Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1970, Blaðsíða 40

38
MÚLAÞING
öll eru nærri sljett og flest hallandi, og fólk gat óvenju
gjört að iþví að hz-einsa, ef það hefði haldið við heimilin.
Fjenaður hefði án efa fengið þar allvíSa björg í sumar í
heimalöndum og jafnvel stórgripir með því að hafa þá
uppi í heiðaflóum. Því álít jeg það hafa misráðið verið
af hinum ágætu dugnaðarsömu búmönnum Efradals, að
flýja algjörlega jarðimar — heldur álít jeg að allir, sem
eigi urðu að vera yfir skepnunum í öðrum sveitum, hefði
átt að vera heima og gjöra hvað menn gátu til að
hreinsa túnin, hafa svo útgjörðir í sumar, líkt og sel-
farir, heyskap og svo fjenað og einhverja menn við það
að vetri hjá þeim góðu mönnum, sem húsnæði og hjálp
veittu þessu flóttaliði af dalnum . ..
Ef jarðirnar liggja í eyði þetta ár og öskuskeflið á tún-
unum, iþá fúnar jarðvegurinn undir, og verður háifu
verra að 'hafa not jarðanna að ári, þó menn vilji þá fara
að hreinsa og byrja þar búnað aptur, sem jeg vona að
efalauót komi fram að minnsta kosti á sumum aðaljörð-
unum. Þó heiðabýlin leggist í eyði um lengri tíma, þá er
það minna tjón. ’)
Ek'ki er laust við, að greinarhöfundur liggi ábúendum jarða
Efra-Jökuldals nokkuð á 'hálsi fyrir að hafa yfirgefið með
öllu jarðir sínar. Tekið er í sama streng í bréfi, sem ritað er
einhvers staðar á Út-Jö'kuldal. Er þar rætt um ástandið þar
í sveitinni í lok hins fyrsta sumars eftir öskufaliið:
Margur iáir nú Jökuldælingum að þeir skyldu hverfa svo
fljótt burtu, því að satt er það, að lítið bú hefði mátt
hafa á öllum jörðunum, nema 3 hinum efstu, en þetta
varð eigi séð fyrir, fyr en nokkm eptir fráfærur. Slægj-
ur í neðra landi komu aldrei á þessu sumri, svo teljandi
væri, en gaddinn tók ekki upp á heiðinni fyr en mjög
seint, vegna öskunnar, er ofan á honum lá, en þegar
hann tólk upp, þá sökk askan ótrúiega fljótt ofan í fló-
ana, svo víða komu slægjur á Hákonarstaðaheiðinni,
einikum þar sem mest vatn hafði leikið um, en fjarska
vikurdyngjur eru þó hvarvetna á milli. Það hefði ekki
verið þægilegt fyrir Jökuidæli að flytja heim aptur á
miðju sulmri og óvíst að nokkur beit verði fyrir ofan
Gilsá í vetur, hér á Útdalnum, þar sem askan var marg-
falt minni voru ær opt blóðugar á klaufum og hestar
þegar kvikugengnir, ef undan þeim fór. Eg hef þrisvar