19. júní - 19.06.2010, Síða 30

Á. Símonar og Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir verkakona
hélt ræðu en hún hafði vakið mikla athygli á fundinum á
Lofleiðum. Aðalheiður var ákaflega skelegg kona og gerði
útslagið með þennan fund. Hún hreif alla með sér,“ segir
Guðrún.
Athygli um allan heim
„Frá því að ákvörðunin var tekin í júní voru stíf fundarhöld
þar til að deginum kom í október. „Þegar fór að líða að
fundinum fóru að berast ótal fyrirspurnir utan úr heimi til
Kvennaársnefndar um þennan dag. Hingað streymdu síðan
blaðamenn til að fylgjast með fundinum.“
Guðrún segist hafa farið um morguninn ásamt dætrum
sínum í heimsókn til vinkonu sinnar sem bjó í Suðurgötu. Þar
hittust nokkrar vinkonur með dætur sínur og borðuðu léttan
hádegisverð og gengu síðan saman niður á Lækjartorg.
„Það var mikilfenglegt að sjá hvernig konurnar streymdu að
torginu. Ég held að enginn hafi gert sér grein fyrir því að þetta
yrði svona fjölmennur fundur,“ segir Guðrún en að minnsta
kosti 25 þúsund konur komu saman í miðbænum þennan
dag. Einnig komu konur saman í öðrum bæjarfélögum um
allt land.
Guðrún setti fundinn og segir að upplifunin að standa á
sviðinu og horfa yfir torgið hafi verið stórkostleg. „Þarna voru
konur sem komu alls staðar að. Einhverjir karlar voru þarna
líka en þeir voru fáir. Karlarnir sátu eftir á vinnustöðunum,
margir hverjir með börnin með sér. Fyrir fundinn hafði
verið töluvert fjallað um það í blöðum hvort taka ætti laun
af konunum ef þær leggðu niður vinnu þennan dag. Sumir
vinnuveitendur hótuðu því. En fundurinn vakti athygli um
allan hinn vestræna heim og ég hef mikið verið spurð um hann
í gegnum tíðina.“
Margt áunnist
Þegar Guðrún er spurð hvað hún telji að hafi áunnist í
kvennabaráttu með þessum fundi svarar hún: „Fundurinn
gerði afskaplega mikið fyrir kvennabaráttuna. Konur gerðu
sér þarna grein fyrir því að ef þær stæðu saman gætu þær
áorkað miklu. Ég tel t.d. að kjör Vigdísar Finnbogadóttur sem
forseta hafi verið beint framhald af fundinum. Auk þess hafði
fundurinn mikil áhrif á ungar stúlkur sem voru að vaxa úr
grasi á þessum tíma.
Það hefur ótal margt áunnist í kvennabaráttu síðan. Árið
1975 var það algjör undantekning ef kona var í hárri stöðu en
ef maður lítur yfir þjóðfélagið núna sést breytingin. Einnig var
erfitt að fá konur til að taka þátt í opinberri umræðu. Þær gáfu
ekki kost á sér í viðtöl, né heldur skrifuðu þær greinar í blöð.
Minnst hefur þokast í jafnrétti launa. Fyrstu jafnréttislögin
voru sett 1976 en áður hafði verið stofnað jafnlaunaráð. Við
héldum þegar jafnréttislögin voru samin að þau myndu á
einfaldan og fljótan hátt laga þennan kynbundna launamun
sem var baráttumál kvennafrídagsins. Því miður reyndist svo
ekki vera,“ segir Guðrún. Kvennaársnefndin skilaði ítarlegri
skýrslu eftir fundinn. Konur frá Íslandi voru þátttakendur á
nokkrum stórum ráðstefnum víða um heim á kvennaáratug
Sameinuðu þjóðanna frá árinu 1975 til 1985. Jafnréttisráð,
sem sett var á stofn 1976, átti síðan að taka við starfi
Kvennaársnefndar og vinna að jafnrétti kvenna og karla.a
Guðrún Erlendsdóttir setti baráttufund á Lækjartorgi 24. október 1975 og segir það hafa verið stórkostlega upplifun
30
29-31 AhrifinGuðrunAðalh.indd 4 6/1/10 2:11:47 PM