Jökull


Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 88

Jökull - 01.12.1988, Blaðsíða 88
Summary AGE OF THE ÖGMUNDARHRAUN LAVA FLOW AND THE MEDIEVAL TEPHRA LAYER, REYKJANES PENINSULA, SOUTHWESTICELAND Haukur Jóhannesson lcelandic Museum ofNatural History Laugavegur 115, P.O. Box 5320 125 Reykjavík, Iceland Sigmundur Einarsson Birtingakvísl 19 110 Reykjavík, Iceland The age of the Ögmundarhraun lava flow on the Reykjanes peninsula, southwest Iceland (Fig. 1) has been a matter of discussion. Jónsson (1982, 1983) suggested on the basis of 14C datings that the lava flow dated from the early llth century. Rafnsson (1982) argued on the bases of evidence from historical records that the flow had formed in an er- uption between 1558 and 1563. The flow is certainly of historic age (i.e. younger than 900 AD) because it has overrun the old Krísu- vík farm (Fig. 2) ruins of which have long been known on the outskirts of the lava field. The Ögmundarhraun lava flow was erupted within the Trölladyngja fissure swarm. The crater row is about 25 km long and has produced lava flows which have reached both the south and north coast of the Reykjanes peninsula (Fig. 1). The Ögmundar- hraun flow is on the south of the peninsula but Kapelluhraun and Hvaleyrarhraun are contemporary flows on its north side. The age of the Ögmundarhraun lava flow was det- ermined by considering tephrochronology, 14C datings and by evidence from historical records. TEPHROCHRONOLOGY Three historic tephra layers are found in soil sect- ions in the region (Fig. 3). Firstly the Landnám (Settlement) layer which formed around the year 900 AD (Larsen, 1984; Róbertsdóttir and Jóhannesson, 1986; Hallsdóttir, 1987). Secondly the Medieval tephra layer whose age is determined in this paper. Thirdly the Katla 1485 tephra layer (Lar- sen, 1978). AGE OF THE MEDIEVAL TEPHRA LAYER Olafsson (1983) has mapped the distribution of the Medieval tephra. It is found all over the Reykja- nes peninsula and was formed by a submarine er- uption off the tip of Reykjanes. Ruins of the crater are still to be seen at the coast. Olafsson (1983) tried to date the layer. According to him the relative position of the layer to the Landnám (Settlement) and the Katla 1485 layers in soil sections suggested the year 1340 but the historical records 1226/27 or 1231. In the old Icelandic annals (Storm, 1888) many references are made to volcanic eruptions in the sea off the Reykjanes peninsula. They mention eruptions or phenomena related to such eruptions in the foll- owing years: 1210 and/or 1211, 1223, 1225, 1226, 1227, 1231, 1238 and 1240. A heavy ashfall is reported in the summer of 1226 and it is also stated that darkness occured in the middle of the day (no eclipse was in that year). The following winter, i.e. 1226/27 is called "sandwinter". In 1231 contem- porary sources mention eruption and ashfall ("sand- summer"). Some sources mention eruptions in the years 1340 and 1389 and/or 1390 but in a fictional way. Our conclusion from the review of the historical records is that a volcanic episode took place in the westem part of the Reykjanes peninsula and in the sea off the tip of the peninsula in the years 1210 and/or 1211 to 1240. The ashfall in 1226 seems to have been considerable and in fact is the only histor- ic evidence for an eruption producing enough am- ount of tephra to account for the Medieval tephra layer. The position of the Medieval tephra relative to the Landnám (Settlement) and Katla 1485 tephra layers in soil sections is not reliable due to a vari- able soil thickening rate caused by soil erosion. On 86 JÖKULL, No. 38, 1988
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.