tallis10. , J.H. 1959. Studies in the biology and ecology of Rhacomitrium
lanuginosum Brid.: II. Growth, reproduction and physiology. Journal of
Ecology 47. 325–350.
Bergþór Jóhannsson 1993. Íslenskir mosar. Skeggmosaætt. Fjölrit Náttúru-11.
fræðistofnunar nr. 24, 116 bls.
Keever12. , C. 1957. Establishment of Grimmia laevigata on bare granite.
Ecology 38. 422–429.
Malson, K. & Rydin, H. 2007. The regeneration capabilities of bryophytes 13.
for rich fen restoration. Biological Conservations 135. 435–442.
Gunnarsson14. , U. & Söderström, L. 2007. Can artificial introductions of
diaspore fragments work as a conservation tool for maintaining
populations of the rare peatmoss Sphagnum angermanicum? Biological
Conservation 135. 450–458.
McDonough15. , S. 2006. Moss propagation in Glacier National Park’s
Native Plant Nursery. Native Plants Journal 7. 27–30.
Ása L. Aradóttir & Herdís Friðriksdóttir 2010. Skammtímaárangur af 16.
dreifingu gamburmosa á raskað land. Fræðaþing landbúnaðarins 7.
383–385.
Ása L. Aradóttir 2011. Flutningur á gróðurtorfum – hversu litlar mega þær 17.
vera? Bls. 51–77 í: Endurheimt staðargróðurs á röskuðum hálendissvæðum
(ritstj. Ása L. Aradóttir & Járngerður Grétarsdóttir). Rit LbhÍ nr. 29.
Járngerður Grétarsdóttir 2011. Söfnun og dreifing á fræslægju. Bls. 18.
15–50 í: Endurheimt staðargróðurs á röskuðum hálendissvæðum (ritstj.
Ása L. Aradóttir & Járngerður Grétarsdóttir). Rit LbhÍ nr. 29.
Magnea Magnúsdóttir 2010. Leiðir til að fjölga mosum, einkum hraun-19.
gambra (Racomitrium lanuginosum). Óútgefin B.Sc.-ritgerð, Landbúnaðar-
háskóli Íslands, Umhverfisdeild, Hvanneyri. 29 bls.
During20. , H.J. 1979. Life strategies of bryophytes: a preliminary review.
Lindbergia 5. 2–18.
Bates21. , J.W. 2008. Mineral nutrition and substratum ecology. Bls. 299–356
í: Bryophyte biology: Second edition (ritstj. Goffinet, B.G. & Shaw, A.J.).
Cambridge University Press, New York.
Bates, J.W. 1998. Is ‘life-form’ a useful concept in bryophyte ecology? 22.
Oikos 82. 223–237.
Um höfundana
Magnea Magnúsdóttir (f. 1977 ) lauk B.Sc.-prófi í líf-
fræði frá Háskóla Íslands 2005, B.Sc-prófi í land-
græðslufræðum frá Landbúnaðarháskóla Íslands 2010
og stundar nú M.Sc.-nám í landgræðslufræðum við
Landbúnaðarháskóla Íslands. Magnea var sérfræðingur
hjá Íslenskri erfðagreiningu 2008–2009.
Ása L. Aradóttir (f. 1959) lauk B.Sc.-prófi í líffræði frá
Háskóla Íslands 1981, M.Sc.-prófi í líffræði frá Montana
State University 1984 og Ph.D.-prófi í vistfræði og
stjórnun úthaga (Rangeland Ecology and Management)
frá Texas A&M University í Bandaríkjunum 1991. Ása
var sérfræðingur á Rannsóknastöð Skógræktar ríkisins
á Mógilsá 1990–1998, sviðsstjóri rannsóknasviðs Land-
græðslu ríkisins 1998–2006 og hefur verið prófessor við
Landbúnaðarháskóla Íslands frá 2006.
Póst- og netföng höfunda/Authors’ addresses
Magnea Magnúsdóttir
Landbúnaðarháskóla Íslands
Keldnaholti
IS-112 Reykjavík
maggymagg@gmail.com
Ása L. Aradóttir
Landbúnaðarháskóla Íslands
Hvanneyri
IS-311 Borgarnesi
asa@lbhi.is
niðurstöðum gætu þessar aðferðir
reynst mikilvæg viðbót við núver-
andi leiðir til að endurheimta staðar-
gróður á röskuðum svæðum.
Summary
Propagation of Racomitrium lanugi-
nosum and three other moss species
Mosses are prominent in Icelandic veg-
etation. If disturbed, moss heath can be
slow to recover and restoration inter-
ventions may therefore be needed.
This study focused on the propagation
of Racomitrium lanuginosum [Hedw.]
Brid.; examining which parts of moss
shoots are capable of regrowth and the
effects of different size of propagules
and types of substrate on their sur-
vival and growth. For R. lanuginosum,
whole branches, moss slurry and 1 cm
fragments from the top 6 cm of the
branches were tested on two types of
substrate, coarse tephra and mineral
soil, under greenhouse conditions. For
comparison, whole branches and moss
slurry of Racomitrium ericoides [Brid.]
Brid., Hylocomium splendens [Hedw.]
Schimp. and Rhytidiadelphus squarrosus
[Hedw.] Warnst. were tested on a soil
substrate. Slurry treatments were
grown for 75 days but all other
treatments for 145 days. The regrowth
potential of R. lanuginosum branch
fragments was greatest for the top 1
cm, but no regrowth was observed for
fragments below 3 cm. Treatments
with R. lanuginosum gave better results
on coarse tephra than on soil. All the
species tested were successfully propa-
gated by whole branches and moss
slurry, but survival and growth varied
between species. These results indicate
that whole branches, fragments from
the top part of branches and moss
slurry could be used to accelerate the
colonization of mosses on disturbed
areas.
81_3-4_loka_271211.indd 122 12/28/11 9:13:48 AM