Iðjuþjálfinn - 01.11.1993, Page 29

_____________________________________27
Svanhildur Elentínusdóttir sjúkraþjálfari
HUGLEIÐING UM ELLINA
Erindi flutt á ráðstefnu FÍSÞ "Heil-
brigði frá getnaði til grafar".
Góðir ráðstefnugestir!
A tímum æsku og fegurðardýrkunar
og á tímum óhóflegrar vinnu og tíma-
skorts er hverjum manni hollt að doka
við og hugleiða viðhorf sitt til ellinnar.
- Hvað er öldrun og hvernig lýsir hún
sér?
Allir hafa ákveðið viðhorf til ellinnar
°g byggist það á persónulegri reynslu
hvers og eins. - Þeir sem eiga heil-
brigða afa og ömmur hafa annað
viðhorf en þeir sem umgangast veikt
gamalt fólk í heimahúsum og á heil-
brigðisstofnunum. Hjá þeim ríkir oft
og tíðum neikvætt viðhorf til þessa
aldurshóps. - En þetta er það viðhorf
sem þróast hefur á Vesturlöndum á
síðustu áratugum vegna gjörbreytinga
og byltinga í þjóðfélagsháttum og
breyttu gildismati.
Oþolandi er sú elliímynd sem oft er
notuð í auglýsingum og skemmtana-
iðnaði, hvernig "gamalmennið" er
túlkað hjákátlegt, aumkunarvert og
rænt allri reisn og það sem verra er,
að þetta er oft sú eina mynd sem
aeskan fær af gömlu fólki.
Ég hef orðið vitni að fordómafullum
viðbrögðum fólks í heilbrigðisstétt
þegar það heyrði um stéttarsystkini sín
sem hófu störf í öldrunarþjónustu.
Hlut átti að máli miðaldra kona sem
byrjaði að starfa á öldrunarstofnun, þá
heyrðist sagt: "hún er orðin þreytt og
getur nú farið að draga úr vinnu og
dúllað við gamla fólkið", en í hinu
tilvikinu heyrðist sagt, þegar ungur
maður fór að vinna að málefnum
aldraðra: "æ, fékk hann nú ekkert
annað að gera?"
Ef fimmtugur maður gleymir lykli
sínum er Elli kerlingu kennt um, en ef
þrítugum manni verður það sama á,
er þreytu og álagi kennt um. - Þessi
dæmi sýna það neikvæða viðhorf sem
við höfum án þess að gera okkur
grein fyrir því.
Það er mjög áhugavert að velta því
fyrir sér hvernig fólk upplifir aldur
sinn, en það er einstaklingsbundið,
háð gildismati og viðhorfum hvers og
eins. íþróttamanninum finnst hann
vera orðinn gamall um fertugt og
telur sig þá meðal öldunga!! Ballet
dansarinn, sem hættir að dansa opin-
berlega á fertugsaldri, byrjar glímuna
við Elli kerlingu um þrítugt, að eigin
sögn. 67 ára ellilífeyrisþegi sem verður
að hætta starfi vegna aldurs, þrátt
fyrir að hann búi yfir sömu starfsorku
og um sextugt, finnst hann vera orð-
inn gamall og jafnvel úr leik. Níræð
langalangamma sem heklar teppi
handa væntanlegum afkomanda, segist