Skagfirðingabók - 01.01.1999, Side 78

SKAGFIRÐINGABÓK
einnig frá því hvaða skilvindur sé best að kaupa og lætur fylgja
með teikningu að húsi fyrir lítið mjólkurbú. Leiðarvísir Grön-
feldts var gefinn út sérprentaður svo almenningur gæti kynnt
sér þessi mál.
Það er margt í ritgerð Grönfeldts, sem vekur athygli nútíma
bæjarbúa. Fyrsta sumarið ferðaðist hann um landið og virðist
hafa verið fljótur að kynnast íslenskum aðstæðum og víða kem-
ur fram að „glöggt er gestsaugað." Eitt af því sem vekur athygli
hans er, að fágætt sé að íslenskir karlmenn kunni að mjólka og
telur hann það mikinn ókost.
Hér má skjóta inn í frásögn Sigríðar Björnsdóttur frá Mikla-
bæ í Skagafirði um viðhorf karlanna til mjalta:
Mjaltir á sauðfé þótti frekar vond vinna og var ekki eft-
irsótt meðal kvenþjóðarinnar, en auðvitað kom það ein-
göngu niður á henni. Það hefði þótt hneysa fyrir karl-
menn að gera slíkt kvenmannsverk.12
Það kemur nokkuð á óvart að Grönfeldt telur að íslensk börn
læri seint að mjólka, ekki fyrr en þau hafa náð 14 ára aldri, því
mjaltir séu taldar hér erfiðisverk. Hans skoðun er sú að betra sé
að kenna þeim 9-10 ára gömlum og mjaltir séu ekki slíkt erf-
iðisverk sem Islendingar telji, sé rétt að farið. Hann viðurkenn-
ir þó að þær séu erfiðar fyrir þá sem aldrei hafi lært rétt hand-
tök.
Grönfeldt telur að Islendingar geti lært mikið af Dönum í
framleiðslu smjörs, en landfræðilegar aðstæður komi í veg fyr-
ir að hér geti orðið um jafn stórfellda framleiðslu að ræða.
Hann telur búskapinn lélegan eins og nú sé komið þar sem ár-
lega séu flutt inn 117.000 pund af smjörlíki og ekkert smjör sé
flutt út í staðinn. Með öðrum orðum að þjóðin framleiði ekki
smjör til eigin neyslu.
Hann leggur mikla áherslu á hreinlæti við mjaltir og alla
meðferð mjólkurinnar. Það kemur að sjálfsögðu ekki á óvart að
76