Skagfirðingabók - 01.01.1999, Page 107

TIL SMJÖRS ER AÐ VINNA EN EI TIL FLAUTA
Formaður reyndi samningaleiðina og kvaðst geta samþykkt
fyrir sitt leyti greiðslu flutningskostnaðar, en stjórnarmenn
vildu vita hve mikið innlegg bændur á þessu svæði hefðu.
Stjórnarmenn Fram töldu að 30 rjómabúskúgildi þyrfti af
þessu svæði, ef félagið ætti að geta staðið undir flutningskostn-
aði. Fljótlega kom í ljós að loforð fengust ekki nema fyrir helm-
ingi þeirrar kúgildatölu. Akveðið var að boða aftur til fundar
og nota tímann til að vinna að málinu.
Albert á Páfastöðum barðist við að halda lífinu í sínu búi eft-
ir að hann varð stjórnarformaður í Fram og þar var framleitt
smjör þangað til Fram tók til starfa. Ffann lagði mikla áherslu
á að fá sem flesta bændur til þátttöku við Staðará og vissi að af-
koma búsins byggðist á því, en róðurinn var þungur.
Sumarið 1907 tók búið við Staðará til starfa. Þar var reistur
skáli á kjallara og vatnsafl notað við framleiðsluna. Því miður
hefur lýsing á skálanum ekki varðveist eins og á Gljúfuráreyr-
um. Þegar Grönfeldt ferðaðist um Norðurland 1913 kom hann
í skálann við Staðará og umsögn hans er þessi: „Húsakynni eru
þar mjög góð, skáli ekki stór, en traustlega gerður og áhöld
góð.“38
Stofnkostnaður við búið var 3462 krónur og 94 aurar, sam-
kvæmt reikningum félagsins. Samkvæmt skýrslu Sigurðar,
ráðunauts um stofnkostnað búanna fékk félagið 2000 króna lán
úr Viðlagasjóði til að standa straum af þessum framkvæmd-
um.” Athygli vekur munurinn á kostnaði við búið á Gljúfur-
áreyrum.
Rjómabústýra þetta fyrsta sumar var Jónína Sigurðardóttir
(sjá kafla um rjómabústýrur) en til er kvittun þar sem hún við-
urkennir að hafa tekið á móti 70 krónum „fyrir vinnu mína við
rjómabúið Fram.“ Ovíst er hversu lengi búið starfaði þetta
sumar og hver framleiðslan var.
I reikningum búsins næsta ár 1908 eru bústýru greidd laun í
8 og 1/2 viku. Ekkert er bókað um hver hún var. En eðlilegt er
að álíta að starfstími búsins hafi verið kringum 8 vikur. I reikn-
105