Jökull


Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 20

Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 20
Fig. 1. Svínafellsjökull and Skaftafellsjökull: accu- mulation areas and outlet glaciers. Inset: general location map of study area. Mynd 1. Svínafellsjökull og Skaftafellsj ökull og ákomusvœði þeirra. from the sub-Atlantic phase of glacier expansion, which began some 2500 years ago (Thorarinsson, 1956). On the proximal side of Stóralda, a series of low, degraded moraines mark the limits of the more recent "Little Ice Age" advance of the 17th to 19th centuries, dating from about 1870 (Thorarinsson, 1956). At Skaftafellsjökull, the outermost moraines are more recent features, dating from about 1904 (see below), and may not represent the true limits of the Little Ice Age advance. They are probably rem- nants of a once more extensive series of moraines, which have been largely destroyed or buried by sub- sequent outwash activity associated with jökul- hlaups from Skeiðarárjökull. Since at least 1904, both glaciers have been generally retreating towards their present positions, leaving a series of arcuate recessional moraines. Stages in the recession of the two glaciers are recorded in published maps of 1904, 1945 and 1982 and in aerial photographs of 1945, 1954, 1960, 1968, 1975, 1980 and 1982 (Fig. 2). Since 1932, measure- ments of the ice-front positions have been made on an annual basis by the Icelandic Meteorological Office and later by the Iceland Glaciological Society (.Eythorsson, 1963; UNESCO, 1967, 1973, 1977; Rist, 1976-1985). These measurements, together with more qualitative evidence for earlier years compiled by Thorarinsson (1943), enable a detailed picture of historical change to be obtained, and per- mit the identification of episodes of stagnation or readvance within the overall pattem of retreat, which in tum may be correlated with the formation of many of the moraine ridges (Fig. 3A). The recession curves for both Svínafellsjökull and Skaftafellsjökull (Fig. 3A) show that rates of retreat have generally declined from a maximum during the 1930s, to a minimum during the early 1970s, since when both glaciers have been undergoing a major episode of readvance, retuming to within a short dis- tance of their mid 1960s positions by 1984. This general pattem appears to be characteristic of many Icelandic glaciers during this period (Jóhannesson, 1986), and is largely a reflection of recent trends of climatic change, particularly the general fall in tem- perature since the "climatic optimum" of the 1930s and 40s. Long-term meteorological records for Fagurhólsmýri, some 15 km southeast of Svínafell, confirm this general trend (Fig. 3B), showing a dis- tinct warm period from about 1926 to 1946 (corre- lating with the period of maximum rates of reces- sion), followed by a general reduction in tempera- tures, particularly after 1964. Such a close association implies that the glacier fluctuations are largely a direct response to varia- tions in temperature, reflecting changes in the rate of ablation at the snout, rather than the product of more complex mass-balance adjustments. The latter undoubtedly occur, but are diffused and delayed by passing through the glacier system. Such adjust- ments may be important in controlling the 18 JÖKULL, No. 38, 1988
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.