Jökull - 01.12.1970, Blaðsíða 16

nærri ósnert af róti manna og gróðri skapar-
ans. Ekki var hægt að hugsa sér betri endi á
góðri jöklaferð en við fengum þarna, og enn
eftirminnilegri varð dagurinn fyrir það, að við
jökulbrúnina hittum við stóran hóp félaga og
vina úr Jöklarannsóknafélaginu og nutum með
þeim nokkra stund unaðar þessa fagra haust-
dags.
Tilgangur ferðarinnar á jökulinn var vísinda-
rannsóknir. Þegar við kvöddum jökulinn þarna,
virtust þær vera hégómi einn.
LOKAORÐ
Með rannsóknum þeim, sem hér hefur verið
Iýst, hefur eftirfarandi árangri verið náð:
1) Sýnt hefur verið fram á, að Bárðarbunga
er þíðjökull.
2) Tvívetnis- og þrívetnismælingar hafa sýnt,
að þrátt fyrir það, að jökullinn er á frost-
marki á Bárðarbungu, verður ekki mikil
röskun á upprunalegum tvívetnis- og þrí-
vetnisstyrk jökulsins.
3) I ljós hefur komið, að ekki er unnt að nota
bræðslubor til djúpborunar í Bárðarbungu,
a. m. k. ekki án breytinga, sem koma i veg
fyrir, að kjarninn bráðni að mestu við bor-
unina.
4) Náðst hefur góður árangur með vélknún-
um snúningsbor. Reynsla sú, sem þar hefur
fengizt, auðveldar væntanlegar endurbætur
á bortækninni.
5) Komið hefur í ljós, að mjög auðvelt er að
greina öskulög í jökulísnum.
6) Aflað hefur verið aukinnar vitneskju um
þykkt jökulsins. Ekki hefur þó enn unnizt
tími til að vinna úr gögnunum.
Á grundvelli þess árangurs, sem náðst hefur,
hlýtur áhugi okkar á djúpborun í Bárðarbungu
að vera meiri en áður. Megintilgangur þeirrar
borunar yrði:
1) Að mæla tvívetni í ísnum til að leita upp-
lýsinga um veðurfar liðinna alda.
2) Að rannsaka öskulög í ískjarnanum.
3) Að mæla þrívetnisstyrk íssins frá síðustu
50—100 árum.
Rétt er að benda á, að með slíkri djúpborun
yrði ný aðferð til rannsókna á jöklum tekin
upp hér, en ekki er ósennilegt, að hún mundi
1 4 JÖKULL 20. ÁR
færa okkur meiri árangur en okkur getur nú
grunað.
Vegna mikilvægis þessa verkefnis, er nú unn-
ið að umfangsmikilli áætlun um djúpborun í
Bárðarbungu á Raunvísindastofnun Háskólans.
Rannsóknarverkefnið hefur verið kynnt hjá
Alþjóðakjarnorkumálastofnuninni í Vín og er
mikill áhugi þar á þessum rannsóknum vegna
hins alþjóðlega mikilvægis þeirra. Eru góðar
horfur á því, að stofnunin muni veita fjárhags-
aðstoð við væntanlega djúpborun. Stefnt er að
því að endurbæta bortæknina árið 1971, en að
ráðast í sjálfa djúpborunina sumarið 1972.
Þessu verkefni verður væntanlega lýst nánar í
skýrslu, sem höfundur vinnur nú að. Verður
hún gefin út á vegum Raunvísindastofnunar
Háskólans.
HEIMILDARIT
Árnasofi, Bragi. 1968: Tvívetni í grunnvatni og
jöklum á íslandi. Jökull, 18, 337—349.
— 1970: Exchange of deuterium between ice
and water in glaciological studies in Ice-
land. Proc. Symp. IAEA, Vienna 1970.
Dansgaard, Willy. 1953: The abundance of O18
in atmospheric water and water vapour.
Tellus, 5, 461-469.
— 1954: The 018 abundance in fresh water.
Geochim. et Comoschim. Acta, 6, 241—260.
— 1964: Stable isotopes in precipitation.
Tellus, 16, 436-468.
— et al. 1969: One thousand Centuries of
climatic record from Camp Century on
Greenland ice sheet. Science, 166, 377—381.
Johnsen, Sigfús, et al. 1970: Climatic oscilla-
tions 1200-2000 AD. Nature, 227, 482-
483.
Joset, Alain og Holtzscherer, Jean-Jacques.
1954: Expedition Franco-Islandaise au
Vatnajökull mars-avril 1951. Jökull, 4, 1—
33.
Kjartansson, Vilhjálmur Þ. 1970: Sending út-
varpsmerkja frá Bárðarbungu. Raunvísincla-
stofnun Háskólans.
Theodórsson, Páll. 1968: Þrívetni í grunnvatni
og jöklum á íslandi. Jökull, 18, 350—358.
Udea, H. og Garfield, F. 1968: U. S. Army Cold
Region Research and Engineering Labora-
tory (CRREL), Special report 126.