Þjóðmál - 01.03.2006, Blaðsíða 84
82 Þjóðmál Vor 2006
enn.erfiðari.glíma.er.að.baki ..Með.aukinni.
auðlegð,.þekkingu.og.tækni.hefur.tekist.að.
vinna.bug.á.mörgum.vanda.sem.áður.virtist.
óleysanlegur .
En.þótt.sósíalistar.verði.að.kyngja.þeim.staðreyndum. að. kapítalisminn. hef-
ur.haft. í. för.með. sér. ekki. einungis.minni.
fátækt,.jafnt.á.Vesturlöndum.sem.í.þróunar-
ríkjunum,. heldur. einnig. meiri. umhverfis-
vernd,.þá.halda.þeir.áfram.að.berja.höfðinu.
við.steininn ..Kapítalisminn.skal.vera.vondur!.
Nýjasta.hálmstrá.sósíalistanna.[lesið.Morgun
blaðið!]. er. að. kapítalisminn. geri. fólk. ekki.
hamingjusamt ..Þetta. var.það.hálmstrá. sem.
marxíski.sagnfræðingurinn.Eric.Hobsbawm.
hékk.í.þegar.hann.viðurkenndi.á.gamalsaldri.
að. allt. sem.hann.hefði. trúað. á.um.dagana.
hefði.reynst.rangt ..Jú,.hann.sættist.á.það.að.
kapítalisminn. stæði. sósíalismanum. framar,.
en. gerði. hann. okkur. hamingjusöm?. Hvað.
um.gæði.lífsins?.spurði.hann .
Þetta. eru. þau. blóm. á. leiði. marxismans.
sem.hafa.fengið.að.vaxa.frjáls.á.Vesturlönd-
um.á.undanförnum.árum:.Ranghugmynd-
ir. um. umhverfismál. og. óhamingju. fólks. í.
kapítalismanum .
Röksemdafærslan. er. eitthvað. á. þessa.
leið:.Hagvöxtur. leiðir.ekki.til.meiri.ham-
ingju.því. fólk. er. alltaf. að.bera. sig. saman.
við.aðra ..Jú,.jú,.það.má.vera.að.við.verðum.
öll.ríkari.á.endanum,.en.við.verðum.ekki.
hamingjusamari. því. við. getum. ekki. öll.
orðið. jafn. rík .. Með. öðrum. orðum:. Betri.
framtíð.leiðir.ekki.til.betri.framtíðar!.Þetta.
er.nú.lógíkin.í.þessum.hálmstráarmálflutn-
ingi.sósíalista .
En.þetta.smitar.út.frá.sér ..Fólk.segir:.Erum.
við.ekki.nógu.rík?.Breski.hagfræðingurinn.
Richard.Layard.hefur.jafnvel.lagt.til.að.Vest-
urlandabúar. reisi. skorður. við. hagræðingu.
og. hreyfanleika. og. noti. skattkerfið. til. að.
letja. fólk. til. að. vinna. mikið. –. svo. að. það.
hafi.meiri.tíma.til.að.sinna.því.sem.geri.það.
raunverulega. hamingjusamt,. samvistum.
með.fjölskyldu.og.vinum .
En.hvaða.vitneskja.liggur.fyrir.um.óham-
ingju. Vesturlandabúa?. Náttúrlega. engar ..
Allt.byggist.þetta.á.tali.fólks.sem.þykist.vita.
hvað.okkur.hinum.sé.fyrir.bestu ..Samkvæmt.
hinum. kunnu. hamingjumælingum. Hol-
lendingsins.Ruut.Veenhoven.hefur. ánægja.
fólks. á. Vesturlöndum. almennt. farið. vax-
andi. frá. árinu. 1975 .. Og. hamingjuríkustu.
svæði.heims.eru.þar.sem.einstaklingshyggja.
er. sterkust. –. í. Norður-Ameríku,. Norður-
Evrópu.og.Ástralasíu .
Þetta. er. ekki. síst. vegna. þess. valfrelsis.
sem.ríkir.í.þessum.löndum.og.er.afleiðing.
af. frjálsum. viðskiptum .. Þeim. sem. ekki.
hugnast.að.leggja.hart.að.sér.við.vinnu.og.
flytja.milli.landssvæða.í.leit.að.tækifærun-
um,. þeir. gera. einfaldlega. það. sem. 48%.
Bandaríkjamanna. hafa. gert. á. undanför-
num.5.árum:.minnka.vinnu,.hafna.stöðu-
hækkunum,. draga. úr. eyðslu. eða. flytja. á.
rólegri. staði .. Í. frjálsu. samfélagi. ákveður.
einstaklingurinn. hvað. honum. er. fyrir.
bestu,. ekki.misvitrir. stjórnmálamenn. eða.
afdankaðir.hagfræðingar .
Hamingja.tengist.von.sterkum.böndum ..
Þeir. sem. ekki. bera. von. í. brjósti. um. betri.
tíð.eru. sjaldan.hamingjusamir ..Samkvæmt.
könnunum. halda. 65%. Bandaríkjamanna.
að.hagur.þeirra.muni.batna.á.næstu.árum,.
en. einungis. 44%. Evrópumanna .. Af. þessu.
leiðir. að. 58%. Bandaríkjamanna. segjast.
mjög. ánægð.með. líf. sitt. en. einungis.31%.
Evrópubúa .. Í. fátækum. löndum. þar. sem.
stjórnvöld.eru.spillt.og.ráðþrota.ríkir.von-
leysið ..Fólk.á.ekki.margra.kosta.völ.og.býst.
ekki.við.því.að.hagur.þess.batni ..En.þegar.
hagvöxtur.fer.á.flug.í.slíkjum.ríkjum,.mark-
aðir. opnast. og. tekjur. aukast,. vaknar. von.
með.fólki.og.bjartsýni.eykst .
Staðreyndin. er. sú. að. við. erum.auðugri,.heilbrigðari. og. hamingjusamari. en. við.