Iðjuþjálfinn - 01.11.1994, Blaðsíða 33

31
Höfundur rifjar upp að á sjöunda
áratugnum var sú skoðun ríkjandi að
það væru fyrst og fremst foreldrarnir
sem framkölluðu geðklofa hjá ungu
fólki. Því var fjölskyldunni haldið utan
við alla meðferð og samband á milli
fjölskyldu og sjúklings oft talið óæski-
legt. Frá þessum tíma þekkjum við
hugtök eins og skizogenic mother o.fl.
Fjölskyldur/foreldrar geðklofa ein-
staklinga þurftu því að þola óbeinar
og beinar ásakanir, berjast við sektar-
kennd og örvæntingu fyrir utan sorg-
ina, einsemdina og óttann sem er svo
alvarlegum sjúkdómi samfara.
Nú í seinni tíð hefur fagfólk hallast æ
meira að því að geðklofi sé til kominn
vegna líffræðilegra og efnafræðilegra
breytinga í heila. Geðldofi er langtíma
sveiflukenndur sjúkdómur. Sjúkdóms-
sveiflurnar stjórnast af ýmsu m.a. er
litið svo á að fjölskyldan geti átt þátt
í þeim vegna þeirra tilfinninga sem
bindur fjölskyldumeðlimi saman inn-
byrðis en jafnframt er fjölskyldan líka
fórnarlamb sjúkdómsins.
Það er fyrst nú á síðustu árum sem
athyglin er farin að beinast að þörfum
aðstandenda geðklofa einstaklinga.
I bókinni kemur ítrekað fram að
aðstandendur hafa verið mjög afskipt-
ir og einir í erfiðleikum sínum. Þeir
hafa fengið ótrúlega litlar upplýsingar
um sjúkdómsgreininguna, sjúkdóms-
ferlið, meðferðina og leiðir til hjálpar
og stuðnings úti í samfélaginu. Þeir
hafi verið skildir eftir í óvissu og
vanþekkingu á sjúkdómnum, þannig
að þeir hafi oft á tíðum rangar hug-
myndir og óraunhæfar væntingar.
Reynsla ættingjanna af heilbrigðiskerf-
inu (stofnunum og starfsfólkinu þar)
er nær undantekningalaust mjög nei-
kvæð. Mörg dæmi eru nefnd í bókinni
þessu til staðfestingar.
í bók sinni bendir Inger Greve á að
flestir foreldranna séu miðaldra þegar
barn þeirra veikist - en sjúkdómurinn
er yfirleitt greindur frá unglingsaldri
fram að miðjum þrítugsaldri. Þá eru
þeir á þeim aldri sem "venjulegir"
foreldrar fara að fá meiri tíma fyrir
sjálfa sig. En hjá foreldrum geðklofa
einstaklinga verða vandamálin meiri
en nokkru sinni.
Áður fyrr voru geðsjúklingar meira
einangraðir á stofnunum og fengu
ekki að hafa samneyti við sínar fjöl-
skyldur en nú eru innlagnir styttri og
ætlast er til að fjölskyldan taki við og
styðji sjúklinginn þegar hann útskrif-
ast. Því er ábyrgð þeirra mikil og
álagið getur verið geysilegt við útskrift
og þá segjast aðstandendur oft finna
fyrir mikilli einsemd og óvissu.
í bókinni kemur einnig fram að þrátt
fyrir aukna ábyrgð og þátttöku for-
eldra eru þeir ekki boðaðir til útskrift-
arfundar til að ræða ýmis praktísk mál
varðandi framtíðina eða til að fá
ráðleggingar og stuðning. Samt þykir
sannað að afstaða fjölskyldunnar til
sjúklingsins skipti afar miklu máli; hún
er yfirleitt mikilvægasti hlekkurinn í
velheppnaðri útskrift.