Bændablaðið - 13.08.2015, Qupperneq 31

31Bændablaðið | Fimmtudagur 13. ágúst 2015
Herbergin bera nöfn eins og
Moskva og Kreml með tilheyr-
andi skreytingum. Glatt var á
hjalla og dvölin í vitanum var hin
notalegasta. Vaskur gönguhópur
á vegum FÍ bættist í hópinn. Mér
til mikillar undrunar komst ég að
því að móðurbróðir minn, Arnór
Jónsson, hafði verið vitavörður í
Hornbjargsvita árin 1950–1952.
Daginn eftir var svo haldið á
Horn bjarg í góðu veðri. Ég leyfi
mér að halda því fram að það sé ein
fegursta gönguleið á Íslandi. Margt
að sjá á leiðinni og stórfenglegt að
sjá fjallshornin rísa úr sæ. Algjörlega
var ógleymanlegt að sjá yfir í Horn-
vík, Hælavíkurbjarg og svo hið stór-
kostlega nærumhverfi.
Margt vakti athygli okkar á leið á
bjargið og sóttist okkur ferðin seint
enda ekkert að flýta okkur, svo mikið
var að sjá, dást að og meðtaka.
Frá vitanum áleiðis á bjargið lá
leiðin hjá Blakkabás sem er hyldjúpur
vogur þar sem bergmyndunin og
berglögin voru þannig að engu líkara
var en um sofandi risa væri að ræða.
Blakkibás
Blakkibás ber nafn sitt af nyrðri
vegg sínum sem er sléttur blágrýtis-
klettaveggur úr gömlum berggangi
sem liggur til suðausturs upp í land-
ið, en hann er kolsvartur á lit.
Þar fellur Drífandi eða Mígandi
fram af klettunum í sjóinn en okkur
var tjáð að svo munu allir fossar heita
á Hornströndum. Í Blakkabás mátti
sjá rekavið hátt uppi á syllum sem
sjórinn hafði skutlað þar upp sem
eldspýtur væru.

Dugghola
Á leiðinni upp hlíðina mátti líka
sjá ofan í Duggholu sem er nánast
hringlaga geil en þar er brúnin hæst
við bjargið. Utar er bergmyndun er
myndað hefur vegg sem sjórinn hefur
rofið, þannig að opið er inn frá hafi.
Sérkennilegt og fallegt er að horfa
þarna ofan í en vorið eftir sigldum við
Árni ásamt Halldóri staðarhaldara og
Sigurlaugu Jónsdóttur inn í Duggholu
og Trog á tuðru.
Nokkru utar rísa Fjalir úr sæ, en
þær eru u.þ.b. 60 m háir berggangar,
stórkostlegar ásýndum og sjást
ágætlega frá vitanum. Má sjá ofan
á þær af bjarginu.
Skessuna góðu hittum við á
leið okkar á bjargið og náðum bara
nokkuð góðum myndum af henni.
Við sáum líka vel til borgarísjaka
sem lónaði úti fyrir bjarginu.
Yrðlinga að leik hittum við nokkra
á leiðinni og einn þeirra var að reyna
að leggja sig þreyttur á þessum erli
í kringum sig en ekki virtust þeir
hræðast mannfólkið sem þarna var
á ferð.
Gönguleiðin þræðir bjargbrúnina,
sums staðar nærri brúninni, en er þó
hættulítil. Samt er full ástæða til að
fara gætilega upp hjallana. Á vinstri
hönd er Dögunarfell (542 m), en
ofar birtist svo skyndilega tindur
Skófnabergs sem strax gerir puðið
algjörlega þess virði. „Skófnaberg
hefur hlotið nafn sitt af því að á
steinum og klöppum bjargsins er
áberandi mikill mosi, sem líkist helst
skófum á steinum.“ (Land og saga,
Vestfirðir, 2007.)
Smám sama komu svo tindar og
skörð Hornbjargs í ljós og framundan
Almenningaskarð. Þar er útsýni gott
yfir tinda Hornbjargs: Skófnaberg,
Eilífstind, Kálfatinda og Jörund,
sem lítur úr eins og maður séð frá
Hælavíkurbjargi, að því mér er
sagt, og mun bera nafn sitt af land-
námsmanni nokkrum sem kleif tind-
inn og gaf honum nafn.
Á milli Skófnabergs og Eilífstinds
skerst Harðviðrisgjá. Hún skerst
djúpt inn í Hornbjarg frá fjöru og að
bjargbrúninni. „Gjáin dregur nafn sitt
af norðaustanvindinum, sem skellur á
syðri barm gjárinnar og endurvarpast
þaðan á nyrðri barminn. Við þetta
myndast miklar drunur og dynkir,
sem líkjast fallbyssuskotum. Hljóðin
enduróma í hamraveggjunum báðum
megin, þannig að mikið hljóðverk
heyrist í bjarginu.“ (Land og saga,
Vestfirðir, 2007.) − Gefum Snorra
aftur orðið:
„Gjáin er djúp og mikil og hefur
mikið verið sótt í hana á síðustu
árum, er menn hafa ekki haft nægt
lið til siga. Á brún er þögult vitni
um það, hvernig menn hafa farið
að: handvaður, sem settur er um
stór an jarðfastan stein. Á honum
handstyrkja menn sig niður gjána,
en hlaupa síðan lausir út í þræðinga
í bjarginu og safna þar eggjum. En
þess vil ég lengstra orða biðja, að
menn fari ekki þar niður né annars
staðar þar sem slíkir vaðir eru; það er
aðeins fyrir alvana bjargmenn.
