Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.08.2015, Blaðsíða 13

30.8. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13
Fjölbreytt menningardagskrá verð-
ur í Höfnum á Reykjanesi um aðra
helgi, sunnudaginn 6. september, á
sama tíma og Ljósnótt í Reykja-
nesbæ er haldin. Dagskrá verður í
þorpinu milli kl. 13 og 18 og verður
margt í gangi. Í félagsheimilinu er
listsýning Hafnarbúanna Helga
Hjaltalín Eyjólfssonar og Valgerðar
Gunnarsdóttur. Þá verður á sama
stað sagnastund tengd Höfnum.
Enginn aðgangseyrir er að þess-
um viðburði, en ágóði af kaffisölu
rennur til styrktarsjóðs Kirkjuvogs-
kirkju. Hún er byggð 1860-1861 og
er elsta kirkja á Suðurnesjum. Hún
var gerð upp árið 1970-1972 og
þjónar enn Hafnarbúum. Á milli
16.00 og 17.20 verða Elíza Geirs-
dóttir Newman, Gísli Kristjánsson
og Bjartmar Guðlaugsson með tón-
leika í kirkjunni. Það er frír að-
gangur á tónleikana og allir vel-
komnir.
Hafnir, sem eru hluti af Reykja-
nesbæ, eru á leiðinni frá Fitjum í
Njarðvík suður að Reykjanesvita.
Hafnir byggðust upp í kringum
mikið útræði, sem svo lagðist af
þegar aðstæður breyttust. Því hefur
breyst í bænum, þar sem nú búa
alls um 100 manns.
HAFNIR
Menning í þorpinu
Kirkjuvogskirkja, elsta
guðshús á Suðurnesjum
setur svip á þorpið.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Vinnubrögð í rennismíði hafalítið breyst þó árin líði. Semfyrr snýst þetta um að
koma stykkjum fyrir í bekknum,
láta hann snúast og sverfa hlutina
til svo allt smelli saman. Allt þarf
að vera hárnákvæmt. Þetta er
endalaus barátta við millimetra og
þaðan af minni stærðir,“ segir
Björn Jensen rennismiður á Sel-
fossi. „Sem stákur átti ég skelli-
nöðru sem var sífellt að bila og í
sveitinni kom í hlut unglingsins að
sjá um dráttarvélarnar og lagfæra
það sem hægt var. Því kom af
sjálfu sér að ég legði járniðn fyrir
mig.“
Í júníbyrjun voru 60 ár síðan
Björn hóf feril sinn í rennismíði.
Það var 6. júní 1955 sem hann
byrjaði hjá Kaupfélagi Árnesinga
sem þá rak eitt stærsta vélaverk-
stæði landsins. Þar starfaði Björn í
aldarfjórðung, en 1980 setti hann á
fót eigið verkstæði í bílskúrnum
heima. Fyrir sjö árum, þá tæplega
sjötugur, flutti hann starfsemina í
iðnaðarhús á Selfossi.
Tölvurnar eru betri en ég
„Nei, ég set árin ekkert fyrir mig
né sest í sófann þeirra vegna.
Starfið gefur mér mikið og ég
stend hér við bekkinn jafnan þetta
sjö til átta stundir á dag. Leyfi
mér þó stundum að taka skemmri
vinnudaga ef þannig liggur á mér.
Kem svo að morgni alveg eins og
nýsleginn túskildingur.“
Verkstæði Björns er vel vélum
búið, með rennibekkjum, heflum,
sög, borvél, fræsurum. Þetta eru
traust tæki og nú léttir tölvutækn-
in rennismiðum starfið. „Það er
auðvelt að forrita þessar græjur
sem fylgja öllu upp á punkt. Þær
eru miklu betri rennismiðir en ég,“
segir Björn og hlær.
Í starfinu segir hann viðfangs-
efnin hafa breyst mikið. Fyrir 50
til 60 árum hafi þjónusta við bænd-
ur og búalið verið rauði þráðinn,
svo sem þegar bændur í heyönnum
komu í öngum sínum á verkstæðið
með brotna öxla og drif eða stykki
úr sláttugreiðum eða múgavélum.
Þá hafi nánast á hverjum bæ verið
bilanagjarnar vatnsdælur og súg-
þurrkunarmótorar sem hafi þurft
að tjasla saman með einhverjum
ráðum.
Tannhjólin smella saman
„Ég hef yfirleitt verið einn hér á
verkstæðinu og alltaf haft næg
verkefni. Vinnudagurinn er kannski
aldrei nógu langur og alltaf eitt-
hvað sem bíður. Í gegnum tíðina
hefur smíði og þjónusta við verk-
takafyrirtækin og plastverksmiðj-
urnar hér á Selfossi verið stór
þáttur í allri vinnu hjá mér. Ef vél-
ar bila og menn eru í stórverk-
efnum eru allar frátafir dýrar og
þá þarf að hafa snör handtök,“ seg-
ir Björn og heldur áfram.
„Mjög oft, nánast í hverri viku,
fær maður í hendurnar hluti sem
virðist engin leið að lagfæra eða
ekki borga sig að gera við. En oft
rætist úr. Maður tekur hlutinn í
hendururnar og les í línurnar.
Skrúfar í sundur og pælir í málinu.
Mælir þetta út og byrjar svo að
smíða og renna stykkin til og yfir-
leitt leysist þrautin og tannhjólin
smella saman. Lagfæringar á
stykkjum í jarðbora eru oft snúnar
til dæmis, en þegar maður hefur
þetta í höndunum alla daga leysast
þrautirnar fljótt.“
Mekkanikkið
snýst og gengur
Þrátt fyir að vera orðinn 76 ára
slær Björn hvergi af í starfi sínu.
„Margir karlar á mínum aldri hafa
aldrei sinnt því að skapa sér
áhugamál; vera í hrossum, golfi
eða veiði heldur finna lífsfyllingu í
starfinu. Reyndar finnst mér gam-
an að skreppa hér upp í Grímsnes
þar sem ég á hús og jarðarpart, og
hamarinn, sög og skrúfjárn eru
alltaf tiltæk. Á ferðalögum bæði
heima og heiman er það líka svo að
alltaf mallar eitthvað í kollinum,
því ósjálfrátt er ég farinn að að
taka mál, spá í vélar, verkfæri og
hvernig allt mekkanikkið snýst og
gengur.“
SELFOSS
Baráttan við millimetrana
BJÖRN JENSEN RENNI-
SMIÐUR HEFUR STAÐIÐ
VIÐ BEKKINN Í 60 ÁR.
VINNUDAGURINN ER
ALDREI NÓGU LANGUR
OG ÞRAUTIR ÞARF
AÐ LEYSA.
Björn Jensen við rennibekkinn, en á það verkfæri er hann flestum öðrum færari og leysir þrautir af list.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Bjartsýni er í Dölum, segja samtök sveitarfélaga
vestanlands. Ætla stjórnendur allra fyrirtækja í hér-
aði að fjölga fólki og búast við meiri tekjum. Ferða-
þjónustan skapar þetta jákvæða viðhorf.
Dalasýsla
Liðlega helmingur allra sumarhúsa á landinu, sem eru nær
13.000, er á Suðurlandi. Þar í héraði eru húsin flest í
Grímsnesinu, 2.642, og eru það um 20% af heildinni á
landsvísu, segja Samtök sunnlenskra sveitarfélaga.
Grímsnes
...með nútíma
svalalokunum
og sólstofum
Skútuvogur 10b, 104 Reykjavík, sími 517 1417, glerogbrautir.is
Opið alla virka daga frá 9-17 og á föstudögum frá 9-16
• Svalalokanir
• Glerveggir
• Gler
• Felliveggir
• Garðskálar
• Handrið
Við færumþér logn & blíðu