Iðjuþjálfinn - 01.11.1994, Blaðsíða 25

23
Vinna gefur samband við veruleikann.
Kröfur frá verkefni, þar sem sjúkling-
ur þarf að gera ákveðna hluti, fylgja
ákveðinni leiðsögn, vinna með öðrum
o.s.frv., þjóna allar því hlutverki að
koma sjúklingi í samband við raun-
veruleikann og út úr sínum innri
heimi. Kröfur frá verkefni og vinnu-
kringumstæðum eru náskyldar þeim
kröfum, sem sjúklingur kemur til með
að mæta utan spítalans.
Hvers konar athafnir og
prógröm notar iðjuþjálfínn?
Iðjuþjálfun afmarkast ekki af notkun
neinna ákveðinna athafna, svo sem
handavinnu, heldur notkun athafna-
ferlisins (the activity process) sem
slíks, eða verkefnisins með sínum
kringumstæðum. Með öðrum orðum:
iðjuþjálfinn getur notað næstum
hvaða athöfn sem vera skal sem með-
ferðartæki.
Iðjuþjálfinn vinnur ýmist með einstaka
sjúklinga eða með hópa. Hann getur
verið einn af starfsliði deildar á geð-
spítalanum, leitt ýmsa starfsemi á
deildinni og hjálpað þannig til þess að
skapa lækningasamfélag. I hugtakinu
lækningasamfélag eða samfélagslækn-
ingar eru hin daglegu samskipti sjúkl-
inga og starfsfólksins og þau vanda-
mál, sem upp koma í sambúð, notuð
sem aðferð til þess að hjálpa sjúkling-
um til þess að öðlast hæfni til sjálf-
stæðs lífs. Iðjuþjálfinn starfar oft við
dvalarheimili (half-way houses), þar
sem búa fyrrverandi sjúklinga, sem
ýmist eru í starfi eða í þjálfun á
vernduðum vinnustað. Slíkir sjúklingar
hafa oft þörf fyrir skipulega aðstoð til
félagslegrar endurhæfingar. Iðjuþjálf-
inn vinnur gjarnan sem ráðgjafi eða
skipuleggjari á vernduðum vinnustað,
þar sem starfsþjálfun fer fram. Stund-
um kemur hann upp þjálfunaraðstöðu
innan geðspítalans.
Dæmi um hóp-athafnameðferð er
teiknihópur (mural drawing group),
þar sem valinn hópur sjúklinga hittist
reglulega. Dregin er mjög stór mynd
sameiginlega og síðan ræðir hópurinn,
hvað var gert og hvernig. Þetta er ein
tegund hópmeðferðar, sem notar
sameiginlegt verkefni til að byggja á,
og út frá því geta sjúklingar tjáð til-
finningar sínar og lært meira um
sjálfa sig og aðra. Sjúklingar hafa
tækifæri til að sjá, hvernig atferli
þeirra hefur áhrif á aðra og öfugt.
Þeir geta lært að treysta hver öðrum
og styðja hver annan. Þeir geta þrosk-
ast með því að gefa af sjálfum sér og
sjá, að annað fólk hefur samsvarandi
tilfinningar og vandamál.
Athafnameðferð getur stundum verið
eingöngu umræða án verkefnis meðan
á fundi stendur, en umræðan beinist
þá að ákveðnu sameiginlegu verkefni.
Hópurinn gæti þá t.d. búið sig undir
að takast á við þetta verkefni, rætt
hvernig verkefnið skuli leyst, þau
vandamál, sem hafa komið, eða kunna
að koma í ljós. Leikur í hlutverkum
og atferlisæfingar (role playing and
behaviour rehersal) eru oft notuð til
að æfa virkari höndlun ýmiss konar