Lengra frá sjáum við risann
sjálfan, Kálfatinda, bústað trölla og
forynja og heiðnaberg Hornbjargs,
534 m háan og frá honum teygist
fjallsrani að Hornvík. Heitir hann
Múli og markar Innstadal að utan.
Af Múla er gengt á Kálfatinda, en
ekki er það fyrir lofthrædda. Þó
mun það, að nær allir þátttakendur
í ferðum ferðafélaganna á þessar
slóðir hafi farið á tindana. Þaðan er
mikið útsýni ef vel viðrar og ferðin
upp því vel þess virði, en hrikaleg er
sýnin niður.“
Ekki við, því þegar upp var komið
hittum við gönguhópinn vaska sem
var á leið niður aftur eftir að hafa
gengið á Kálfatinda, og um leið og
við gerðum okkur líkleg til þess að
ganga lengra brast á mikil þoka og
hættum við því við, enda lítið að
sjá í þokunni sem í sjálfu sér var
engu að síður myndrænt listaverk
náttúrunnar. Útsýnið yfir í Hornvík
og á Hælavíkurbjarg var þó gott.
Göngufélaginn lágfóta
Ekki gekk ferðin niður neitt sér-
staklega hratt heldur því þá eign-
uðumst við sem göngufélaga lágfótu
nokkra sem við gerðum okkur dælt
við og gáfum henni hnetur, rúsínur
og möndlur. Gaman var að sjá að
hnetur sem henni fundust of harðar
gróf hún til síðari nota.
Óborganlegt var að sjá svipinn á
refaskyttunni í hópnum þegar hann
gaf henni úr lófa sér.
Næsta dag var grenjandi rign-
ing og gönguhópurinn vaski fór í
göngu ferð um nágrennið og Ása
með þeim. Greinarhöfundur fór að
skoða öxina við Axarfjall en þar í
námunda ku skessan góða hafa búið,
síðasta tröll sem lifði á Íslandi. Árni
og Pálmi skelltu sér yfir Axarfjall
(260 m) niður í Hrolleifsvík og út
á Bjarnarnes, en þar var býli áður.
Sagan segir að hjón með tvö börn
hafi verið að flytja búferlum að
Bjarnanesi, konan fór á undan með
börnin en maðurinn kom á eftir með
kúna. Maðurinn og kýrin komust
aldrei á leiðarenda og til þeirra
hefur aldrei spurst, en konan dvaldi
þar veturlangt með börn sín. Þykir
með ólíkindum að þau hafi lifað af
veturinn. Enginn vissi af atburðum
þessum fyrr en vorið eftir.
Kvöldinu var svo varið innan
dyra við spjall og spil. Síðasta deg-
inum var varið í að pakka saman
og ganga frá í vitanum, draga upp
stigann og braut ina, því ferðatímabil-
inu var lokið og allir að fara heim.
Greinarhöfundur rétt náði að sýna
ferðafélögum sínum öxina góðu um
morguninn.
Gönguhópurinn vaski hélt svo
yfir Kýrskarð til Hornvíkur þangað
sem við sóttum þau á bátnum, en
Haukur Vagnsson frá Bolungarvík
kom að sækja okkur og allan far-
angurinn, og síðan var siglt fyrir
Horn.
Það var mikil upplifun og ekki
spillti fyrir að komist var í návígi
við borgarísjakann sem lónaði úti
fyrir Horni.
Við sóttum svo gönguhópinn
vaska sem fyrr segir en Haukur fór
með okkur í útsýnissiglingu í kring
um Súlnastapa við Hælavíkurbjarg.
Það var alveg hreint dásamlegt. Ég
hélt mig úti nánast alla leiðina því
óborganlegt útsýni var upp eftir
björg unum og inn í víkur á leiðinni
til Bolungarvíkur.
Komið var við á Sléttunesi til
að taka ferðalanga með. Þegar til
Bolungarvíkur var komið þurftum
við far til að sækja bílinn sem auð-
vitað var enn á flugvellinum og
var það auðsótt mál; Hafrún Huld
Þorvaldsdóttir og Birgir Grétar
Haraldsson úr vaska gönguhópnum
buðu far. Síðan var haldið heim á
leið. Gist var í bændagistingu í Snart-
ar tungu þar sem að orðið var of áliðið
til að halda alla leið til Reykjavíkur í
einum áfanga enda fólk orðið þreytt.
