Són - 01.01.2012, Síða 17

Són - 01.01.2012, Síða 17
„Yggjar bjór hver eiga myni, ósýnt þykir lýða kyni“ 17 vildi allar ástir hennar og hylli […].“31 Sá hinn sami á að reyna að heimta Baldur úr Helju. Hermóður hinn hvati32 verður til þess að ríða á helveg – hann reynir því að auka Baldri aldur. „Éljúðnir heitir salur hennar [Heljar]“, segir Snorri fyrr í Eddu.33 Salurinn er hins vegar ekki nefndur í sjálfri sögunni um dauða Baldurs. Samkvæmt LP kemur orðið eingöngu fyrir í M. Hin lýsandi orð, sem Snorri notar til þess að draga upp áhrifamiklar myndir af Hel og sal hennar og öllu húshaldi, eiga sér hliðstæður í tiltölulega ungum heimildum.34 Spyrja má því hvort orðin séu ef til vill ættuð úr smiðju Snorra. Hin nána samsvörun á milli M og Snorra-Eddu hlýtur að vekja spurn- ingar enda eru heimildir fáar um dauða Baldurs þegar Snorra sleppir. Eddukvæðin láta að vísu nokkra vitneskju í té ásamt dróttkvæðunum. Saxi hinn málspaki segir líka frá Baldri og dauða hans en frásögn Saxa er talsvert frábrugðin sögu Snorra eins og kunnugt er.35 Skáldið segir enn fremur í lokahendingunum tveimur að óþarft sé að staglast mikið á þessari sögu – hún sé heyrinkunn. Það má auðvitað til sanns vegar færa þar sem M er varðveitt í handriti sem geymir Snorra­Eddu. Ekki verður vitað með vissu hversu kunn sagan um Baldur hefur almennt verið. Það er samt óneitanlega undarlegt til þess að hugsa að sagan sé kölluð heyrinkunn eða alþekkt þar sem við myndum naumast þekkja hana á okkar dögum ef ekki væri fyrir Snorra og Eddu hans. Sögnin að jaga kemur ekki annars staðar fyrir í bundnu máli. Ekki verður neitt sérstakt af því ráðið.36 31 Edda Snorra Sturlusonar (1931:65). 32 Simek (1993:118–119) segir að Snorri sé einn um að telja Hermóð til ása, son Óðins og bróður Baldurs. Hermóður kemur óvíða fyrir í heimildum og stundum er talið að um söguhetju sé að ræða, t.d. í Hyndluljóðum, v. nr. 2. Sjá nánar Honegger (1999:414– 416). 33 Edda Snorra Sturlusonar (1931:35). Nafnið á sal Heljar kemur aðeins einu sinni fyrir í Snorra­Eddu – það er hér þar sem lýst er bólstöðum Heljar. 34 Beck (1999:258–259): „Die sprechenden Namen, die Snorri Hels Dienerschaft und nächsten Umgebung zuschreibt, finden nur teilweise und in jungen Quellen Paralle- len: Éljúðnir im Málsháttakvæði (Skj. A II,132), Hungr in Kenningar, belegt in Dicht- ungen des 13. Jh.s (Heljar diskr, Heljar askr, Skjd. A II, 46, 146), […].“ Þess má geta hér að kenningarnar Heljar diskr og Heljar askr koma báðar fyrir í vísum sem kveðnar eru fyrir Örlygsstaðafund 1238. Aðra þeirra kveður Sighvatur Sturluson, bróðir Snorra. 35 Fá má t.d. gott yfirlit og samanburð á vesturnorrænum heimildum og Saxa hjá Tur- ville-Petre (1964:106–125, kafli 4 – um Baldur). 36 Finnur Jónsson (1923:47) ræðir um mál kvæðisins og segir: „Sproget er iøvrigt, som allerede antydet, let og flydende og svarende til det humoristiske indhold. Særlig bemærkes, at digteren ikke er gået af vejen for ord, som kun synes at være bleven brugt i det daglige lette omgangssprog og som i reglen ikke ansås for fine nok til digt- ersproget. Til sådanne ord hører f. ex. jaga (9,8), omtrent = ‘at snakke’.“
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204

x

Són

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.