Skólavarðan - 01.05.2007, Blaðsíða 24

24
FJARNÁMSUMRÆÐAN
SKÓLAVARÐAN 4.TBL. 7. ÁRG. 2007
Á síðustu árum hefur framboð fram-
haldsskólanna á fjarnámi aukist jafnt
og þétt og er nú svo komið að 27 af
30 framhaldsskólum landsins bjóða
upp á fjarnám, í mismiklum mæli þó.
Greinilegt er að þessi þróun er svar við
mikilli þörf á bættu aðgengi að námi
á framhaldsskólastigi. Frá árinu 2002
hefur FÁ haldið úti fjarnámi og hefur
það eflst og dafnað með hverri önninni
sem líður. Sá hópur sem stundar fjarnám
er afar fjölbreytilegur og virðist þörfin
fyrir námsframboð af þessu tagi vera
óumdeilanleg.
Það frumkvöðlastarf, sem grunnur var
lagður að í FÁ í uppafi þessarar aldar,
er farið að bera ávöxt og blómstrar sem
aldrei fyrr. Starfsánægja kennara eykst og
er ekki bara mannbætandi heldur bætir
allt skólastarfið, nýtir möguleika netsins
og kemur í auknum mæli til móts við
ólíkar þarfir og námsaðferðir nemenda.
Með tilkomu fjarnáms hefur mörgum
nemendum gefist kostur á að koma aftur
til náms án þess að þurfa að yfirgefa
heimabyggð eða hætta vinnu og aðrir
stytta námstíma sinn til lokaprófs. Enn aðrir
nota það sem brú til þess að koma aftur
til náms eftir hlé. Þá má ekki undanskilja
hinn stóra hóp grunnskólanemenda sem
fær tækifæri til þess að kynnast því sem
framhaldsskólinn hefur upp á að bjóða.
Það er einróma álit þeirra sem til þekkja
að þessi viðbót við skólastarfið hafi haft
mjög góð áhrif á innra starf skólans.
Kennarar nýta sér í síauknum mæli
kennslukerfi og reynslu af fjarnáminu til
að koma upplýsingum til nemenda og
sem vettvang til að leysa verkefni, s.s.
gagnvirk krossapróf, til ritgerðaskila og
fyrir nemenda- og einkunnabókhald.
Ábyrgð nemenda á eigin námi eykst og
kennslustundir nýtast enn betur.
Það kom verulega flatt upp á mig
þegar ég las grein í Skólavörðunni, 2. tbl.
2007, þar sem tveir ágætir skólamenn láta
að því liggja að fjarnám sé einingasala.
Það finnst mér vera sleggjudómur og
harma það að skólamenn skuli á þennan
hátt reyna að grafa undan trúverðugleika
félaga sinna. Ég tek hinsvegar undir þá
skoðun sem þar kemur fram að „einstakir
skólar beri ábyrgð á því útskriftarskírteini
sem þeir gefa út.“ Þess vegna hvet ég alla
fjarnemendur úr öðrum skólum, sem spyrja
hvort þeir fái fjarnámsáfanga sína metna
í skólanum sínum, til að kynna sér hvort
þeirra skóli meti þá. Það er svo þeirra mál
hvað þeir gera en ekki okkar. Við bjóðum
upp á nám og ráðgjöf. Annað sem ég tel
gagnrýnivert við áðurnefnda grein er hve
mikið hún byggist á sögusögnum. Nefnt
er eitt dæmi af nemanda sem að sögn
greinarhöfunda reyndi að komast hjá því
að leysa verkefni sjálfur. Hver kannast
ekki við slíkt úr skólastofunni? Mér hefði
fundist eðlilegra að höfundar hefðu haft
samband við okkur sem höfum umsjón
með þessum málum og geri þær kröfur til
skólamanna að þeir kynni sér málin betur
áður en þeir dæma skóginn eftir einu
sölnuðu laufblaði.
Allir þeir áfangar sem kenndir eru í
fjarnámi eru skv. námskrá og þær kröfur
sem gerðar eru til nemenda eru þær sömu
og í staðnámi. Margir ganga með þá grillu
að í fjarnámi sé hægt að komast auðveldar
frá náminu en í hefðbundnu námi. Flestum
verður þó ljóst þegar á hólminn er komið
að raunin er allt önnur. Reynsla nemenda
og tölur um námsárangur og brotthvarf frá
námi segja í raun allt sem segja þarf - hér
er ekkert gefið og því ótrúleg skammsýni
af ókunnugum að halda því fram að
nemendur fái ódýrar einingar í fjarnámi,
hvað þá að þeir geti keypt þær. Það reynist
flestum, eðli námsins samkvæmt, erfiðara
að stunda fjarnám og því er ég leið yfir að
menn skuli frekar hlusta á einn nemanda
en kynna sér augljósar staðreyndir. Þeir
áfangar sem ekki hafa verið með lokapróf,
sem reyndar eru aðeins þrír, eru algjörlega
sambærilegir áföngunum í dagskóla og
byggist námsmat á fjölda ritgerða og
umræðum þar sem nemendur þurfa að
taka þátt í því lokaða kennslukerfi sem
áfangarnir eru settir upp í.
Þeir félagar spyrja um líkamsræktar-
áfanga í fjarnámi. Þeir hefðu getað sleppt
spurningunni með því að hafa samband
við mig og ég hefði glöð upplýst þá.
Námið fer þannig fram að nemandinn þarf
að mæta á viðurkennda líkamsræktarstöð
í ákveðinn fjölda skipta á önninni og fá
stimpil frá starfsmanni stöðvarinnar. Að
sjálfsögðu þurfa nemendur ekki að skila
vottorði um vöðvastækkun heldur er þeim
Sleggjudómum um fjarnám svarað
Með tilkomu fjarnáms hefur
mörgum nemendum gefist
kostur á að koma aftur til náms
án þess að þurfa að yfirgefa
heimabyggð eða hætta vinnu
og aðrir stytta námstíma sinn
til lokaprófs. Enn aðrir nota
það sem brú til þess að koma
aftur til náms eftir hlé.
Mér hefði fundist eðlilegra að höfundar hefðu haft samband við
okkur sem höfum umsjón með þessum málum og geri þær kröfur til
skólamanna að þeir kynni sér málin betur áður en þeir dæma skóginn
eftir einu sölnuðu laufblaði.
Steinunn H. Hafstað