Skagfirðingabók - 01.01.1999, Síða 201
ÞÁTTUR AF HERRA HALLDÓRI BISKUPI OG FRÚ ÞÓRU
IV
Strax árið 1740 fóru góðir prestar að hugsa sér til hreyfings, ef
verða mættu eftirmenn herra Steins Jónssonar. Sigldu til Kaup-
mannahafnar í framavon sr. Björn Magnússon prófastur á Grenj-
aðarstað, dóttursonur Bauka-Jóns biskups, og Halldór Brynj-
ólfsson prófastur á Staðastað. Harboe hafði gefið ýmsum öðrum
auga, þeirra á meðal Stefáni Einarssyni í Laufási, sem var tengda-
sonur herra Steins. En sá hafði misst kall vegna of bráðrar barn-
eignar með Jórunni konu sinni, biskupsdótturinni. Það þótti
Ludvig Harboe ærin sök, og skulum við þá aftur hugsa um það
sem áður sagði um Halldór prófast og dótturina Gróu. Þá má
ekki gleymast að sr. Halldór var maður síns tíma og hafði, áður
en hann færi til Hafnar, gert merkilegar tillögur. Skyldi stofna
barnaskóla á Snæfellsnesi og leggja til hans hlut af hverjum báti
sem þaðan væri á sæ róið til fiskjar. Þetta hefur efalaust fallið í
kramið hjá Harboe. En Snæfellingar urðu þeim mun duglegri
að rægja Halldór sem þeir heyrðu fleira af tillögum hans um
skattaálögur.
Keppnin um Hólastól varð ekki skyndilega til lykta leidd.
Suður í Kaupmannahöfn tóku menn vel sjálfkjörnum biskups-
efnum, en vildu reyna þau. Voru þeim fengnar danskar bækur
að þýða á íslensku, og gleymdu háembættismenn í fátinu að
þeir skildu ekki íslensku sjálfir og gátu því ekki dæmt um þýð-
ingarnar. En þær voru prentaðar án tafar 1741. Sr. Halldór hafði
fengið barnalærdómskver eftir þann háloflega Erik Pontoppidan
(P. er latínun úr Broby). Nefndist bókin í þýðingu sr. Halldórs
Sannleiki guðhrceðslunnar. Stíll var myndarlegur.
En hvar guði er ei þjónað, þar er enginn friður, heldur
hatur, kíf, stríðsinni og sundurlyndi; og er það ei all-
lítill ávinningur fyrir Satan, sem er mannkynsins höfuð-
óvinur, og gengur í kring, sem grenjandi ljón, uppleit-
andi þann er uppsvelgt fái.
Hér af kemur það líka, að so margt heimilisfólk lifir
199