Peningamál - 01.08.2003, Síða 35

34 PENINGAMÁL 2003/3
Endurskoðuð gengisskráningarvog
Árlega fer fram endurskoðun gengisskráningarvogar
til þess að hún endurspegli eins vel og kostur er sam-
setningu utanríkisviðskipta þjóðarinnar, bæði vöru-
og þjónustuviðskipta. Upplýsingar um utanríkisvið-
skipti liggja fyrir með nokkrum töfum og því hefur
sú venja orðið til að gengisskráningarvogin er endur-
skoðuð einu sinni á ári og er þá miðað við tölur um
utanríkisviðskipti fyrir síðastliðið ár. Á síðustu árum
hefur vægi evru í voginni aukist en vægi Bandaríkja-
dals og flestallra annarra mynta minnkað. Ný vog er
birt í töflu 1. Sú breyting hefur verið gerð á forsend-
um útreikninga að viðskipti við Austur-Evrópuríki
önnur en Rússland eru nú talin í evrum vegna mikilla
tengsla þessara ríkja við það myntsvæði og áforma
um aðild margra ríkjanna að Evrópusambandinu.
Viðskiptum við Rússland er áfram skipt jafnt á milli
evru og Bandaríkjadals.
Samruni banka hefur áhrif á markaði
Í lok apríl varð samruni Kaupþings banka hf. og
Búnaðarbanka Íslands hf. og fækkaði við það aðilum
á gjaldeyrismarkaði úr fjórum í þrjá og aðilum að
krónumarkaði úr sjö í sex. Á gjaldeyrismarkaði
brugðust aðilar við með því að hækka viðmiðunar-
fjárhæð í gjaldeyrisviðskiptum úr 1,5 milljónum
Bandaríkjadala í 2,5 milljónir. Ekki er þó víst að
þessi breyting verði til frambúðar því að verðbreyt-
ingar urðu ýktari við hver viðskipti og aðilar varari
um sig. Hugsanlegt er því að einhverjar frekari breyt-
ingar verði gerðar á fyrirkomulagi markaðarins.
Aðstæður á krónumarkaði, þ.e. mikið laust fé í um-
ferð en takmarkanir á lánalínum sem hefta notkun
þeirra, vekja þá spurningu hvort tími sé til kominn að
breyta millibankamarkaði með krónur úr hreinum
lánamarkaði, þar sem traust er eina tryggingin fyrir
endurgreiðslu, í endurhverfan millibankamarkað í
líkingu við fyrirgreiðsluform Seðlabankans. Með því
gjörbreytist áhættumatið og ætla mætti að markaður
með því fyrirkomulagi yrði bæði hagkvæmari og
traustari.
Vaxtalækkanir hjá mörgum seðlabönkum
Seðlabanki Bandaríkjanna lækkaði óvænt stýrivexti
sína um 0,25 prósentur hinn 25. júní en í byrjun júní
lækkuðu allmargir seðlabankar vexti, t.d. Seðlabanki
Evrópu um 0,5 prósentur hinn 5. júní, sömuleiðis
seðlabanki Nýja-Sjálands þann sama dag og danski
seðlabankinn daginn eftir um sömu prósentu. Seðla-
banki Noregs lækkaði vexti um eina prósentu
25. júní en Seðlabanki Svíþjóðar lækkaði hins vegar
um 0,25 prósentur hinn 4. júlí. Seðlabankar Englands
og Kanada lækkuðu vexti sína um 0,25 prósentur
10. og 15. júlí. Hinn 24. júlí lækkaði síðan seðlabanki
Nýja-Sjálands enn á ný vexti sína um 0,25 prósentur.
Eini seðlabankinn sem hækkaði vexti var Seðlabanki
Ástralíu en hann hækkaði vexti hinn 5. júní. Ástæður
fyrir vaxtalækkunum eru helst slakar efnahagshorfur
í heiminum og lítil verðbólga. Vaxtamunur Íslands
við útlönd, mældur með þriggja mánaða ríkisvíxlum,
hefur aukist úr 2,06% í apríllok í 3,2% í síðari hluta
júlí. Hækkun ávöxtunarkröfu íslenska ríkisvíxilsins
sem miðað er við eykur vaxtamuninn nokkuð um-
fram það sem lækkanir erlendis ollu. Vaxtamunur á
millibankamarkaði jókst mun minna eða úr 2,57% í
2,96% á sama tímabili.
Verðbréfamarkaður hefur verið líflegur
Fyrstu sex mánuði þessa árs jukust viðskipti í
Kauphöll Íslands um 53% m.v. sama tímabil í fyrra
og námu nú 753 ma.kr. Viðskipti með hlutabréf juk-
ust um 41% og með skuldabréf um 58%. Í lok júní
hafði úrvalsvísitalan hækkað um 11% frá áramótum
og það sem af er júlí hefur hún lítt breyst og er við
gildið 1.500. Eitt nýtt félag skráði hlutabréf sín í
Kauphöllinni en hlutabréf átta félaga voru afskráð á
fyrri helmingi þessa árs. Afskráningarnar eru flestar
til komnar vegna samruna og yfirtöku á félögum.
Fleiri félög verða afskráð á næstunni vegna þessa. Í
lok júní voru 58 hlutafélög á skrá í Kauphöllinni en
þar af voru 8 á Tilboðsmarkaðnum. Heildarmark-
aðsvirði skráðra hlutabréfa var 550 ma.kr. í lok júní.
Mestu skuldabréfaviðskiptin voru í húsbréfaflokki
IBH 41 0315, rúmlega 100 ma.kr. fyrstu sex mánuði
ársins. Næstmestu viðskiptin voru með IBH 37 1215,
53 ma.kr.