Són - 01.01.2012, Blaðsíða 26

26 Gunnar Skarphéðinsson
Sturla Solveigu ok talaði fátt við hana eða ekki.“60 Höfundur þessara
orða er Sturla Þórðarson en frá þessu segir í 40. kafla Íslendinga sögu
hans. Orðin um fyrstu kynni Sturlu Sighvatssonar og Solveigar eru
merkileg fyrir þá sök að svo er að sjá sem Sturla Þórðarson hafi verið
þessu máli vel kunnugur. Hann er þó gætinn eins og jafnan: „[…]
talaði fátt við hana eða ekki“. Þeir nafnar, Sturla Sighvatsson og Sturla
Þórðarson, voru bræðrasynir og margir hafa veitt því eftirtekt hve Sturla
Þórðarson virðist hafa litið upp til frænda síns. Árni Pálsson61 segir að
Sturla Þórðarson lýsi sjaldan útliti manna en um fríðleik Sturlu Sig-
hvatssonar geti hann ekki orða bundist og eftirfarandi lýsing sýni það
glöggt: „Reið Sturla á lötum hesti, er Álftarleggr var kallaðr, allra hesta
mestr ok fríðastr. Hann var í rauðri ólpu, ok hygg ek, at fáir muni sét
hafa röskligra mann.“62 Þessari lýsingu er skotið inn á áhrifamiklum stað
þar sem menn ríða til þings vorið 1229 og flokkadrættir eru miklir með
mönnum. Sturla Sighvatsson var, eins og áður kom fram, fæddur 1199
og er því um þetta leyti þrítugur að aldri og í blóma lífsins.
Íslendinga saga segir okkur svo næst af Solveigu þegar faðir hennar,
Sæmundur Jónsson, andast 7. nóvember árið 1222. Sæmundur hafði
mælt svo fyrir að Solveig skyldi taka arf til jafns við bræður sína en
það sýnir væntanlega hve hún hefur verið í miklum metum hjá föður
sínum. Synir Sæmundar ákveða að fá Snorra Sturluson til þess að ann-
ast fjárskipti með þeim systkinum og að þeir skuli jafnframt hlíta úr-
skurði hans. Snorri fer suður með góðu föruneyti og gistir að Keldum
hjá þeim mæðgum, Valgerði og Solveigu. Sagan segir svo um þetta:
„Hann [Snorri] gisti at Keldum. Var hann þar í kærleikum miklum
við þær mæðgur, ok fór Solveig í Odda með honum. Þótti Snorra
allskemmtiligt að tala við hana.“63 Þegar þess er gætt hversu Sturlu
Þórðarsyni er það ótamt að fjölyrða um tilfinningar er ljóst að Snorra
hefur litist stórvel á Solveigu. Tal þeirra hefur vísast verið á borð við
það þegar Guðrún Ósvífursdóttir og Gestur Oddleifsson ræddust við
en Laxdæla segir að þau hafi bæði verið „vitr ok orðig“.64 Leiðin frá
60 Sturlunga saga I (1946:285).
61 Árni Pálsson (1947:110–111): „Það er sjaldnast siður Sturlu [Þórðarsonar] að lýsa
líkamlegu útliti þeirra manna, sem hann ritar um. Hann minnist mjög óvíða á ytri
einkenni þeirra eða hversdagshætti þeirra og siðvenjur. Þrátt fyrir allt það, sem
hann hefur ritað um þá Sturlusonu, Þórð, Sighvat og Snorra, vitum vér ekkert um
andlitsfall neins þeirra, eða vaxtarlag þeirra og holdafar. Og hið sama má segja um
nálega alla afkomendur þeirra og samtímamenn.“
62 Sturlunga saga I (1946:334).
63 Sturlunga saga I (1946:299).
64 Íslenzk fornrit V (1934:88).