Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.09.2015, Blaðsíða 41

27.9. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 41
voru allir í fjölskyldunni í björgunarvestum.
Tvisvar lentu þau í sjónum og börðust fyrir
lífi sínu. Zoher bjargaði fjölskyldu sinni í
land og synti tvisvar út á sjó aftur til að
bjarga tveimur í viðbót. Hilal túlkar sögu
þeirra og útskýrir: „Þau voru svo hrædd. Ég
hef aldrei heyrt bróður minn gráta, hann er
stór maður. En hann grét þarna,“ segir hann.
Í þriðju tilraun tókst þeim að komast yfir
hafið og til Grikklands. Þaðan lá leiðin með
öðrum báti til Aþenu, þaðan í gegnum Make-
dóníu og Serbíu til Ungverjalands. Þau ferð-
uðust að mestum hluta fótgangandi en einnig
í strætisvögnum og með lestum.
Í Ungverjalandi var illa tekið á móti þeim
og þau tekin höndum. „Við vorum sett á úti-
svæði og vorum látin sofa úti undir berum
himni. Við vorum barin og það var hundur
sem var látinn hræða okkur. Þau vildu fá
fingraförin okkar og við vorum þarna í fimm
daga, þar til þau fengu að taka fingraförin.
Við fengum eina brauðsneið og eina dós af
túnfiski á sólarhring og flösku af óhreinu
vatni,“ segir Zoher og það er sorg í augum
hans.
Sváfu oft úti
Oft sváfu þau úti undir trjám eða á lest-
arstöðvum. Þau taka upp símann sinn og
sýna mér myndband af endalausri röð af
fólki sem sefur á stéttinni fyrir utan lest-
arstöð. Margt slæmt gerðist á leiðinni og
minningarnar vondar. Óttinn og öryggisleysið
var mikið á flóttanum. Mafían í Ungverja-
landi tók af þeim þá litlu peninga sem þau
höfðu, tók þau upp í bíl og keyrði þau á af-
vikinn stað þar sem þau voru skilin eftir.
Eftir mánaðar hrakninga komust þau til
Vínarborgar og þaðan með flugi til Íslands.
Hilal og sonurinn Mohmad tóku á móti þeim
við komuna til Íslands og nokkrum dögum
síðar fóru þau til lögreglunnar í Reykjavík og
sóttu um hæli. Þeim var útvegað bráða-
birgðahúsnæði en segja að það sé þröngt um
þau en þau sofa þar fjögur í einu herbergi.
Þau þrá að komast í betra húsnæði sem
fyrst.
Dæturnar gráta
Reda, bróðir þeirra Zohers og Hilals, bjó í
Jórdaníu en þangað hafði hann flúið með fjöl-
skylduna fyrir nokkrum árum. Lífið þar er
ekki gott segir hann og ákvað hann því að
láta á það reyna að komast hingað. Hann
lagði af stað frá Jórdaníu og hitti hina í fjöl-
skyldunni á leiðinni. Hann kom hingað einn
en fjölskyldan hans býr við þröngan kost í
Jórdaníu. Hann er með sykursýki og önnur
dætra hans einnig. Reda dregur upp símann
og sýnir mér átakanlegt myndband af konu
sinni sem lútir höfði og dætur hans tvær
gráta því þær sakna föður síns og vilja kom-
ast til hans í öryggið. Reda treysti sér ekki í
langt og strangt ferðalag með fjölskylduna,
að hluta til vegna sykursýki dótturinnar, og
hyggst freista gæfunnar að fá þær mæðgur
til sín hingað. Hann veit ekki hversu langan
tíma það mun taka eða hvort það takist. En
hann getur ekki snúið aftur til Jórdaníu því
Sýrlendingar eru þar ekki velkomnir, útskýra
þau.
Bíða svara um alþjóðlega vernd
Þau voru að vonum ánægð að komast í ör-
yggið á Íslandi. Nú bíða þau svara hvort
draumur þeirra rætist, að fá hér alþjóðlega
vernd, fá að setjast hér að. Mál þeirra er í
ferli og getur tekið sinn tíma. Á meðan bíða
þau eftir svörum frá íslenskum yfirvöldum.
Þó að ljóst sé að enginn er sendur aftur til
Sýrlands, veldur biðin eftir svari þeim kvíða.
Þau segjast hafa lítið fyrir stafni á daginn.
Þau vilja vinna fyrir sér og skapa sér nýtt líf
hér því þau sjá ekki fram á að geta snúið aft-
ur til Sýrlands. Börnin þrá að komast í skóla
og kynnast öðrum krökkum og læra íslensku.
En til þess að það geti orðið þurfa þau al-
þjóðlega vernd og íslenskar kennitölur. Þau
eru sammála um að landið sé fallegt og finna
einungis fyrir góðvilja frá Íslendingum. Þau
hræðast ekki íslenska veðrið. „Það er líka
kalt í Sýrlandi.“
Jarran fjölskyldan hefur dvalið hér-
lendis í mánuð og bíður enn svara
frá yfirvöldum. Mais, Mohmad, Rim,
Zoher, Laeth og Reda vonast eftir
betra lífi á Íslandi.
Heimild: Flóttamannastofnun SÞ
4.086.760 flóttamenn frá Sýrlandi í nágrannalöndum frá 2011
Sýrlenskir flóttamenn
TYRKLAND
1.938.999
EGYPTALAND
132.375
NORÐUR-
AFRÍKA*
24.055
Eftir skráningarlandi samkvæmt
skráningu hjá Flóttamannastofnun
Sameinuðu þjóðanna hinn
17. september 2015.
DAMASKUS
1.113.941
LÍBANON
*Marokkó,
Alsír, Líbía
7,6 milljónir
á vergangi í
heimalandinu
Í milljónum
Fjölgun yfir tíma
ÍRAK
248.503
51,1%
flóttamanna
eru börn
20,8%
5-11
4 ára
og yngri
17,7%
3,0%
60+
12,6%
12-17
45,7%
18-59
JÓRDANÍA
628.887
mars
2012
jan.
2013
jan.
2014
jan.
2015
sept.
2015
1.0
2.0
3.0
4.0
Eftir
aldri
Jarran fjölskyldan sigldi á gúmmíbát frá Tyrklandi til Grikklands en 55 manns voru í einum 6 metra
báti. Tvisvar hvolfdi bátum þeirra og bjargaði Zoher nokkrum frá drukknun.
AFP