Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.08.2015, Blaðsíða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.8. 2015
Helstu kröfur andstæðinga aflamarks-kerfisins í sjávarútvegi eru annarsvegar að „allur afli fari á markað“ og
hins vegar að „banna framsalið“.
Þetta eru ósamrýmanlegar kröfur. Markaður
snýst jú um að geta framselt hlutina.
Það er reyndar misskilningur að afli sé ekki
nú þegar á markaði. Hver sem er getur gert
tilboð í fisk upp úr sjó enda er hann allur seld-
ur eitthvert á endanum, en ekki fenginn ríkinu
eða étinn af útgerðarmanninum.
Ekki nóg með það. Sjálfar veiðiheimildirnar
eru líka á markaði. Þær má „framselja“, hvort
sem er með leigu eða sölu. Þeir sem vilja banna
„framsalið“ eru því að krefjast þess að kerfinu
verði lokað og komið í veg fyrir nýliðun og hag-
kvæmni sem af henni hlýst.
Því má svo ekki gleyma að nánast allar veiði-
heimildir á Íslandi hafa þegar skipt um hendur
og þannig verið keyptar af núverandi hand-
höfum þeirra. Hafi einhvern tímann verið um
„gjafakvótakerfi“ að ræða er það löngu liðin tíð.
Það er eitt að gagnrýna núverandi stjórn
fiskveiða við Ísland og hamra sífellt á því að
um hana sé ekki sátt. Hitt er svo annað að
finna kerfi sem meiri sátt væri um. Mér sýnist
nánast óteljandi hugmyndir á kreiki um hvað
ætti að koma í staðinn fyrir núverandi fyrir-
komulag. Eru menn vissir um að meiri sátt
væri um einhverja þeirra? Þá kunna einhverjar
að þykjast hafa svar við því með því að „vísa
málinu til þjóðarinnar“ með þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þeir sem telja sjávarútvegsmál henta
vel í einhvers konar þjóðaratkvæðagreiðslu
verða þá einnig að svara því hve marga kosti
og útfærslur ætti að tilgreina á atkvæðaseðl-
inum.
Þegar á allt er litið er íslenskur sjávar-
útvegur þó rekinn með hagnaði en ekki á ríkis-
styrkjum eins og víða annars staðar. Hann
greiðir alla almenna skatta og einnig sérstaka
með veiðigjaldi. Fjöldi manna sem starfar við
greinina, margir blessunarlega mjög tekjuháir,
greiðir einnig skatta, því hærri sem tekjurnar
eru meiri.
Ekki verður betur séð en að með aflamarks-
kerfinu hafi jafnframt tekist að koma í veg
fyrir ofveiði og hrun fiskistofnanna við Ísland,
ólíkt því sem gerist almennt í heiminum. Verð-
mæti aflaheimilda er beintengt því að veiðum
sé stillt í hóf. Því betur sem útgerðarmenn
ganga um auðlindina, þeim mun verðmætari
verða aflaheimildir þeirra.
Sáttin um sjávarútveginn
* Það er misskilningur aðsjávarafli sé ekki núþegar á markaði. Hver sem er
getur gert tilboð í fisk upp úr
sjó enda er hann allur seldur
eitthvert á endanum.
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Sigríður Ásthildur
Andersen
sigga@sigridurandersen.is
Mikið var skrifað um þjóðarátak
um læsi á Facebook í vikunni og
létu rithöfundar sig þetta varða.
Gerður Kristný skrifaði: „Ég sá
bara á feisbúkk
áðan að hafið væri
þjóðarátak um
læsi. Þetta kemur
rithöfundum
náttúrlega
eeeekkert við.“
Andri Snær Magnason skrif-
aði: „Þjóðarátak um læsi. Verður
spennandi að sjá hvort bækur séu
taldar tengjast læsi á einhvern hátt,
en skattur á barnabækur var nýlega
hækkaður, skólabókasöfn hafa
mörg hver haft
takmörkuð fjárráð
og ekki átt nýjustu
bækur að hausti,
barnabókahöf-
undar fá skarðan
hlut þegar kemur að starfslaunum
og fræði og fræðslurit fyrir íslensk
börn eru allt of fá og fábreytt -
enda þurfa forlög að reiða sig á
,,markaðinn“ sem er eðli málsins
örsmár þegar aðeins 4000 krakkar
eru í hverjum árgangi.“
Stefán Pálsson: „hefur á tilfinn-
ingunni að þeir Fésbókarvinir sem
mest tjá sig um lestrarkennslumálin
eigi það sameiginlegt að hafa komið
meira og minna læsir inn í skóla-
kerfið og búi því yfir sérlega
ómarktækum reynslusögum...“
Flóttamannavandinn í Evrópu er
mikið fréttaefni um þessar mundir
og hafa margir Íslendingar skoðun
á því máli og finnst
við ekki gera nóg.
Hallgrímur
Helgason:
„Evrópu-
sambandið er til í
að taka á móti 20.000 flóttamönn-
um, af öllum þeim milljónum sem
nú eru á vergangi. Hvernig væri að
við Íslendingar byðumst til að taka
við 20.000 sjálfir? Við gætum til að
mynda nýtt eitthvað af aukahús-
unum sem við eigum, sumar-
bústöðum og sumarhúsum. Ég býð
fram eitt slíkt í Hrísey. Við getum
varla haldið áfram lífi okkar eins og
ekkert sé.“
AF NETINU
Margir muna áreiðanlega eftir Allison Jay
Langer í hlutverki sínu sem Rayanne Graff
í þáttunum goðsagnakenndu My So Called
Life frá tíunda áratugnum. Hún var þar
fremst í flokki ásamt Claire Danes og Ja-
red Leto, sem hefur gengið vel síðan þá, en
Langer er nú greifynjan af Devon. Langer
kom enn fremur fram í þáttum á borð við
Baywatch og Seinfeld.
Hún kynntist eiginmanni sínum Charlie
Courtenay á The Hard Rock Circle Bar í
Las Vegas en hafði ekki hugmynd um að
hann væri sonur og erfingi jarlsins af De-
von fyrr en eftir að þau höfðu verið saman
í nokkra mánuði og hann keyrði með hana
að kastala fjölskyldunnar. „Það var eins
gott, því ég hefði ekki vitað hvað ég ætti að
gera við þessar upplýsingar,“ sagði hún í
viðtali.
Þetta er því algjör Öskubuskusaga.
Þau gengu í hjónaband árið 2002 og þá
fékk hún titilinn „lafði“. Fyrr í mánuðinum
lést síðan tengdafaðir hennar og það þýðir
að Charlie Courtenay er jarl og hún sjálf
greifynja.
Hjónin munu nú taka við rekstri fjöl-
skyldukastalans, hins 600 ára gamla Pow-
derham-kastala, sem er nærri Exeter.
Hún hefur ekki tjáð sig um titilinn nú, en
árið 2009 hafði hún þetta um málið að
segja: „Við notum ekki titlana daglega en
þeir eru þarna og við virðum söguna sem
gat þá af sér. Í raun og veru erum við samt
bara venjuleg fjölskylda.“
Rayanne orðin greifynja
A.J. Langer í hlutverki sínu sem Rayanne Graff
í My So Called Life.
Fjölskyldusetrið, Pow-
derham-kastali nærri
Exeter á Englandi.
Vettvangur