Skólavarðan - 01.02.2008, Blaðsíða 24

24
FYRIRLESTUR, NýR VEFUR
SKÓLAVARÐAN 1.TBL. 8. ÁRG. 2008
Kolbrún Baldursdóttir hefur mörg áhuga-
mál, þeirra á meðal pólitík, karate og
skógrækt. Hún er líka öflugur fyrirlesari
um unglingsárin.
Við fengum Kolbrúnu til að segja frá
eða kannski frekar minna okkur á fyrir-
lesturinn sem hún býður skólum um þetta
margbrotna aldursstig. Fyrirlesturinn er
nefnilega mörgum kunnur og hefur meira að
segja verið getið áður í blaðinu en sjaldan
er góð vísa of oft kveðin. Var búið að nefna
að vísnagerð er enn eitt af áhugamálum
Kolbrúnar? En gefum henni orðið:
Unglingsárin hafa löngum verið þekkt
fyrir að vera eitt viðkvæmasta tímaskeið
ævinnar. Þetta er tímabilið þar sem barnið
í okkur kveður á sama tíma og stigið er inn í
heim fullorðinna. Ótal vísbendingar, leyndar
og ljósar, eru um að kynþroskinn hafi færst
neðar með aukinni velmegun. Að sama
skapi hefur skólaganga almennt lengst. Því
má segja að þetta tímaskeið ævinnar spanni
fleiri ár en áður.
Samhliða miklum þjóðfélagsbreytingum
undanfarna áratugi hefur sambúð stórfjöl-
skyldunnar farið minnkandi, einangrun
mismunandi aldurshópa hefur aukist og leitt
til þess að áhrif jafnaldrahópsins eru meiri
nú en áður.
Sem sálfræðingur barnaverndarmála
og skólamála í hartnær tuttugu ár hef
ég séð ástæðu til að bjóða upp á stutt
fræðslunámskeið sérstaklega ætluð for-
eldrum sem eru að styðja börnin sín
gegnum tímaskeið unglingsáranna. Um er
að ræða rúmlega klukkustundar fyrirlestur
sem skiptist í sjö meginþætti. Hann hefst
á stuttri umræðu um unglingsárin, helstu
þroskabreytingar, megináhrif á þroskaferilinn
og hvernig kynin upplifa einstaka þætti í lífi
sínu með ólíkum hætti. Því næst fjalla ég
um mismunandi uppeldisnálganir og hvaða
nálgun er líklegust til að mæta þörfum
einstaklinga á þessu aldurskeiði.
Grunnþættir samskipta og samskipta-
tækni eru meðal efnis á námskeiðinu. Farið er
í samskiptatækni sem sérstaklega er til þess
fallin að leiða til jákvæðra og uppbyggilegra
samskipta foreldra við börnin sín.
Unglingurinn, tölvunotkun og Netið
eru málefni sem mörgum foreldrum eru
hugleikin. Með Netinu hafa sannarlega
skapast auknir möguleikar á samskiptum
en á sama tíma getur óhófleg tölvunotkun
dregið úr færni í mannlegum samskiptum
og haft neikvæð áhrif á líðan og virkni
unglingsins. Fjallað verður um með hvaða
hætti foreldrar geta miðlað til barna sinna
fræðslu um tölvunotkun og hættur sem
kunna að leynast á Netinu og hvaða aðferðir
eru gagnlegar ef stemma þarf stigu við
tölvunotkun barna.
Áfengi og sú ógn sem stendur af vímu-
gjöfum er málefni sem brennur á fjölmörgum
foreldrum barna sem nálgast eða eru á
þessu viðkvæma aldursskeiði. Vís-bendingar
eru um að meira framboð sé af vímuefnum
nú en áður og aðgengi auðveldara. Það
kemur í hlut foreldranna fyrst og fremst
að annast forvarnir og fræðslu. Sökum
ungs aldurs átta unglingar sig oft ekki á
slævandi áhrifum áfengis á heilastarfsemina
og hversu einstaklingsbundnar breytingar
það framkallar á persónuleika, hugsun,
tilfinningar og atferli. Jafnframt verða skoðuð
tengsl milli neyslu og áhættuhegðunar og
hvaða orsakir kunna að liggja að baki því að
sumir hafa meiri tilhneigingu en aðrir til að
leiðast út í neyslu.
