Skagfirðingabók - 01.01.1999, Blaðsíða 84
SKAGFIRÐINGABÓK
15. september. Rjóminn sem búið hafði til meðferðar,
var 14,258 pd., úr 47 kúm og nálægt 380 ám. Úr þess-
um rjóma fengust tæp 3000 pd. af smjöri eftir vigt á
sölustaðnum erlendis, og um 230 pd., sem seld voru inn-
anlands fyrir 75 aura pd. að meðaltali. Mest var smjörið
á dag 65 pd. Smjörið seldu erlendis þeir Garðar Gíslason
& Hay í Leith, fyrir rúma 80 aura pundið að meðaltali.
Best, seldist fyrsta sendingin, vetrarsmjörið á 87 aura
pundið.21
Páfastaðabúið starfaði í sex ár, 1901—1906. Það átti jafnan erfitt
uppdráttar sökum samtakaleysis bænda, mest var framleiðslan
árið 1903. Búið var síðan flutt og annað nýtt bú reist í staðinn
við Staðará og nefndist það Fram.22
Eyhildarholtsbzíið
1902-1903
Þó ekki séu liðin nema rúm níutíu ár frá stofnun búsins eru
samtímaheimildir ekki miklar, því reikningar þess hafa ekki
varðveist. Ritaðar heimildir eru Skagfirzkar æviskrár 1890—
1910, kafli um Sigurjón Markússon, bónda í Eyhildarholti í I.
bindi. Og endurminningar Þóris Bergssonar (Þorsteins Jóns-
sonar, rithöfundar).
Báðar heimildirnar eru ritaðar áratugum síðar. Einnig eru
prentaðar skýrslur Grönfeldts og Sigurðar búfræðings í Búnað-
arritinu, en þær eru fátæklegar, enda starfaði búið stutt. Úr
þessu rættist þegar fannst bréf frá sr. Jóni O. Magnússyni,
sóknarpresti á Ríp, en hann var einn af stofnendum búsins. Sr.
Jón var faðir Þorsteins rithöfundar.
Bréfið er til Sigurðar Sigurðssonar og er svar við fyrirspurn-
um hans um rjómabúið í Holti, trúlega ítrekaðar fyrirspurnir.
Það er nú varðveitt á Þjóðskjalasafninu í einkaskjölum Sigurð-
ar, reyndar fundust þar fleiri fróðleg bréf frá Skagfirðingum.
82