Jökull


Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 25

Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 25
both pushing and squeezing mechanisms. A third process, which can be seen in operation along much of the present Svínafellsjökull ice-front, is that of ridge formation by "dumping" mechanisms (Goldthwait, 1951; Price, 1977; Boulton and Eyles, 1979). Englacial and supraglacial debris, released by ablation at the glacier snout may accumulate at the base of the ice front, forming a ridge once the ice has retreated. Whilst in contact with the ice, the form of such ridges may be extensively modified by saturated flow slides, triggered by the abundance of meltwater and the low permeability of the sedi- ments. The "dumping" process is clearly most effective when the debris content of the ice is high, and where rates of forward movement at the snout are balanced by the horizontal component of ablation, so that the ice-front remains in more or less the same position for several years. Both of these conditions are met at Svínafellsjökull, where the sediment content of ice in the terminal zone is enriched by the elevation of debris-laden basal layers along inclined shear planes, as a result of severe compression of the gla- cier snout against the barrier of steep end moraines. The moraines themselves have developed by posi- tive feedback from the superimposition and bulldoz- ing of successive ridges, but may originally have formed from a nucleus of outwash sediment, as in the model proposed by Boulton (1986) for Breiðamerkurjökull. Sections cut by meltwater channels through the highest moraines at Svínafells- jökull reveal a substantial proportion of well- rounded cobbles and boulders, comparable with those of the modem outwash fans. Supraglacial debris can also be deposited more extensively by the widespread downwasting of stag- nant ice within the terminal zone, to produce a dis- tinctive facies of "hummocky moraine". Such depo- sits are well developed in front of many of the steep Öræfajökull outlet glaciers (Eyles, 1978, 1979, 1983a), and are seen to a limited extent at Svína- fellsjökull, especially at the northem and southem margins of the glacier snout (Fig. 2), where elevated basal debris combines with laterally derived material to produce a continuous veneer of supraglacial sediment. Similar conditions exist on Skaftafellsjökull, where supraglacial debris is con- veyed along major lateral and medial moraines (Fig. 2). In this case however, the deposits are rarely preserved within the proglacial zone, as the debris becomes widely dispersed at the snout by splaying crevasses, and is largely removed by powerful melt- water streams emerging from beneath the glacier (Eyles, 1978). It can be seen therefore, that Skaftafellsjökull and Svínafellsjökull are characterized by two quite different assemblages of glacial landforms and depo- sits: The moraines of Skaftafellsjökull are dom- inated by subglacial lodgement till, moulded by minor oscillations of the retreating ice-front into a series of broad concentric ridges. At Svínafellsjökull by contrast, the altemate episodes of slow recession and readvance have produced a more complex series of higher push-moraines, composed largely of eng- lacial and supraglacial debris, together with reworked outwash material. HISTORICAL DEVELOPMENT 1904 -1930 The earliest detailed topographic survey of the glaciers and their associated moraines was under- taken in 1904 by the Danish General Staff, at a scale of 1:50,000, and this provides a valuable point of reference which can be tied-in with more recent sur- veys and with the earlier Neoglacial moraines (Fig. 2). On this map a clear distinction is made between the older, stable moraines such as Stóralda, and a zone of younger moraines at the glacier margin. The latter are shown to be continuous with both medial and lateral features on the surface of the ice, and may therefore have been ice-cored at the time of the survey. If this suggestion is correct then the distal rather than proximal margin of these moraines as depicted on the 1904 map should mark the true posi- tion of the ice-front at this time. At Skaftafellsjökull, the position of this distal margin is found to correspond with that of the outer- most moraines (Fig. 2). Thompson andJones (1986) JÖKULL, No. 38, 1988 23
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.