Skírnir - 01.04.1998, Qupperneq 69

SKÍRNIR
,EGILL LÍTT NAM SKILJA ...
63
-þáttum.9 Bjarni Vilhjálmsson (1950:xxii), sem gaf út tvennar rím-
ur Steinunnar og kappakvæði hennar, leit svo á að „beint sam-
band“ hlyti að vera á milli garpatals hennar og Guðmundar, þar
eð bragarháttur og viðlag þeirra eru söm. Hann sagði m.a.:
Telja verður líklegt, að kvæði Guðmundar sé eldra og Steinunni hafi þótt
hann setja íslenzka kappa hjá og kvæði hennar sé ætlað að vera bragarbót
að því leyti, þar sem hún yrkir eingöngu um íslenzka afreksmenn.
Lesi menn þessi ummæli ein og stök, kunna þau að virðast harla
einkennileg; talið er „líklegt" að verk karlmannsins sem cr nær
tveimur áratugum yngri en konan, sé eldra en verk hennar og það
rökstutt með því að hann yrkir um útlendinga en hún um Islend-
inga. En Bjarni er ekki einn um þetta mat; Guðrún P. Helgadóttir
(1963:28) tekur undir ummæli hans í Skáldkonum fyrri alda, vís-
ast af því að síðasta erindið í kvæði Guðmundar hefst svo:
Látið hef eg lönd um kring
ljóðin telja þegna,
engan nefnt þó íslending,
aðrir mega þeim gegna. (IB 629 8vo)10
Þessar ljóðlínur hafa þau Bjarni og Guðrún sennilega skilið bók-
staflegum skilningi og túlkað þær sem einhvers konar áskorun er
Steinunn hafi tekið. Alltént fer Jóni Helgasyni (1981:120) þannig;
hann tilfærir lokaerindið í kvæði Guðmundar og fullyrðir í krafti
þess að kvæði Steinunnar - ásamt tveimur kappakvæðum eftir
aðra höfunda - sé yngra. En í röksemdafærslu sinni sniðgengur
Jón þá staðreynd að menn höfðu ort um íslenska kappa fyrir daga
Guðmundar. Guðmundur er m.ö.o. ekki að hvetja til einhvers
sem ekki hefur þegar verið gert heldur fremur að rausa eitthvað í
þessum dúr: ,Ég er búinn að yrkja um erlendar hetjur, aðrir geta
séð um íslendingana*. Að auki hafa menn ekki minnstu hugmynd
um hvenær Steinunn orti kappakvæði sitt. Allt eins líklegt er því
9 I kappaástakvæði Steinunnar eru einnig nefndar persónur úr Islendingasögum
en auk þeirra t.d. persónur úr konungasögum.
10 Stafsetning og greinamerkjasetning eru hér færð í nútímahorf.