Félagsbréf - 01.03.1961, Side 56

46
FÉLAGSB RÉF
Næsta leikrit hans, 1953, var Picnic, og fyrir það hlaut hann Pulitzer-
verðlaunin, en þau eru æðstu bókmenntaverðlaun Bandaríkjanna. Þriðja
leikrit hans á Broadway var Bus Stop, 1955, og hlaut það frábærar við-
tökur. Tveimur árum seinna kom hann fram með The Dark at The Top oj
The Stairs, og blandaðist nú engum hugur um, að hann var kominn í flokk
beztu leikritahöfunda Bandaríkjanna.
Það er sameiginlegt með öllum þessum leikritum, að þau fjalla um
hversdagsfólk og atvik úr daglegu lífi þess, en lnge fer mjög nærfærnum og
listrænum höndum um verkefnin, svo að persónur hans verða bráðlifandi
og manni nákomnar. William Inge er sérlega mannlegur höfundur, það
andar hlýju og umburðarlyndi í garð þess fólks, sem hann lýsir. Hann
dæmir ekki, sýnir aðeins. Hann er frábitinn allri flokkun á mönnum, enda
gætir þjóðfélagsins lítið í leikritum Iians. Inge hefur sagt frá því, að hann
hafi aldrei verið jafn öruggur með neitt af leikritum sínum og það síðasta,
en það sýnir ljósast, hve höfundar eru oft óglöggir á eigin verk, því að
A Loss of Roses fékk slæma dóma og það gekk aðeins í 25 skipti. Leik-
ritið er um ungan mann, ekkjuna móður hans og uppgjafa leikkonu, sem
hefur verið hjá þeim áður og sezt nú upp hjá þeim um tíma. Móðirin er
með slæma samvizku út af því að hafa dekrað of mikið við soninn, sem
er tilfinningalega mjög háður henni, en sakar hana samt um kaldlyndi og
tómlæti. Hann heldur sig mest heima við og fer ekki út með stúlkum. Hann
er þó ekki frábitinn leikkonunni, sem er talsvert eldri en hann, velkt og
lífsréynd.
Einn daginn kemur sonurinn heim með armbandsúr handa móður sinni
og vill, að hún hendi gamla úrinu, sem faðir hans hafði gefið henni. Hún
er ófáanleg til þess, því, eins og hún segir við leikkonuna, sonur getur ekki
tekið að sér hlutverk föður síns að öllu leyti. En í hefndarskyni við móður
sína sængar sonurinn hjá leikkonunni og lofar henni eiginorði um nóttina.
Þessi kynferðisreynsla verður til að vekja í honum karlmannslund, hann
ákveður að fara að heiman, þó ekki með leikkonunni, sem hann kærir sig
nú ekkert um, en gefur henni armbandsúrið í sárabætur. Leikkonan fer
líka burt út í óvissuna og vafasama framtíð.
William Inge segir sjálfur, að þungamiðja verksins séu örlög leikkon-
unnar, en ég held að mörgum muni finnast, að það sé þó engu síður sam*
band mæðginanna, og þar liggur e.t.v. nokkur smíðagalli.