Í síðasta hluta þessa fyrirlesturs mun
ég fjalla um hvaða vísbendingar gætu
gefið til kynna að huga þurfi nánar að líðan
og félagslegri stöðu unglings og hvenær
ástæða er fyrir foreldra að hafa áhyggjur
af barni sínu. Fyrirlestrinum lýkur með að
reifaðar eru hugmyndir um hvernig foreldrar
geta brugðist við sé barnið þeirra í vanda
statt og hvaða úrræði standi þeim til boða
í samfélaginu.
Unglingsárin, tímabil uppgötvana og átaka
Kolbrún Baldursdóttir
sálfræðingur.
Unglingar eru orkumiklir og tilfinningaríkir og
mikilvægt fyrir þá að fá útrás á jákvæðan hátt.
Það skiptir líka máli fyrir foreldrana. Kolbrún
greinarhöfundur stundar karate og hvort sem
austurlenskar bardagaíþróttir heilla eða ekki er
næsta víst að allir geta fundið tómstundagaman
við sitt hæfi og verið góð fyrirmynd fyrir dætur,
syni og nemendur.
Kennarar, foreldrar og skólastjórar
sem vilja fá nánari upplýsingar eða
panta fyrirlesturinn hjá Kolbrúnu
geta haft samband í s. 899 6783
eða kolbrunb@hive.is,
Heimasíðan er www.kolbrun.ws
Nýr fjölmenningarvefur leikskóla hefur litið
dagsins ljós. Höfundar eru Fríða Bjarney
Jónsdóttir og Anna Margrét Þor-láksdóttir
auk þess sem Sigrún Björnsdóttir hafði
umsjón með uppsetningu en vefurinn
er saminn fyrir Leikskólasvið Reykja-
víkurborgar.
Vefurinn www.allirmed.is ber yfirskriftina
Fjölmenning í leikskóla og undirskriftina
Enginn eins en allir með! „Mikilvægt er að
leikskólastarf í nútíma samfélagi endurspegli
þann menningarlega margbreytileika sem
þar er alla daga ársins,“ segir á forsíðu
vefjarins. „Fjölmenning er tiltölulega nýtt
hugtak í íslensku en það er komið til að vera.
Fjölmenningarlegt leikskólastarf tekur mið
af því að enginn er eins en allir geta verið
með á sínum forsendum...“
Vefurinn Fjölmenning í leikskóla er
fyrst og fremst gagnabanki, þar er fjöldi
skemmtilegra verkefna og leikjauppskrifta
sem rækta með börnum umburðarlyndi
og styrkja félagsþroska. Hugmyndafræðin
er sótt í austur og vestur – til Bretlands
og Bandaríkjanna, en höfundar kynntust
kenningum um fjölmenningu þaðan í
fjölmenningarnámi í Kennaraháskólanum.
Lögð er áhersla á að fá fjölskylduna með og
á vefnum eru líka leikir til að leika heima,
ekki bara í skólanum. Þótt verkefni séu
miðuð við börn á leikskólaaldri er hægt að
nota mörg þeirra með eldri börnum, ýmist
beint eða með nokkurri aðlögun. Þá er mikil
umræða og gott tenglasafn á vefnum sem
gagnast öllum sem hafa áhuga á og/eða lifa
og hrærast í fjölmenningu. Og hver gerir það
ekki? Á þessum „síðustu og verstu“ verður
manni enn meira ljóst hve mikilvægt er að ala
börn upp í andrasisma og ná þeim ungum.
Voru það ekki fjórtán ára krakkar sem stóðu á
bak við Pólverjahatursskrifin? Kennarar, kíkið
á www.allirmed.is og fáið góðar hugmyndir
og hvatningu í fjölmenningarstarfinu.
Allir með! www.allirmed.is