Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.08.2015, Blaðsíða 38

38 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.8. 2015
S
umar setningar fá flug vegna þess, að
það virtist svo mikið vit í þeim, þegar
þær heyrðust fyrst. Löngu eftir að
þau stundaráhrif eru öll apa menn
þær eftir og telja mikilvægt innlegg í
umræðuna.
Tíminn heldur ekki vatni
„Vika er langur tími í pólitík“ var eitt sinn haft eftir
Harold Wilson og enn er litið á það sem gáfnamerki
að nota „hin fleygu orð“ til að undirstrika að í stjórn-
málum sé fátt fast í hendi.
En þetta segir sig sjálft og tekur til alls í mann-
heimi. Sá heimur var aldrei samur eftir að farþega-
þotum var flogið á byggingar í Bandaríkjunum
haustið 2001. Og fyrir 70 árum horfðist hann í augu
við áður óþekktar, heimatilbúnar hættur eftir þær
fáu sekúndur sem það tók eina „smá“ sprengju að
granda tugþúsundum manna í Japan.
Fjölskylda veit kannski ekki annað en að hún sé á
beinu brautinni og allt horfi vel, þegar slys eða óvænt
dauðsfall kippir fótunum undan öllum.
Um jólatíð árið 2004 fórust nærri 250 þúsund
manns í 14 löndum þegar flóðbylgja af völdum jarð-
skjálfta skall að ströndum landa við Indlandshaf.
Jarðskjálftar standa ekki lengi og gera sjaldnast boð
á undan sér. Hver mínúta getur verið bæði eilífð-
artími og yfirþyrmandi skaðræði þegar jarðskjálftar
eiga í hlut. Sagt er að loftsteinn hafi eytt nær öllu lífi
á jörðinni fyrir langa löngu. Og margir telja það trú-
verðuga tilgátu, sem gild vísindaleg rök styðji, að allt
í einu hafi heyrst „bang“ og Stóri hvellur hafi þar
með búið til veröldina úr engu. Og þeir eru líka til að
sem segja að sagan um Adam og Evu sé vissulega
næsta ótrúleg en þó ekki eins ótrúleg og þetta með
„bangið“.
En hvað sem slíkum vangaveltum líður gerist
stundum fátt í afmörkuðum þáttum pólitíkurinnar
langtímum saman en skyndilega er svo allt breytt.
Þegar heimurinn horfði forviða á kommúnistaóvin-
inn Richard Nixon forseta heilsa Mao formanni
kumpánlega í skrifstofu hans var flestum ljóst, að
þessir tveir voru að handsala, fyrir heimsins hönd,
gjörbreytta tilveru. Breytingarnar höfðu ekki verið
útfærðar nákvæmlega en seinni tíma fólk þekkir
hana. Engu breytti þótt annar stórleikarinn á þessu
mikla sviði hrykki upp af skömmu síðar, og hinn væri
hrakinn frá embætti með skömm.
Það tók fáeinar klukkustundir að rjúfa skarð í múr-
inn í Berlín. En augnablikið sem mönnum varð ljóst
að múrinn væri að hverfa stóð ekki lengur en það. Og
allt hafði breyst. Á því augnabliki vissu menn ekki
endilega að í leiðinni hafði verið ákveðið að taka Sov-
ét-Rússland til gjaldþrotaskipta.
Allt þetta sýnir að það er ekki bara vikan sem er
langur tími í pólitík eða í annarri tilveru manna.
Stundum er andartakið nóg fyrir stærstu atburði.
Lee Harvey Oswald þurfti aðeins örfáar mínútur til
að breyta heimsmyndinni nokkuð og koma óverðugu
nafni sínu órjúfanlega á spjöld sögunnar.
Horft í vestur
Áður hefur verið fjallað um hve baráttan um forseta-
embættið í Bandaríkjunum er einstök og hversu yfir-
gengilega lengi hún varir. Allt virtist stefna í að
kosningabaráttan í Bandaríkjunum myndi helst
minna á Rósastríðin bresku, á miðri og ofanverðri 15.
öld, þegar tekist var á um krúnuna þar. Þetta líktist
ættastríði.
Bush og Clinton (Bill) tókust síðast á fyrir nærri 6
kjörtímabilum síðan.
Bill Clinton náði þá að fella Bush, sem var sitjandi
forseti.
Repúblikanar horfa um öxl til þeirra kosninga með
skelfingu.
Margt bendir til, að framboð „þriðja frambjóðand-
ans“ í þeim kosningum, Ross Perots, hafi kostað
Hvert andartak skiptir
máli, og getur ráðið úr-
slitum um „þá mynd
sem hverfur skjótt“
* Clinton sagði að þessir póstarhefðu eingöngu snúist umvenjuleg persónuleg efni eins og
brúðarkjóla dóttur hennar og
annað smálegt af því tagi. En
af hverju þá að eyða þeim?
Reykjavíkurbréf 28.08.15