Glóðafeykir - 01.11.1977, Side 24

22
GLÓÐAFEYKIR
Þegar líða tók á sjöunda áratuginn háði húsnæðisskortur báðum söfn-
unum, svo að ekki var hægt að halda uppi eðlilegri starfsemi. Þá var
ráðizt í það stórvirki af sýslufélaginu og Sauðárkróksbæ að reisa veglegt
safnahús. Að þeim málum var staðið svo stórmannlega, að fá munu slíks
dæmi úti á landsbyggðinni.
Héraðsskjalasafnið flutti í hin veglegu húsakynni árið 1971 og það
opnað til almennings nota í febrúarmánuði 1972. Afgreiðslutíminn var 6
klukkustundir í viku, í lágmarki þess, sem tilskilið er í reglugerð. Ekki
var þá gert ráð fyrir vinnu við safnið utan afgreiðslutíma.
Nú var gerð gangskör að innheimtu opinberra skjalagagna í héraðinu
og sýslunarmönnum enn skrifað. Ekki reyndist sú innheimtuaðferð einhlít
til sigurs fremur en fyrr, og var lítið bragð að skilum. Leystist ekki sá
vandi, fyrr en sendur var maður út af örkinni þeirra erinda að hirða
afhendingaskyld gögn hjá sýslunarmönntim. Arangur varð mikill og góður.
Má ætla, að nú hafi obbinn af afhendingarskyldum gögnum heimzt til
safnsins. Einnig hafa komið í leitirnar á ólíklegustu stöðum — opinber
gögn, sem gengið hafa kaupum og sölum endur fyrir löngu; er þessa
áður getið.
Brátt þótti sýnt, að lengja yrði starfstíma við safnið, ef eitthvað
átti að verða úr verki. Er sú vinna nú miðuð við lA úr fullu starfi, en
auk þess hefur verið fenginn maður til að vinna að flokkun og skrá-
setningu nokkrar vikur á sumrin. Þau ókjör hafa borizt safninu síðustu
árin, að það á langt í land, að skrásetningu ljúki. Gengið hefur verið að
mesm frá sveitarstjórnagögnum fram um 1930, en elztu skjölin eru frá
árinu 1707 (úttektir jarða). Mikið hefur og verið unnið að skjalasöfnum
sveitarstjórna eftir 1930, og er þess að vænta, að ekki líði á löngu, unz
slík gögn eru komin í viðhlítandi horf, svo og skjalasafn Sauðárkróks-
kaupstaðar.
Kirknasafni hafa enn verið lítil skil gerð. Elztu gögn kirkna (í frumriti)
munu vera frá því um miðja 18. öld. Skjalasafn sýslumanna er enn að
mestu óskrásett, og hefur raunar ekki verið afhent safninu formlega, en
dómsmálaráðuneytið mun hafa gefið vilyrði um að greiða kostnað við
flokkun og grófa skrásetningu. Hluta þess ber að afhenda Þjóðskjalasafni.
Hér er um að ræða að minnsta kosti 60 stóra kassa.
Af þessari upptalningu má marka, að geysileg verkefni bíða úilausnar,
og hefur þó aðeins verið vikið að opinberum gögnum.
Þótt sýsla og bæjarfélag hafi staðið að rekstri safnsins með myndarbrag,
er þess engin von, að hægt sé að ganga endanlega frá, flokka og skrá á
skömmum tíma, safn, sem á 40 ár að baki. Slíkt kostar mikla vinnu,
mikið fé. Og enn er þess að geta, að handritaeign (almenn handrit) safns-