Dásamlegri ferð var lokið. Það hafði
lengi verið draumur minn að fá að
sigla fyrir Horn og nú hef ég gert
það þrisvar sinnum, því vorið 2014
bauðst okkur Árna óvænt að slást
í hópinn þegar farið var til þess að
opna vitann og gera klárt fyrir sum-
arið.
Okkur þótti það ekki leiðinlegt og
má segja að hringnum hafi þannig
verið lokað. Vorum við samferða
Halldóri Hafdal til Bolungarvíkur
þar sem að við gistum í svefnpoka-
plássi á vegum Hauks Vagnssonar
og var aðstaðan ágæt. Þaðan var svo
siglt alla leið í Látravík. Sem fyrr
var ég úti nánast alla leiðina. Fyrsti
dagurinn fór að mestu í að koma
dótinu upp úr fjörunni og „starta“
húsinu. Virkjuninni var komið í
gang og hafist handa við að koma
rennunni og stiganum fyrir í víkinni.
Einhverstaðar las ég að Frímann
Haraldsson vitavörður 1936–41
hefði átt hugmyndina að rennunni
og stiganum upp úr Látravíkinni og
komið henni í framkvæmd.
Næsta dag var svo málað úti og
dyttað að. Ég vaknaði eina nóttina
við að sólin skein á gluggann hjá
mér, kíkti út og hékk út um gluggann
drjúga stund til að dást að fegurðinni.
Þriðja daginn fóru flestir í göngu
á Hornbjarg en aðrir brugðu sér í
siglingu.
Okkur bauðst að fara í siglingu
og var það hin mesta skemmtun.
Sigldum við á gúmmítuðrunni inn
í Blakkabás undir fossinn Míganda
eða Drífanda, í Duggholuna, Trogið
og alveg að Fjölunum. Þá var siglt
inn í Svelginn, en svo heitir víkin
aust an við vitann, og þar er líka
fal legur foss. Kvöldvökur voru á
kvöldin og dvölin hin ánægjulegasta
með góðu, vinnusömu fólki frá FÍ.
Þegar til Bolungarvíkur var komið
bauð Lilja Steingrímsdóttir öllum í
kaffi á ættaróðali sínu.
Í Hornbjargsvita þetta vor lærði
ég að gera rabarbarasultu með
hvönn, sem er hið mesta hnossgæti.
Það er eitthvað við Hornstrandir
sem heillar, fegurðin allstaðar og
má segja að ég sé komin með Horn-
stranda bakteríu, sem ómögulegt er
að drepa.
Vaski gönguhópurinn:
Birgir Haraldsson,
Benedikt Vilhjálmsson,
Gerður Sigtryggsdóttir,
Guðrún Elísabet Bjarnadóttir,
Hafrún Þorvaldsdóttir,
Hjördís Svavarsdóttir,
Kristján Guðmundsson,
Reynir Arngrímsson,
Sturlaugur Eyjólfsson,
Þorleifur Hauksson.
Fararstjóri:
Guðmundur Sveinbjörn
Ingimarsson.
Standsetningargengið:
Auður Elva Kjartansdóttir,
Árni Þórður Jónsson,
Gerður Jensdóttir,
Gísli Már Gíslason,
Halldór Hafdal Halldórsson,
Hallfríður M. Pálsdóttir,
Heiðrún Meldal,
Helgi Guðmundsson,
Lilja Steingrímsdóttir,
Linda M Stefánsdóttir,
Páll Eysteinn Guðmundsson,
Pétur Ásgeirsson,
Ragnar Lýðsson,
Ragnheiður Pálsdóttir,
Sigrún Valbergsdóttir,
Sigurlaug Jónsdóttir,
Þorbergur Pálsson.

Allar ljósmyndir eru teknar af
greinarhöfundi,nema annað sé
tekið fram.
Ása og Halla klifra upp skarðið. Mynd / áþj
Upp, upp, áfram klifrað. Mynd / áþj Hornbjargsviti.
„Hornbjarg er hrikalegt ásýndum en þó er minni hætta að síga það en
Hælavíkurbjarg þar sem bjargbrúnir eru lausari í sér. Í Flateyjarbók
er sagt frá ferð fóstbræðranna Þormóðs Kolbrúnarskálds og Þorgeirs
Hávarðssonar í Hornbjarg. Er þeir klifu bjargið varð Þorgeiri fótaskortur
svo hann hrapaði, en náði handfestu á hvannnjóla. Stolt kappans varð
til þess að hann þóttist ekki geta kallað á hjálp, en það varð honum
til lífs að Þormóður sem hafði lagt sig uppi á bjargbrúninni vaknaði
nokkru síðar og kippti honum upp áður en njólinn gaf sig. Sagt er að
ekki hafi verið sérlega kært með þeim fóstbræðrum eftir þann atburð.“
(Land og saga, Vestfirðir, 2007.)
Blakkibás.
Kálfatindar.
Lágfóta.