Peningamál - 01.12.2005, Qupperneq 76

ERLEND SKULDABRÉFAÚTGÁFA
Í KRÓNUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
4
76
fram á að ekkert gengislíkan hagfræðinga gæti spáð betur en sú ein-
falda tilgáta að núverandi gengi gjaldmiðils sé besta spáin um gengi
hans í framtíðinni. Þrátt fyrir mikla elju hefur hagfræðingum ekki tekist
að breyta þessari niðurstöðu.
Eignaverðsnálgunin
Samkvæmt eignaverðsnálguninni (e. asset price approach to the ex-
change rate) á verð (þ.e. gengi) krónunnar að endurspegla væntingar
markaðsaðila um framtíðararðsemi þess að hafa eignir sínar í krónum
miðað við að hafa þær í öðrum gjaldmiðli. Þær væntingar ráðast fyrst
og fremst af vaxtamuninum á milli Íslands og útlanda að teknu tilliti til
áhættuálags og væntanlegra gengisbreytinga.
Ef væntingar markaðsaðila eru framsýnar ræðst gengisþróunin
bæði af stærð vaxtamunarins við útlönd sem og væntingum um hversu
lengi hann verður fyrir hendi. Ef markaðsaðilar miða hins vegar við
óbreytt gengi í ljósi niðurstöðu Meese og Rogoff þá mun formerki
vaxta munarins skipta mestu máli og þeir munu fjárfesta í eignum í krón -
um eins lengi og vaxtamunurinn er jákvæður, sjá mynd 16. Sé þetta
tilfellið munu skammtímavextir fá aukið vægi við ákvörðun geng is krón-
unnar samanborið við framsýnar væntingar.
Gengi krónunnar og peningastefna Seðlabankans
Ef skammtímavextir skipta sköpum fyrir gengisþróunina vaknar spurn-
ingin: Hvað ræður skammtímavöxtum? Ljóst er að peningastefna get-
ur haft veruleg áhrif á skammtímavexti og ef peningalegt aðhald er
misjafnt á milli Íslands og annarra landa verður munur á milli skamm-
tímavaxta. Slíkt hvetur til þess að fjárfestar færi fjárfestingar sínar yfi r
í þann gjaldmiðil sem ber hærri vexti og þeir munu halda því áfram
þangað til högnunartækifærið hverfur. Ef markaðsaðilar eru sannfærðir
um að Seðlabankinn muni halda skammtímavöxtum háum aðlagast
vextirnir ekki þegar fjárfestar fjárfesta í verðbréfum í krónum. Aðlög-
unin að óvarða vaxtajafnvæginu verður því að eiga sér stað í gegnum
breytingar á gengi.
Gengisþróun krónunnar er því mjög háð væntingum markaðsað-
ila til þróunar skammtímavaxta á Íslandi og erlendis. Þær vænt ingar
ráðast aftur af væntingum þeirra til verðbólguþróunarinnar hér og
erlendis þar sem aðhaldsstig peningastefnunnar ræðst af henni. Sögu-
legt aðhaldsleysi peningastefnunnar víða um heim síðastliðin tvö ár á
sama tíma og innlend eftirspurn hefur vaxið gífurlega og neytt Seðla-
bankann til að hækka stýrivexti sína hefur styrkt gengi krónunnar nær
sleitu laust. Erlend skuldabréfaútgáfa í krónum, sem eykur eftirspurn
eftir krónum við útgáfu, og sterkar yfi rlýsingar Seðlabankans um
strangt peningalegt aðhald innanlands og lengur en væntingar standa
til, hafa styrkt þessa gengisþróun krónunnar. Erfi tt er að segja til um
hversu mikinn þátt erlenda skuldabréfaútgáfan á í þessari styrkingu
krón unnar.
Mikilvægt er að átta sig á því að þó að munur á skammtímavöxt-
um á milli Íslands og annarra landa sé mikilvægur drifkraftur gengisins
og peningastefna Seðlabanka Ísland hafi mikil áhrif á þennan vaxta-
mun þá þýðir það ekki að Seðlabankinn geti stjórnað gengi íslensku
krón unnar. Peningastefna Seðlabankans ræðst af undirliggjandi verð-
110
108
106
104
102
100
98
96
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nóv.Okt.Sept.Ágúst
Tilkynnt umfang erlendrar skuldabréfaútgáfu (hægri ás)
Meðalgengi (andhverfur vinstri ás)
Mynd 17
Meðalgengi og tilkynningar um
erlenda skuldabréfaútgáfu
Daglegar tölur 24. ágúst - 14. nóvember 2005
31. desember 1991=100 Ma.kr.
Heimild: Seðlabanki Íslands.