Jökull


Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 41

Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 41
chemical contents are usually low and the water is suitable for most common use. THE TERTIARY - EARLY QUATERNARY BEDROCK The bedrock of the Tertiary - Early Quatemary formations is predominantly built up of stratified basaltic lavaflows, with a number of central vol- canoes (silicic centres) dispersed in the strata. The strata are usually slightly tilted in accordance with the tectonic history of Iceland, but in some areas the tilting even exceeds ten degrees (Sœmundsson, 1980). The past volcanic activity occurred in dis- tinct, elongated volcanic systems, accompanied by swarms of open fissures, as is the case in the presently active zones. The fissures are now in most cases tightly closed, but in some regions they have been rejuvenated during later tectonic events. In some regions new fissure zones have been formed in the course of the later tectonic development, although not of the same intensity as those con- nected with the volcanism. These "young" fissure swarms represent zones of strongly increased per- meability as well as anisotropic elements in the structure of the bedrock. The thickness of the lavaflows in the basalt sequences is variable. Intercalations are usually much thinner than the lavaflows, consisting of ash layers, windblown sand and some times of remnants of soils. The columnar parts of the lavaflows have an effective porosity only in the narrow fissures between the joints, and they may be nearly closed through alteration, tightening and deformation due to the overburden. The scoriaceous parts, especially at the contact of lavaflows, have a higher eífective porosity and permeability, but they are usually much thinner than the columnar part. The glassy and vesicular scoriae are more prone to alteration than the massive columns. The originally higher permea- bility in the scoriaceous parts can thus be more strongly reduced than the permeability in the mas- sive parts. The intercalative layers have usually had a rather high effective porosity, but their lithological nature makes them highly susceptible to geothermal alteration, which can reduce their permeability, until it eventually becomes negligible. In principle the same applies to sedimentary layers more abundant in the stratigraphically higher parts of the sequences, especially in the Early Quatemary. In the younger formations the rocks have not been buried as deeply as in the older ones, so the degree of alteration is much less, and the permeabilities correspondingly less reduced. Parts of the older (Tertiary) formations have never been buried deep enough to be subject to any noteworthy alteration and tightening. This is the case in some regions in the westem and southwestem parts of the Northwestem Peninsula (Vestfirðir), as well as in some more or less isolated spots at the top of the higher mountainmasses elsewhere. Here the permea- bility of the bedrock is still remarkably high and effluent springs issue far down on the mountain slopes. The stratigraphical, lithological and tectonic stmcture of the central volcanoes is very diversified, showing inhomogeneities and anisotropies. In these complex systems some small-scale aquifers with higher permeability may occur, but they are seldom of great extension and often very irregular. Accord- ingly, only small springs, if any, are to be found under these hydrogeological conditions. Reju- venated or secondarily created fissure swarms are regionally of importance, although the part they play in the geothermal hydrology of the country is much greater. Most springs connected with the fissure zones in the older formations are indeed small, but they can be very valuable for local uses. SEDIMENTARY AQUIFERS During the last glaciation Iceland was to a large extent covered by glaciers, which carried most of the loose sediments on the surface out to the sea. The present sedimentary cover is therefore mostly postglacial in age. There is a difference in the most common sedimentary aquifers between the older geological formations and the younger ones. In the Tertiary - Early Quatemary regions the most com- mon sediments are deposits left by the retreating glaciers, river gravels, rockslides and a thin JÖKULL, No. 38, 1988 39
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.