Þjóðmál - 01.09.2013, Side 16

Þjóðmál haust 2013 15
Stóra spurningin er þessi: Vilji ríkisstjórn
Íslands vera „ leiðandi afl á norðurslóðum og
virkur þátttakandi í vestnorrænu starfi“, af
hverju mótar hún ekki sameiginlega stefnu
með Færeyingum og Grænlendingum í
makríl­ og síldarmálum og tekur að sér
forystu um að fylgja henni fram gagnvart
ESB og öðrum?
Það á að kalla saman fund forsætisráðherra
og sjávarútvegsráðherra Færeyja, Grænlands
og Íslands til að móta sameiginlega stefnu
um vernd lífsbjargarinnar í sjónum . Hér á
ríkisstjórn Íslands að sýna frumkvæði í eigin
þágu og nágrannaþjóða .
V .
Á opinberum vettvangi hefur verið látið í veðri vaka að Íslendingar verði í
skammarkróknum náist samningur um frí­
verslunarsvæði ESB og Norður­Ameríku,
eina leiðin til að komast hjá því sé að ganga
í Evrópusambandið .
Þetta er mikil einföldun á öllu sem snert ir
þessar viðræður . Þessi skoðun gengur einnig
gegn farsælli utanríkisstefnu Íslend inga í
meira en sjö áratugi .
Íslendingar þurfa ekki að fara í ESB­
félags skap til að rækta góð tengsl við Banda­
ríkja menn og stjórnvöld í Washington .
Tví hliða tengslin hafa verið náin og góð frá
því að Íslendingar tóku stjórn eigin utan­
ríkis mála í sínar hendur . Þeim hefur hins
vegar verið spillt undanfarin ár með hin­
um vonlausa Brussel­leiðangri undir for­
ystu Össurar Skarphéðinssonar . Nú ber að
hefja endurreisnarstarf á þessu sviði eins og
öðrum, ekki með því að fara til Brussel á
leið inni til Washington heldur með því að
halda beint vestur um haf .
Þess sjást auk þess greinileg merki að
æðstu stjórnendur Bandaríkjanna beina
meiri athygli að norðurslóðum hin síðari
ár en þeir hafa gert frá því að Sovétríkin
liðu undir lok í upphafi tíunda áratugarins .
Ýmsar aðferðir eru til að mæla þetta . Hin
einfaldasta er að fylgjast með ferðum og
yfirlýsingum utanríkisráðherra og forseta
Bandaríkjanna .
Það liðu rúm 15 ár frá því að Norður­
skautsráðið var stofnað þar til bandarískur
utan ríkisráðherra sótti fund þess . Hillary
Clinton gerði það fyrst í Nuuk á Grænlandi
í maí 2011 og sagði þá meðal annars:
„Banda ríkin eru heimskautaþjóðin . Þetta
svæði skiptir okkur miklu .“ Í maí 2013
sat John Kerry, utanríkisráðherra Banda­
ríkjanna, fund Norðurskautsráðsins í
Kiruna í Svíþjóð . Hann sagði meðal annars
í tilefni af fundinum:
Við komum hingað til Kiruna með mik­
inn skilning á þeim verkefnum sem bíða
á Norður­Íshafi þegar ísinn bráðnar, þegar
nýjar umhverfisaðstæður skapast vegna
fiskveiða og hugsanlega fleiri ferða kaup­
skipa — við verðum að takast á við mörg
önnur ný verkefni þegar ísinn hverfur .
Þetta snýst ekki aðeins um umhverfismál
eða efnahagsleg úrlausnarefni . Hér er um
að ræða öryggismál, grundvallar­öryggis­
Stóra spurningin er þessi:Vilji ríkisstjórn Íslands vera
„leiðandi afl á norðurslóðum og
virkur þátttakandi í vestnorrænu
starfi“, af hverju mótar hún
ekki sameiginlega stefnu með
Færeyingum og Grænlendingum
í makríl­ og síldarmálum og tekur
að sér forystu um að fylgja henni
fram gagnvart ESB og öðrum?