Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2011, Qupperneq 39

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 87. árg. 2011 35
ÚTFARARSTOFA
KIRKJUGARÐANNA
Vesturhlíð 2 • Fossvogi • Sími 551 1266 • www.utfor.is
REYNSLA • UMHYGGJA • TRAUST
Önnumst alla þætti útfararinnar
Þegar andlát ber að höndum
Arnór L. Pálsson
framkvæmdastjóri
Ísleifur Jónsson
útfararstjóri
Frímann Andrésson
útfararþjónusta
Svafar Magnússon
útfararþjónusta
Hugrún Jónsdóttir
útfararþjónusta
Guðmundur Baldvinsson
útfararþjónusta
Þorsteinn Elísson
útfararþjónusta
Ellert Ingason
útfararþjónusta
eftir til að mynda höfuðstól sjóðanna. Taldi FÍH að uppsöfnuð og
áunnin réttindi heillar starfsstéttar yrðu ekki þurrkuð út með einu
pennastriki og síðan nýtt til þess að niðurgreiða styrkveitingar til
annarra starfsstétta sem eftir væru innan BHM. Í því fælist að
mati FÍH augljóslega óréttmæt auðgun. Ljóst var að eftir höfnun
stjórna sjóðanna á aðild hjúkrunarfræðinga að sjóðunum þyrfti
FÍH að tryggja hjúkrunarfræðingum umsamin starfskjör, það er
rétt til að njóta styrkja úr sjóðum sambærilegum sjúkrasjóði BHM
og styrktarsjóði BHM. Hlutdeild FÍH í höfuðstól styrktarsjóðs og
sjúkrasjóðs BHM yrði höfuðstóll sambærilegra sjóða innan FÍH.
Sjónarmið BHM
BHM krafðist frávísunar í málinu en til vara að bandalagið yrði
sýknað af kröfum FÍH vegna aðildarskorts. BHM væri ekki
réttur aðili að málinu heldur væru það sjóðirnir, og kröfum FÍH
væri ranglega beint að BHM þar sem BHM væri ekki bært til
þess að ráðstafa eignum sjúkrasjóðs BHM og styrktarsjóðs
BHM sem ekki ættu aðild að gerðardómsmálinu. Jafnframt
byggði BHM á því að sjúkrasjóður BHM og styrktarsjóður BHM
væru aðildarhæfir hvor fyrir sig og því hafi FÍH átt að beina
kröfum sínum að þeim. Sjóðirnir séu báðir lögaðilar og skráðir
sem sjálfseignarstofnanir. Þeir hafi hvor um sig eigin reglur og
sérstaka stjórn, kennitölu og sjálfstæðan fjárhag sem BHM hafi
engin afskipti af eða áhrif á.
Niðurstaða gerðardómsins
Gerðardómurinn taldi það falla undir valdsvið sitt að ákvarða
hvort sjúkrasjóður BHM og styrktarsjóður BHM teldust til
eigna BHM í skilningi 1. mgr. 21. gr. laga BHM við fjárhagslegt
uppgjör vegna úrsagnar FÍH úr BHM.
Gerðardómurinn taldi FÍH eiga brýna og lögvarða hagsmuni
af því að fá úr því skorið hvort FÍH ætti kröfu til hlutdeildar í
eignamyndun sjóðanna vegna þess tímabils sem FÍH átti aðild
að BHM. Þannig taldi gerðardómurinn að kröfugerð FÍH væri
raunhæf og fæli ekki í sér lögspurningu og því væru engin
tilefni til þess að fallast á kröfu BHM um frávísun þess.
Í dóminum segir síðan meðal annars: „Sjúkrasjóður og
styrktarsjóður varnaraðila eru sjóðir um afmarkaðan og
ófjárhagslegan tilgang og stunda ekki atvinnurekstur. Þeim er
ætlað að veita sjóðsfélögum félagslegan stuðning þegar á þarf
að halda vegna veikinda, andláts, starfsloka eða annarra óvæntra
áfalla. Þeir hafa báðir orðið til fyrir tilverknað kjarasamninga og
er framlag atvinnurekenda í sjóðina hluti af umsömdum kjörum
sjóðsfélaga, sbr. 1. mgr. 6. gr. laga nr. 55/1980, um starfskjör
launafólks og skyldutryggingu lífeyrisréttinda ... Sjóðirnir eru því í
eðli sínu samtryggingarsjóðir sem hluti af stærri heild er myndar
starfskjör viðkomandi stéttar. Hinir umdeildu sjóðir BHM hafa
sérstakan og sjálfstæðan fjárhag. BHM veitir sjóðunum þjónustu
á skrifstofu sinni gegn ákveðnu endurgjaldi. Ársreikningar þeirra,
sem sæta skulu endurskoðun af hálfu annarra endurskoðenda
en þeirra sem annast endurskoðun og gerð ársreikninga fyrir
varnaraðila, skulu lagðir fyrir ársfundi fulltrúaráða sjóðanna
en þeir fara með málefni þeirra ásamt sérstaklega kjörnum
sjóðsstjórnum. Ársreikningarnir skulu jafnframt lagðir fram á
aðalfundi varnaraðila en einungis til kynningar. Í ársreikningi
varnaraðila sjálfs gætir ekki áhrifa sjóðanna í efnahags- og
rekstrarreikningi. Sjóðirnir eru þannig sérstakar fjárhagslegar
einingar innan vébanda BHM. Fram á það hefur ekki verið
sýnt að þessir sjóðir geti ekki átt réttindi og borið skyldur að
landslögum og þannig verið löghæfir í skilningi 1. mgr. 16. gr.
laga nr. 91/1991.
Að öllu þessu virtu telur gerðardómurinn að sjúkrasjóður
og styrktarsjóður varnaraðila séu ekki eign hans í skilningi
eignarréttar. Sóknaraðili getur því ekki átt kröfu til hlutdeildar í
eignamyndun sjóðanna á ákveðnu tímabili á grundvelli ákvæðis
í 21. gr. laga varnaraðila um eignamyndun hans sjálfs. Ber
þannig að sýkna varnaraðila af kröfum sóknaraðila.“
Næstu skref
Stjórn FÍH hefur fjallað um niðurstöðu gerðardómsins á tveimur
fundum í janúar. Lögfræðingar FÍH í málinu komu á fund
stjórnarinnar til ráðgjafar. Stjórnin hefur falið þeim að undirbúa
næstu skref í málinu með það að markmiði að tryggja rekstur
þeirra styrktar- og sjúkrasjóða sem FÍH hefur nú komið á fót.
Elsa B. Friðfinnsdóttir er formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga.