Ægir - 01.10.2011, Síða 24

24
Í S I G L I N G U M
Við sem störfuðum á skipum
Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga á árunum um
1980 lifðum ekki á tímum
þeirrar hagræðingar að skipin
væru skráð í öðrum löndum
en Íslandi eða jafnvel sá hluti
áhafnar sem voru Íslendingar
væru líka skráðir með heimili
erlendis.
Við vorum stoltir Íslend-
ingar á íslenskum skipum.
Ég var smyrjari á Mælifell-
inu sem var ekki á fastri áætl-
un og fór því á marga staði
allt eftir því sem kom uppá.
Til fróðleiks fer hér á eftir frá-
sögn mín af einni ferð Mæli-
fellsins.
Til Grænlands
Eftir að hafa losað efni til
sementsgerðar á Akranesi,
leggjum við af stað til Græn-
lands þann 9. október. Dekk-
liðið (hásetar og bátsmaður)
gera sjóklárt, festa allt laus-
legt, skálka lúgur, fella bóm-
ur og ganga frá öllu vel, því í
Grænlandssiglingu getur oltið
á ýmsu. Vélarliðið, fjórir vél-
stjórar og tveir smyrjarar, þarf
einnig að ýmsu að huga;
varahlutir eða vörur sem
komu um borð á Akranesi
þurfa að komast á sinn stað
og vitanlega verður líka að
sjóbúa í vélinni. Ekkert má
vera svo laust að það fari af
stað í veltingi, þó að ekki sé
nema einn stimpilbolti í aðal-
vélina, þá vegur hann um 60
kíló og gamanlaust að stöðva
hann með tánum eða ökkla í
veltingi.
Vélar og dekkliðið ganga
því frá öllu vel, en yfirmenn
á stjórnpalli taka upp sjókort-
in, mæla út og reikna – og
stefnan er tekin á Hvarf á
Grænlandi.
Aðalvélin Deutz 8 strokka
L malar rólega. Hámarkshraði
er 315 snúningar en algeng-
ast er að keyra á svona 290 –
300. Þessi elska er gangviss
og góð en fremur sóðaleg.
Strákarnir segja að svona séu
Deutz vélarnar; þetta mígur
öllu; sjó, smurolíu og svart-
olíu. En hvað um það hún
skilar skipinu áfram á milli 10
til 13 mílna hraða miðað við
meðalaðstæður, en í vondu
veðri höfum við dottið niður
í 3 mílur. Í þessum túr geng-
ur vel og áður en varir erum
við hjá Hvarfi. Áfangastaður-
inn er Ivigtut á vesturströnd
Grænlands, um 14 til 20
stunda siglingu upp með
ströndinni frá Hvarfi. Þetta er
annar túrinn til Ivigtut, en í
hinum fyrri lentum við í
nokkrum ís við Hvarf. Töfð-
umst við þá þar í ísnum sam-
tals um sex daga. Nú er lítill
ís, aðeins stöku borgarísjakar.
Þeir eru tignarlegir og ægi-
fagrir, en lítil ástæða að óttast
þá, því að þessi fjöll koma
fram á radar. Rekís eða
hröngl, þar sem stærstu jak-
arnir geta verið býsna stórir,
eru þó mun hættulegra, sér-
staklega í myrkri, því að sá ís
kemur illa fram í radar. Við
sleppum við slíkan ís að
þessu sinni og komum til
Ivigtut eftir tæplega 3ja sóla-
hringa siglingu frá Akranesi.
Ivigtut
Ivigtut er námuþorp, innan
við 100 íbúar og þar af að-
eins tveir eða þrír Grænlend-
ingar. Bryggjan, sem er rétt-
ara sagt viðlegupláss en
bryggja, er tveggja metra
timburpallur sem við höfum
miðskips, en til trausts og
halds enda í land og út í
bauju. Með þessu er skipinu
haldið svona 8-10 metra frá
landi.
Þessi búnaður segir betur
en mörg orð, að í Ivigtut er
veðursæld með eindæmum.
Síðan fréttum við af tólf vind-
stigum úti fyrir, en þá var að-
eins strekkings gola við kant-
inn í Ivigtut. Náman hér er
kríolít náma, en kríolítið er
grjót hentugt í allskonar
skreytingar, flísar og jafnvel
legsteina, en auk þess hráefni
við álframleiðslu. Sambandið
mun á þessu ári flytja 12500
til 15000 tonn af þessu grjóti
til Kaupmannahafnar og okk-
ar skammtur er 2550 tonn að
þessu sinni. Það tekur tvo
daga að lesta skipið og við
förum margir upp í námu til
að ná okkur í fagra steina;
það er nóg fyrir alla.
Vöktum er slitið, þegar
skipið liggur lengur en sólar-
hring við land, en það þýðir
að menn vinna aðeins venju-
legan vinnudag um borð utan
það að stýrimaður, vélstjóri
og einn háseti standa vakt að
næturlagi.
Hinir vinna á daginn það
sem til fellur, dekkliðið notar
gott veður til að mála dekkið,
en í vélinni er gengið í að
taka upp útblástursventla í
aðalvélinni, en þá þarf að
taka upp eftir hverja 500
klukkutíma notkun, slípa þá
og renna, setja saman og
stilla.
Í nýrri vélum er apparat
sem snýr þessum ventlum
stöðugt og þá er endingin
miklu meiri eða nokkur þús-
und tímar. Við í vélinni á
Mælifellinu erum hinsvegar
alveg vissir um að það er
eins með konur og vélar, að
ef maður strýkur þeim og
kjassar og hugsar vel um þær
þá endast þær og endast og
gera allt mögulegt fyrir mann.
Þessvegna tökum við upp
ventlana með mestu ánægju
og þvoum svo blessaðri elsk-
unni á eftir.
Kristinn Snæland:
Hvert
skyldum
við fara
næst?
Birgðaverslun
fyrir mötuneyti og rekstraraðila
meira magn á betra verði!
Opið alla virka daga kl. 8-17
og laugardaga 9-13
Faxafen 8 • Sími 567 9585 • www.storkaup.is • storkaup@storkaup.is