Þjóðmál - 01.09.2013, Qupperneq 28

Þjóðmál haust 2013 27
heimilanna lækkaði og tekjur drægjust
saman . Tiltölulega lítið áfall gæti valdið
því að allir þessir eignaflokkar — til
dæmis ríkisskuldabréf og íbúðabréf með
ríkis ábyrgð — yrðu fyrir talsverðum fjár­
hagsl egum skelli . Slíkt myndi valda enn
meiri halla á opinbera lífeyriskerfinu, og
nægur var hann fyrir . Það eykur einnig
alla kerfisáhættu þegar eignir sjóðanna eru
orðnar jafn einsleitar og raun ber vitni .
Í raun er lífeyrissjóðakerfið að breytast úr
sjóðssöfnunarkerfi í það að vera gegnum­
streym iskerfi sem er dulbúið sem sjóðssöfn­
un . Það kann ekki góðri lukku að stýra .
Breytinga er þörf
Til þess að sporna gegn þessari varhuga­verðu þróun þurfa lífeyrissjóðirnir
nauðsynlega að ávaxta fé sitt með erlendum
fjárfest ing um og dreifa þannig áhættunni .
Þeir þurfa að fjárfesta í eignum sem geta
lifað af önnur eins fjármálaáföll hér heima .
Fjölga þarf fjárfestingarkostum þeirra .
Ljóst er að á næstu árum mun ríkið
selja eignarhluti sína í íslensku viðskipta­
bönkunum . Það væri góð viðbót við hluta­
bréfamarkaðinn, sem hefur verið í skötulíki
eftir að bankahrunið skall á, að fá bankana
þar inn . Þá kallar erfið skuldastaða ríkisins
á að þróuninni verði snúið við og að hlutir
ríkisins í bönkunum verði seldir sem
fyrst . Í dag nemur eignarhlutur ríkisins í
bönkunum rúmum 250 milljörðum króna
miðað við bókfært verð, sem er einungis
dropi í hafið miðað við skuldir, sér í lagi
langtímaskuldir, ríkisins .
Sala á hlut í Landsvirkjun
góður kostur
Landsvirkjun hefur einnig verið nefnd sem vænlegur fjárfestingarkostur fyrir
líf eyris sjóðina . Vert er að minnast á hugmynd
Ásgeirs Jónssonar, lektors við hagfræðideild
Háskóla Íslands, um að gefa sjóðunum kost
á að kaupa 30% hlut í Landsvirkjun og skrá
félagið samhliða á hlutabréfamarkað . Tekjur
Landsvirkjunar eru aðallega í erlendri
mynt, og hefur félagið að auki tengsl við
alþjóðlega markaði, svo að um afar góða
eign væri að ræða fyrir lífeyrissjóðina . Þá
fengi félagið einnig vítamínssprautu í formi
nýs eigin fjár . Um leið væri mögulegt að
afnema ríkisábyrgð á skuldbindingum þess .
Eini möguleiki lífeyrissjóðanna til að auka
tekjuflæði sitt í erlendri mynt á nýjan leik er
að taka þátt í gjaldeyrisskapandi verkefnum,
svo sem í orkutengdum iðnaði, rétt eins og
hjá Landsvirkjun .
Núverandi fjármálaráðherra, Bjarni Bene­
diktsson, hefur látið í ljós þá skoðun sína
að hann vilji skoða þann möguleika að selja
hlut Landsvirkjunar til lífeyrissjóðanna .
T ekjur Landsvirkjunar eru aðallega í erlendri mynt,
og hefur félagið að auki tengsl
við alþjóðlega markaði, svo að
um afar góða eign væri að ræða
fyrir lífeyrissjóðina . Þá fengi
félagið einnig vítamínssprautu
í formi nýs eigin fjár . Um leið
væri hægt að afnema ríkisábyrgð
á skuldbindingum þess . Eini
möguleiki lífeyrissjóðanna til
að auka tekjuflæði sitt í erlendri
mynt á nýjan leik er að taka þátt í
gjaldeyrisskapandi verkefnum, svo
sem í orkutengdum iðnaði, rétt eins
og hjá Landsvirkjun .