Félagsbréf - 01.10.1965, Blaðsíða 72

aðalpersónan innílytjendastúlka, sem á
við þær tálmanir að etja, sem því eru
samfara, að vera rifinn upp með rót-
um, líkamlega og andlega, og gróður-
setjast í framandi jörð. En hér er sá
munur á, að Hún Antónía mín er mik-
ilsháttar skáldsaga, en fyrri sögurnar
tilraunaátök. „Þér landnemar!“ var í
sannleika fábrotin; Hún Antónia mín
bara sýnist fábrotin. „Söngur hvvirkj-
ans“ hljóp í kekki við það, að reynt
var að koma þar fyrir fjölþættu efni.
Fjölþættnin í IIún Antónía mín er gædd
hrt-ii um línum og vekjandi dulúð æðri
byg;;ingarlistar.
I itt er það tækniatriði, sem bæði
efnisbnitmiðun og hughrifamáttur þess-
arar bókar grundvallast á, og það er
sjónarhóllinn, sem hún er sögð frá.
Báðar fyrri „Nebraska-sögurnar“ liöfðu
verið sagðar yfir öxl söguhetjunnar,
með alvizkulegum innskotsskýringum
höfundar. Hér annast sögumaður frá-
sögnina frá byrjun til enda, Jim Bur-
den, æskuvinur Antóníu, síðar lögfræð-
ingur og járnbrautarmálaráðunautur.
Sögumannsgerfið gerir Willu Catber
fært að segja það, sem henni liggur á
hjarta, án þess að verða ber að eftir-
látsemi við sjálfa sig; Jim Burden
verður henni tæki til að velja úr það
efni, sem henni er hugleik'ð að koma
á framfæri. Aðild hans auðveldar efnis-
samdrátt og tímatengsl, — ómissandi
tækniatriði í sögu, sem grípur vfir
meira en 30 ár og tekur til meðferðar
margslungna þróunarþætti nýbyggðar-
innar. Loks er það, að Jim Burden er
stöðugt teflt fram sem hugsaðri og
táknrænni hliðstæðu Antóníu: Einnig
liann er föðurleysingi, liefur verið gróð-
ursettur í framandi jarðvegi og er að
leita samstöðu og samlögunar við um-
hverfið. Við það að öðlast skilning á
Antóníu og minnast hennar, sér liann
hvar hann er sjálfur staddur. Þannig
gefur sýn yfir stef sögunnar frá tveiin
punktum, og bilið milli þeirra er notað
sem grunnlína þríhyrnings.
Áherzla sú, sem lögð er Idiðstæðn-
ina, kernur þegar fram í býrjun, ei
Jim Burden, 10 ára gamall ug foreldra-
laus drengur, scn. er að fara í fóstur
hjá afa sínum og ommu, kemur til
Black Hawk i Nebraska og sér þá inn-
flytjendurna, Símerda-fjölskylduna.
standa ráðvillta á járnbrautarpallinum
og heyrir þá tala saman á sínu undar-
lega máli, sem enginn skilur. Þegar
verið er að aka með hann út á bvli
afa hans, undir víðum og ókennih g-
um liimni og yfir land, sem með d'd-
arfullum hætti fletur sig út í natt-
myrkrið, — „ekki þjóðland, heldur að-
eins hráefnið, sem þjóðlönd eru geI‘'
úr“ — finnsl honum hann vera svo
framandi, týndur og upprættur, ao
hann getur jafnvel ekki farið með bam-
irnar sínar. sem honum höfðu verið
kenndar heima í Virginíuríki. „MiH1
þessa himins og þessa lands fannst nier
ég vera orðinn að engu, afmáður.”
Af Jim, sem naut verndar •‘kvld-
menna sinna, hverfur framandtilfmn-
ingin fljótt. Öðru máli gegnir 111,1
Símerdana, sem engin tæki og pn£a
60 féi.agsbréf