Jökull - 01.12.1957, Page 47

jökulhvelfinu fram undan. Brúðarbunga mæld-
ist mér 1830 m. Þaðan var ekið að mælinga-
vörðu á Kverkfjöllum eystri, en þar var óstætt
fyrir ofsalegu vestanroki og skyggni lélegt norð-
ur undan. Héldum við þaðan sem skjótast til
Hveradalsins í vestari fjöllunum. Var tjaldað
þar og sofið til kl. 15. Fórum þá niður Hvera-
dalseggina og skoðuðum hið tröllslega kynja-
land. Veður var ekki vel bjart og fremur hryss-
ingslegt. Sáum þó norður til Herðubreiðar og
yfir Dyngjujökul og sporð Kverkjökuls. Frá
vestustu öxl Vestur-Kverkfjalla kemur allmikil
rönd, sem beygir til austurs nálægt jökulsporði
og stendur sem kambur talsvert fram úr nú-
verandi jökuljaðri. Verður þannig lítill, sér-
stæður jökull milli Kverkfjalla og randarinnar.
Kl. 21 héldum við sömu leið til baka í þoku
og ókum þannig að heita mátti alla leið á
Grimsfjall. Þar var veður bjart, en skafrenn-
ingur. Um nóttina gisti 18 manns í skálanum,
en við G. J. og A. Edwins sváfum í Gusa.
Laugard. 8. júní. Gott veður og milt, en
skyggni ekki gott. Dyttað að skála, rutt frá snjó,
en hlaðið að móbergskögglum, svo að vindur
nái sér ekki undir skálagólfið. Smíðaðir set-
bekkir og sitthvað fleira lagað.
Skálavígsla og gleðskapur um kvöldið.
Sunnud. 9. júní. Vöknuðum kl. 5 i Gusa og
vöktum skálabúa. A-blástur með nokkrum skaf-
renningi, kollheiður, 9 st. frost.
Var nú bi'iizt til ferðar, búið á sleða og
gengið frá skálagluggum og dyrum. Haldið af
stað kl. 08.10. Var nú ekið í þoku og nokkurri
snjómuggu, þangað til að komið var í 1150 m
hæð á Tungnárjökli. Var þar glaðasólskin og
ágætt skyggni. Þar var grafin snjógryfja 455
cm djúp gegnum vetrarsnjó.
Kl. 19.40 vorum við komin heilu og höldnu
á jökuljaðar, sem mældist í 615 m hæð. Gist
var í Jökulheimum í góðu yfirlæti.
Mdnudag 10. júní hélt ég lieimleiðis með
Gunnari Guðmundssyni. Sama dag kom Sig-
urður Þórarinsson og Ulfar Jacobsen í Jökul-
heima með bílakost til heimferðar. Höfðu þeir
gist við Veiðivötn um nóttina. Kom allur hóp-
urinn til Reykjavíkur að kvöldi hins 11. júní,
en það er afmælisclagur Guðmundar Jónasson-
ar, sem jafnan hefur verið minnzt á Vatnajökli
um mörg undanfarin ár.
Þessi leiðangur gekk í alla staði vel og var
hinn ánægjulegasti. Stórvirki má það telja, að
hafa reist myndarlegan skála á Grímsfjalli.
SIGURÐUR ÞÓRARI NSSON:
Haustferð á Vatnajökul
Vorið 1957 reisti Jöklarannsóknafélag Islands
skála á Grímsfjalli, svo sem sagt hefur verið
frá í annarri grein í þessu hefti. Þótt vel væri
gengið frá skála þessurn var þeim, er að bygg-
ingu hans stóðu, nokkur forvitni á því, hvernig
honum hefði reitt af fyrsta sumarið. Sjálfur
hafði ég hug á að vita, hvernig umhorfs væri
á Vatnajökli og þó einkum í Grímsvatnalægð-
inni um það bil sem bráðnun væri að lúka,
en ég hef ekki áður átt þess kost að vera á
Vatnajökli um það leyti. Auk þess er æskilegt,
að sem oftast séu athugaðar breytingar þær, er
verða á Grímsvötnum milli hlaupa. Það var
því afráðið að skreppa upp í Grímsvötn í sept-
ember 1957, og urðu fjórir þátttakendur í
þeirri för: Guðmundur Jónasson, Gunnar Guð-
mundsson, Magnús Jóhannsson og Sigurður
Þórarinsson. Lögðu þeir Gunnar og Magnús
til í ferðina snjóbíl sinn, Kraka, er fluttur var
upp í Jökullieima á einum af bílum Guðmund-
ar (H3). Frá Reykjavík var haldið kl. 9,30 þ.
12. september og komið í Jökulheima kl. 20,30
sama dag. Norðangarri var á og hiti um frost-
mark. Kl. 9,30 næsta dag var lagt í jökulferð-
ina á Kraka. Storminn hafði lægt og var veðrið
þá liið ákjósanlegasta, bjart í lofti og hiti um
frostmark. Sem vænta mátti var skriðjökullinn
fremur seinfarinn og varð að fara ýmsar króka-
leiðir milli sprungna og ishryggja, en það
furðaði mig, hversu breiðar sprungur Kraki
hafði sig yfir, enda var honum snilldarlega
stjórnað af Gunnari. En ekki má skriðjökull-
inn versna mikið til að verða illfær eða ófær
bílurn að haustlagi.
Hjarnmörkin á Tungnárjökli reyndust vera
í um 1080 m hæð samkv. mælingu með flug-
hæðarmæli og eru þá Jökulheimar taldir vera
í 658 m hæð, samkv. þríhyrningamælingum
Danans J. Ekholm. Fjarlægðin frá jökulrönd
að hjarnmörkum var um 10 km og komumst
við þangað kl. 14,35. Er upp á hjarnsvæðið
kom gekk allt greiðlegar og kl. 18,45 vorum
við komnir að skálanum á Svíahnúk eystri. Var
þá komið ~ 9° C frost og skafrenningur af
norðri. Mér virtist það ævintýri líkast, er grilla
45