Jökull


Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 29

Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 29
outwash surfaces. The various units can be tenta- tively placed in chronological order by noting the geomorphic relationships of one surface to another, and to the sequence of independently dated moraines: for example, where one surface is dissected or buried by another, it is clearly the older of the two. Similarly, a channel cutting through, or formed on the proximal side of a particular moraine ridge, is clearly a later feature than the ridge itself; whereas a channel formed entirely on the distal side of an unbroken moraine, and ’sealed off by the moraine at its source, may either pre-date or be con- temporaneous with the formation of the moraine. Such arguments have recently been used by Maizels and Petch (1985), in dating the intermoraine areas of Austerdalen in Norway. The evidence provided by such geomorphic rela- tionships can be supplemented by that of aerial pho- tographs and historical maps: a minimum age for the abandonment of a particular outwash surface is given by the date of the earliest survey on which the features of that surface can be recognized in their present form. A maximum age on the other hand, is given by the date of the most recent survey prior to the feature’s formation. For the proximal outwash terraces of the Svínafellsá, these approximate ages have been refined using lichenometric dating (Thompson and Jones, 1986). By detailed inspection of the aerial photographs it is possible to trace these dated sur- faces downstream from the initial sampling areas, the junctions between successively younger units being clearly marked by the abrupt truncation of older channel pattems. For the present purposes, however, the subdivision of these surfaces has been simplified, to correspond with the units identified in other parts of the proglacial area. A total of eight different age zones of outwash deposition can thus be identified, (Fig. 5), with two quite different pattems emerging for the two glacier forelands, each of which are now discussed in tum. SKAFTAFELLSJÖKULL The position of each of the major meltwater streams at Skaftafellsjökull has repeatedly changed in response to the rapid recession of the glacier snout, old channels being successively abandoned in favour of newer courses closer to the retreating ice- front (Fig. 2). Increasingly older outwash deposits are therefore generally found with increasing dis- tance from the glacier snout, and are frequently separated by more or less continuous bands of moraine. The initial stages in the abandonment of a particu- lar course may involve incision of the main channel below the general level of the adjacent outwash sur- face, in response to the upstream displacement of the river’s equilibrium profile (Thompson and Jones, 1986). Two stages in the incision of the westem arm of the Skaftafellsá, between 1934 and 1968, are clearly displayed in the sequence of deposits preserved between the 1934 and 1939 moraines (Fig. 5). In the final stages, the flow of meltwater is diverted by the formation of a completely new chan- nel, usually along the margin of the retreating ice- front, or through a series of connected proglacial lakes, as occurred between 1960 and 1968 to form the present course of the westem Skaftafellsá. (Fig. 2). The recent advance of Skaftafellsjökull, since 1973, has been accompanied by the development of increasingly complex braided pattems in the proxi- mal reaches of its meltwater streams, suggesting that glacier advance may be associated with conditions of aggradation, in contrast with the incision which appears to accompany ice-front retreat (Thompson andJones, 1986). SVÍNAFELLSJÖKULL At Svínafellsjökull, where the position of each of the major meltwater outlets has remained essentially constant since at least 1904, successively older outwash surfaces are preserved as a series of ter- races on either side of the modem channels. This is especially tme of the main Svínafellsá deposits, which form an extensive, low-angled, dissected outwash fan. Svínafellsá — The historical incision and formation of terraces on the proximal part of the Svínafellsá is JÖKULL, No. 38, 1988 27
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.