Félagsbréf - 01.10.1960, Blaðsíða 57

félagsbréf
55
Að mínu áliti nýtur stíll Þórbergs sér
bezt í frásögnum. Má þar til dæmis benda
á ritgerðina „Vatnadagurinn mikli“. Só
miðað við bókmenntalegt sjónarmið finnst
mér þessi ritgerð bezt allra í þessu safni.
Og ekkert hef ég lesið eftir Þórberg sem
mér finnst meira um. Þetta er snilld. Og
stíllinn. Ég er að bugsa um að koma með
sýnishorn en veit ekkert hvað á að taka.
Hér er um svo margt að velja. Hvað um
þetta:
„Straumfossinn bylur á hestinum og
flýgur framhjá okkur í ótal myndum og
te.knum: bungandi hólar, uppmjóar strýt-
ur og strókar, hringsveipir, sem likjast
oðum hundum, sem lilaupa kringum skott-
ið á sér, veltandi holskeflur, risavaxnar
kryppur, sem skjótast upp úr jökulmorinu,
— ein svarrandi flaumbreiða trylltra
kynjamynda, sem geysast uppá yfirborðið
°g sogast niðurí leirmyrkrið í þrotlausum
umskiptum og endurtekningum."
Eða þetta: „Það er ekkert annað líf
t lli> þegar maður er staddur útií miðri
Skeiðará eftir fimm daga haustrigningu."
011 er þessi frásaga stórkostlegri en hægt
er að segja hér í nokkrum orðum. Þess
vegna er bezt að sleppa því að reyna það.
Frásögn sem þessi er ekki á færi margra
íslendinga.
ðfá vera að þessi frásaga hafi skemmt
fyrir mér verkið í heild. Mér finnst hún
uefnilega standa svo miklu ofar öllu öðru
sem þar er að finna.
Þó býst ég við að hægt sé að kynnast
f’órbergi mikið við lestur þessara ritgerða.
^ þeim má sjá hvaða málefni hafa helzt
Knpið huga hans á einstökum tímum. Það
er h®gt að kynnast skoðunum hans og
róksemdafærslu. Og má vera að hér geti
^ókmenntafræðingar fundið nokkuð það er
'urpar nýju ljósi ó rithöfundarferil hans.
■^em stendur er í tízku að gefa út ritgerðir
og allt ofan í símskeyti íslenzkra rithö1'-
unda. Ég er ekki viss um að slíkt sé væn-
egt til árangurs. Ég er ekki viss um að
það geri neinum greiða, hvorki rithöfund-
inum sem í hlut á né heldur þeim mönn-
um er safna bókum. Menn verða stundum
fyrir vonbrigðum með slík rit.
Njörður P. NjarSvík.
HirðisbréfiS.
Sigurbjörn Einarsson: Ljós yfir
land. Hirðisbréf til presta og safn-
aða ó íslandi. Reykjavik: Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundssonar,
1960, 200 bls.
etta er efnismesta hirðisbréf, sem ís-
lenzkur biskup hefir látið frá sér
fara, fimmfalt að vöxtum við hið síðasta.
Fyrri hirðisbréf* hafa verið hvatningar-
bréf til prestanna einna, en hér er á ferð-
inni kveðja til safnaða landsins og presta
þeirra í bókarformi. Af þessum sökum
hljóta menn að lcsa bréfið með athygli og
eftirvæntingu, og svo vegna hins, að höf-
undur þess hefur ó liðnum áratugum kvatt
sér hljóðs meðal þjóðarinnar um grund-
völl kristindómsins og brýn viðfangsefni
kirkjunnar í landinu. Það kemur einnig
til, að nú eru vakningartímar, og mikil
eftirvænting ríkir meðal kirkjunnar manna
um það hvað framundan er.
Það er ekki sami ferski blærinn yfir
sumum köflum þessarar bókar, einkan-
lega í síðari hluta hennar, og ýmsu þvi,
er höfundur hefir áður látið frá sér fara.
Því veldur sjálfsagt það, að bókin er skrif-
uð að nýafstöðnum erli og vökum atburða-
riks sumars í lifi höfundar, og svo hitt, að
hann talar nú sem ábyrgur maður, er ekki
getur gert þær kröfur- til annarra um