Jökull - 01.12.1977, Page 108

í hyggju að fara Sprengisand til Hofsjökuls og
kanna uppsprettur Þjórsár. Honum þótti ferð
þeirra merkileg. Hann gaf þeim hvorum einn
minnispening, 100 mörk. Hann spurði margs,
meðal annars um nýja hólmann í Öskjuvatni
og gerði ráð fyrir að leggja þangað leið sína.
Svo gerði hann og lét þess síðar getið í merkri
ferðasögu, sem hann skrifaði fyrir menn í öðr-
um löndum, að hann hefði fyrstur manna aug-
um litið nýjan hólma í Öskjuvatni.
Ekki fengust þeir félagar til að breyta áætlun
sinni og fá sér lítils háttar hvíld í Saurbæ, með-
an þeir fengju aðstoð við undirbúning heim-
farar. I Saurbæ fengu þeir eitthvað til nestis
og tvenn leðurskæði, en ekki gafst tími til skó-
gerðar. Séra Gunnar hafði meira við bundið
en honum gott þótti, svo að honum var óhægt
um brautargengi. Hann hafði tekið að sér að
greiða fyrir dr. Erkes, hafði lofað honum leið-
sögn næsta dag til ýmissa sögustaða í Eyjafirði,
þar á meðal Gnúpufells, en dr. Erkes sagðist
eiga bók, sem þar væri prentuð. En prestur fór
með þeim félögum til Akureyrar og lét undir
þá hesta, svo að Svartárkotshestarnir gætu látið
líða úr limum sínunt eftir þembing gærdagsins.
A Akureyri keyptu þeir sitt af liverju til ferðar-
innar, hittu Jónas Þórbergsson, ritstjóra Dags,
og birti hann klausu um ferð þeirra í næsta
blaði. Um kvöldið fóru þeir að Kaupangi og
gistu þar hjá Bergsteini bónda Kolbeinssyni.
Var þá rétt vika, frá því þeir tjölduðu á Við-
borðshálsum undir brún Vatnajökuls.
Föstudaginn 23. júli lögðu þeir upp frá Kaup-
angi kl. 8 árdegis. Nú fóru þeir miklu beinni
leiðir milli Eyjafjarðar og Svartárkots en í norð-
urleið. Frá Kaupangi fóru þeir Bíldsárskarð að
Grjótárgerði í Fnjóskadal, riðu Fnjóská gegnt
Þórðarstöðum, síðan inn dalinn að Sörlastöðum
og þaðan yfir Vallafjall að Stóruvöllum í Bárð-
ardal. Beini stóð til boða á hverjum bæ, því
að Þingeyingar höfðu mikinn hug á að ræða
við þessa ferðalanga, sem komið höfðu svona
fáheyrðar leiðir. Sjálfandafljót riðu þeir undan
Stóruvöllum, tók það hestum á miðjar síður.
Ekki þótti þeim Skaftfellingunum það straum-
þungt, en stórgrýtt í meira lagi, því að víða
stóðu hraunsnasir upp úr vatninu. Gegnt Lund-
arbrekku hljóp Baldur bóndi í veg fyrir þá, og
þágu þeir þar sykrað skyr og rjóma. Fékk Bald-
ur eiginhandarnöfn þeirra sér til minnis og
106 JÖKULL27. ÁR
minningar. Súkkulaðimjólk og kaffi beið þeirra
í Víðikeri, þegar þeir komu þar til að skila af
sér hnakk og beisli. Röbbuðu þeir þar í hálfan
annan klukkutíma. Að Svartárkoti komu þeir
kl. hálftíu og fengu þar hinar ágætustu viðtökur
eins og fyrri daginn.
Klukkan var orðin 11, er þeir lögðu af stað
næsta dag, laugardaginn 24. júlí. Tók Snæbjörn
að sér að reiða þá á leið til jökla. Tveir félag-
anna hjálpuðu bónda að laga járn undir hest-
um og binda klyfjar, en einn tók til skógerðar
úr skæðunum frá Saurbæ. Húsfreyja sauð kjöt
og tók til annað það, er ferðalangar girntust til
nestis úr búri hennar.
Það var glaða sólskin og liægur suðvestan-
vindur. Þeir fóru fjórir saman með fimm hesta.
Suður að Dyngjufjöllum fóru þeir sömu leið
og jæir komu, en urðu nú að taka smábeygjur
vegna hestanna. Svo fóru þeir suður með
Dyngjufjöllum, svo nefndan Sanddal, og þegar
komið var suður fyrir Trölladyngjuskörð, kvaðst
Snæbjörn ekki fara lengra. Þá var klukkan orðin
9. Tjölduðu þeir þar undir háu líparítfjalli,
sem Snæbjörn sagði nafnlaust, en ferðalangar
gáfu nafn sitt og nefndu Hornfirðingafell. Þar
voru gerðir upp reikningar, og skulduðu þeir
Snæbirni 160 kr. fyrir alla aðstoð og beina í
báðum leiðum. Sjá má á minnisblöðum, að því
lík upphæð óx Hornfirðingum mjög 1 augum,
en jjeir láta þess sfðan getið, að „við nánari at-
hugun fundum við, að Jietta var ekki ósann-
gjarnt“.
Næsta nótt varð þeim félögum ekki svefnsæl.
Enn liggja þeir uppi í háfjöllum og hafa ekkert
að sér og ekkert til skjóls annað en eitt segl-
dúkstjald. Kalt var í veðri og allmikil kæla suð-
vestan af jöklinum. Kl. 4 um morguninn vökn-
uðu jjeir og héldust þá lítt við sökum kulda,
og einn hafði hvimleiðan skjálfta. Kveikt var á
prímusnum til upphitunar í tjaldinu og snerist
sú hitun brátt í kaffihitun fyrir þá tvo, er enn
kenndu engis krankleika. En þrátt fyrir las-
leika höfðu þeir bundið farangur í bagga kl. 7
og héldu af stað. Hafði sá sjúki fengið í mag-
ann, en lét sem ekkert væri. Þeir fóru að jökl-
inum sömu leið og jieir höfðu komið, óðu vest-
ustu kvísl Jökulsár, hrægrunna, nánar til tekið
hnédjúpa. Kl. 1 komu þeir að jöklinum og
hituðu sér kaffi. Kl. 6 komu þeir að sleðanum,
borðuðu Jrar og héldu svo áfram. Gott þótti