Þjóðmál - 01.03.2006, Side 88

86 Þjóðmál Vor 2006
Hannes.um.Laxness
Hannes.Hólmsteinn.Gissurarson:.Laxness ..
Þriðja.bindi.ævisögu.Halldórs.Kiljans.Laxness ..
Bókafélagið.2005,.608.bls .
Eftir.Björn.Bjarnason
Paul. Johnson,. aldraður,. enskur. rithöf-undur.og.dálkahöfundur.The Spectator.
velti.á.dögunum.fyrir.sér.dugnaði.jafnaldra.
sinna.við.skriftir ...Gamla.rithöfunda.mun-
aði. ekki. um. að. skrifa. 2000. orð. fyrri. part.
dags .. Eitt. er. víst,. Johnson. lætur. sitt. ekki.
eftir. liggja. við. skriftir .. Enn. eru. að. birtast.
nýjar. bækur. hans. um. sögu,. stjórnmál,.
trúmál.og.listir ..Undir.lok.þessa.pistils.í.The
Spectator. . rifjar. Johnson. upp. kynni. sín. af.
rithöfundum,.sem.hittust.reglulega.á.krá.í.
London.til.að.spjalla.saman ..Hann.minnist.
þess.sérstaklega,.hvað.þeir.nöldruðu.mikið,.
og.dregur.þá.ályktun,.að.nöldur.sé.hluti.af.
lífsmynstri.rithöfunda .
Fyrir. rúmum. þremur. áratugum. fékk. ég.
mér.stundum.kaffi.síðdegis.á.miðvikudög-
um. á. Hótel. Borg. með. nokkrum. skáldum.
og.rithöfundum.og.voru.þeir.Tómas.Guð-
mundsson. og. Matthías. Johannessen. þar.
fremstir. í. flokki. en. aðrir. slógust. í. hópinn.
eins.og.Kristján.Karlsson,.Þorsteinn.Gylfa-
son. og. Eiríkur. Hreinn. Finnbogason,. auk.
þess.sem.Kristján.Albertsson.leit.þarna.inn,.
þegar.hann.var.á.landinu ..
Í.daglegu.amstri.hef.ég.ekki.leitt.hugann.
mikið.að.þessum.stundum.á.Borginni ..Mér.
komu.þær.þó.í.hug,.þegar.ég.las.dálkinn.eftir.
Paul.Johnson ..Rithöfundar.nöldra.til.dæmis.
gjarnan. vegna. útgefenda. sinna. og. telja. þá.
seint.sýna.sér.þann.sóma,.sem.þeim.ber ..
Stórvirki.Hannesar.Hólmsteins.Gissurar-
sonar.um.Halldór.Kiljan.Laxness.er.öðrum.
þræði. vitnisburður. um. einstaka. hæfileika.
Ragnars.Jónssonar.í.Smára.sem.útgefanda ..
Honum.tókst.til.síns.hinsta.dags.að.standa.
sig. í. hlutverki. íslensks. útgefanda. Laxness ..
Síðasta. bindi. ævisögunnar. leiðir. í. ljós,.
hve. Halldór. Laxness. varði. miklum. tíma.
til. ferðalaga. og. funda. við. útgefendur. sína.
erlendis. og. hve. hann. sá. oft. ástæðu. til. að.
nöldra.vegna.þeirra ..Raunar.hafði.Halldór.
flest.á.hornum.sér,.sem.hann.taldi.tefja.sig.
frá.ritstörfum .
Það. var. mikið. nöldrað. yfir. fyrsta. bindi.
af. þremur,. sem. Hannes. Hólmsteinn. hef-
ur. skrifað. um. Halldór. Laxness .. (Halldór
1902–1932,.620.bls .,.útg ..Almenna.bóka-
félagið,.2003,.Kiljan.1932–1948,.615.bls .,.
útg .. Bókafélagið,. 2004. og. Laxness. 1948–
1998,. 608. bls .,. útg .. Bókafélagið,. 2005 .).
Hannes. lét. þetta. nöldur. ekki. aftra. sér,. en.
vafalaust.vakti.fyrir.einhverjum,.sem.veitt-
ust. að. honum,. að. leggja. varanlega. stein. í.
götu.hans.og.eyðileggja.áform.hans.um.að.
segja.alla.ævisögu.skáldsins ..
Tilraunir. til. að. þagga. niður. í. Hannesi.
runnu.út.í.sandinn ..Nú.er.tekist.á.um.eftir-
leikinn. fyrir. dómstólum. en. við. lesendur.
bókanna. þriggja. höfum. fengið. einstakt.
tækifæri. til. að. kynnast. ævi. Halldórs .. Við.
Bókadómar
_____________