Skagfirðingabók - 01.01.1999, Síða 179

A FJÖLUNUM AUSTAN FJARÐAR
Um mannlíf og nýjan Höfðakaupstað
Ýmiss konar félagsstarfsemi, sem hófst um aldamótin í Skaga-
firði, var meira og minna í molum fram yfir miðja 20. öld.
Margur maðurinn sótti í ver suður á Nes eða í önnur útgerðar-
pláss á vetrum, því að heima fyrir ríkti atvinnuleysi. Skólum
fjölgaði; unga fólkið fyllti þá. Fólksfæðin olli því á vetrum, að
þeim, sem heima sátu, var ekki hægt um hönd að efna til
skemmtana, sem kostuðu nokkurn undirbúning, eins og sjón-
leikar. Það var helzt, að Sauðárkróksbúar gætu það; þar var
mest um manninn, þótt fjöldi leitaði sér atvinnu í önnur
byggðarlög, í ver á vetrum, síld á sumrum. Þrátt fyrir þessi
vandkvæði eða vegna þeirra, reyndist aldrei meira um stofnun
hvers konar félaga eins og á fyrri hluta 20. aldar. Fæst slitu þau
barnsskónum og komust til þroska. Sum vesluðust þegar upp,
önnur lágu í dvala árum saman, en voru yngd upp eða endur-
reist, eins og það hét, og skiptu þá stundum um hlutverk, hellt
var nýju víni á gamla belgi.
Magnús læknir var fundaglaður framan af ævi, sem fyrr seg-
ir. Honum var kappsmál að glæða félagsanda og mælti með
margbreytilegu skemmtanalífi, taldi það oft fyrsta skref til að
auka félagsanda. Einkum vildi hann hlynna að söngstarfi og
leiklist. Atvinnumál voru honum og ofarlega í huga, einkum á
síðari árum.
Það gekk grátlega seint að efla framfarir í læknishéraðinu.
Hofsós var jafnan í skugga. Grafarós fór í auðn árið 1915. Sauð-
árkrókur og sveitir vestan fjarðar fleyttu rjómann ofan af verzl-
unartroginu, er ríkisvaldið setti fyrir héraðsbúa. Magnúsi of-
bauð fátæktarbaslið, sem einkenndi kotabúskap og þurrabúðir.
Hann brást jafnan nokkuð harkalega við, ef hann taldi gert á
hlut smælingja. Hinn 7. desember 1908 ritaði hann oddvita
Hofshrepps á þessa leið:
Hér með leyfi ég mér að beina þeirri spurningu til yðar,
herra oddviti, hvort satt sé, að yður hafi fyrir skömmu
177