Þjóðmál - 01.09.2013, Qupperneq 42

Þjóðmál haust 2013 41
að því að við höfum smám saman tekið að
sjá okkur sem þjóð í örlítið öðru ljósi og í
örlítið öðru samhengi en áður . Er þá annars
vegar um að ræða áhrif vegna djúpstæðrar
þróunar eða tiltekinna at burða sem markað
hafa skörp skil í tímans rás .
Nú er ég ekki heima í „ímyndar“­fræð­um nútímans en ætli sé ekki fá dæmi
að því sé haldið fram í fullri alvöru að leiða­
kerfi í áætlunarflugi hafi breytt sjálfs mynd
heillar þjóðar?!
En sé það svo að leiðakerfi í áætlunarflugi
hafi í raun og veru leitt til breytinga á skiln­
ingi íslensku þjóðarinnar á sjálfri sér þá er
það leiðakerfi Loftleiða, en ekki Icelandair,
sem á heiðurinn af því .
Leiðakerfi Icelandair árið 1987 var nefni­
lega ekki nýtt af nálinni . Það var í eðli sínu
ná kvæm lega sama leiðakerfi og Loftleiðir
kynntu til sögunnar fyrir 60 árum og byggir
á þeirri hugmynd að fljúga með farþega milli
Evrópu og Bandaríkjanna með viðkomu á
Íslandi .
Þótt Loftleiðir neyddust til að beina flest­
um farþegum sínum til Lúxemborgar vegna
þvingunaraðgerða IATA bauð félagið einnig
upp á flug til helstu borga Evrópu, svo
sem höfuðborga Norðurlanda, Lundúna,
Glasgow, Parísar og Hamborgar .
Árið 1970 fluttu Loftleiðir nærri 300 .000
farþega yfir Atlantshaf, en þá hafði félagið
sem fyrr segir um 3,8% hlutdeild í Atlants­
hafs fluginu . Hlutdeild Icelandair í At lants­
hafsfluginu nær hins vegar ekki 1%, þrátt
fyrir aukningu í fjölda farþega .
Loftleiðir lögðu grunn að uppbyggingu
ferðaþjónustu í landinu með hinni rómuðu
Stopoveráætlun sinni þar sem farþegum í
Atlantshafsfluginu gafst kostur á að verja
nokkrum dögum á Íslandi á leið sinni yfir
hafið . Til að þjóna miklum straumi ferða­
manna byggðu Loftleiðamenn stórt hótel og
settu á fót bílaleigu, svo fátt eitt sé nefnt .
Jafnframt opnaði hin víðtæka starfsemi
Loft leiða Íslendingum nýja sýn út í hinn
stóra heim . Þá er ekki ótrúlegt að landnám
Loft leiða manna í Lúxemborg hafi haft
nokkur áhrif á þjóðarsálina . Í kjölfar Lúxem­
borgar flugs ins, stofnunar Cargolux, flugs Air
Bahama til Lúxemborgar og þátttöku Loft­
leiða manna í byggingu hótels við Findel­
flugvöll varð til fjölmenn Íslendinga ný lenda
í Lúxem borg þar sem þúsundir Ís lend inga
gátu sér gott orð við nám og störf .
Það sæmir engum að skreyta sig með stolnum fjöðrum . Hvernig sem á það er
litið er Atlantshafsflug Icelandair og fram ­
lag fyrirtækisins til uppbyggingar ferða­
þjónustu á Íslandi framhald af hinu víð ­
feðma frumkvöðulsstarfi Loftleiðamanna .
Vonandi rennur upp sá dagur að Loft­
leiðamönnum verður sýndur sá sómi sem
þeim ber . Alfreð Elíasson og félagar voru
sannkallaðir afreksmenn . Með frumkvæði
sínu, elju og fundvísi sköpuðu þeir ekki
aðeins „stærsta ævintýrið á Íslandi“, eins og
blöðin kölluðu það á sínum tíma, heldur
breyttu „í veru leika draumsýn sem blundar í
brjóstum okkar allra” eins og Jökull Jakobs­
son rithöf undur komst að orði .
Þ að sæmir engum að skreytasig með stolnum fjöðrum .
Hvernig sem á það er litið er
Atlantshafsflug Icelandair og
fram lag fyrirtækisins til upp­
bygg ingar ferðaþjón ustu á
Íslandi framhald af hinu
víð feðma frumkvöðulsstarfi
Loftleiða manna .