Morgunblaðið - 31.10.2015, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. OKTÓBER 2015
„Almennt eru arkitektar fylgjandi
breytingum á byggingareglugerð
því hún er enn að vissu leyti for-
skriftarmiðuð,“ segir Aðalheiður
Atladóttir formaður Arkitektafélags
Íslands. Segja má að áðurnefnd
reglugerð sé
grundvallarplagg
og leiðarstef í
vinnu arkitekta.
Þeir hafa raunar
kallað eftir aukn-
um sveigjanleika,
svo miða megi við
aðstæður og ósk-
ir án þess að sleg-
ið sé af gæðum .
Á síðasta ári
voru gerðar
breytingar á byggingareglugerð,
þar sem kröfur til dæmis um skipan
innandyra í íbúðum voru tónaðar
niður. En það er meira svigrúm í
þessu efni, segir Aðalheiður; mögu-
leikar á því að byggja einfaldara og
ódýrara.
Nauðsynlegt viðmið
„Byggingareglugerð er ekki eini
liðurinn sem hækkar kostnað. Vext-
ir á Íslandi eru til dæmis mjög háir.
Það ber samt að hafa í huga að
byggingareglugerð er nauðsynlegt
viðmiðunartæki í hönnun og á að
tryggja öryggi og vellíðan. Breyt-
ingar á regluverki geta fækkað fer-
metrum og lækkað byggingakostn-
að en margt fleira hangir á
spýtunni,“ segir Aðalheiður sem
bendir á að enn séu í regluverkinu
strangar kröfur um ýmis sameign-
arrými og um hljóðvist og loftræs-
ingu. Þær hækki byggingarkostnað
teljanlega.
„Í ferlinu við að byggja hús vant-
ar oft að horft sé heildstætt á mál.
Vanda þarf til áætlanagerðar og
hönnunar en þar byrjar niðurskurð-
urinn þó oft. Það dugar skammt að
spara í byggingakostnaði ef það leið-
ir til hærri rekstrar- og viðhalds-
kostnaðar á síðari stigum,“ segir
Aðalheiður.
Færri vilja bílskýli
Ný mannvirkjalög voru sett árið
2010 og þau, segir Aðalheiður, köll-
uðu á endurbætta bygging-
arreglugerð. Henni var ætlað að
uppfylla ýmis skilyrði sem fram
koma í lögunum, m.a. kröfur um al-
gilda hönnun, sem svo er kölluð. Það
hugtak nær yfir að í hverri bygg-
ingu sé aðgengi fyrir alla og að fólki
sé ekki mismunað á grundvelli fötl-
unar. Fleira mætti nefna, svo sem
auknar kröfur um hljóðvist, meðal
annars í skólum með tilliti til nýrra
kennsluhátta.
„Oft hefur fólk óraunhæfar vænt-
ingar um fermetraverð og hönn-
unarkostnað. Afleiðingar geta verið
þær að fólk velur ódýrara bygging-
arefni í stað þess sem arkitekt mæl-
ir með. Hvað varðar svo breytingar í
áttina að kröfum dagsins nefni ég
bílageymslur. Í dag vilja færri en
áður nota dýrmæta fermetra undir
bílinn. Ungt fólk leggur áherslu á að
vera vel staðsett og geta hjólað eða
gengið til og frá vinnu. Stundum er
þó kvöð um bílgeymslu hluti af deili-
skipulagi og oft erfitt að fá því
breytt,“ segir Aðalheiður.
Meiri samnýting
Breytingar á reglugerð í sam-
ræmi við tíðarandann geta verið á
ýmsa vegu. Ekki er þörf til dæmis á
að hjólageymslur séu alltaf innan-
dyra í fjölbýlishúsum. Þær geti allt
eins verið létt skýli við aðkomu að
húsum. „Þannig má gera hjólreiðar
að raunhæfari kosti og hagkvæm-
ari,“ segir Aðalheiður. „Allt svona
þarf að skoða, því lífsstíll fólks er
annar en var og kröfurnar aðrar og
ef til vill minni en áður. Þarna má til
dæmis nefna stúdentagarðana nýju í
Vatnsmýrinni þar sem eru meiri
samnýting er en áður hefur sést.
Þar deila íbúar eldhúsi sem gefst vel
Það væri gaman að sjá fleiri slík
verkefni verða að veruleika"
Af máli Aðalheiðar má ráða að
ungt fólk, sem hefur aðrar kröfur og
skoðanir en til að mynda foreldr-
arnir, beinlínis kalli eftir því að við-
horf kynslóðar sinnar ráði bygg-
ingastefnu og stílum.
„Arkitektar vilja að stigin verði
stærri skref í tilraunastarfi. Þar má
nefna þverfaglegt rannsóknarverk-
efni sem unnið var á síðasta ári sem
bar heitið Hæg breytileg átt. Mark-
miðið þar var að skilgreina húsnæð-
isvandann g finna lausnir miðað við
samfélagsmynstur okkar í dag og
vistvænar áherslur,“ segir formaður
Arkitektafélags Íslands að síðustu.
Nýr lífsstíll og aðrar kröfur
 Akitektar vilja breytingar og meiri sveigjanleika  Ungt fólk velur samnýt-
ingu og hjólreiðar  Væntingar stundum óraunhæfar  Margt hækkar verð
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Úlfarsárdalur Nú er verið að reisa fjölda nýrra húsa í dalnum. Til stendur
að breyta skipulagi og stefnt er að fjölgun lítilla, ódýrra og einfaldra húsa.
Aðalheiður
Atladóttir
Hægt væri að lækka byggingakostnað verulega með einföldun á
byggingareglugerð og fleiri slíkum ráðstöfunum. Þetta er rauði
þráðurinn í máli fulltrúa stjórnvalda, iðnaðarins og ýmissa fleiri
sem kvatt hafa sér hljóðs að undanförnu um þann vanda sem nú
er á húsnæðismarkaði. Markaðurinn kallar eftir nýjum eignum á
viðráðanlegu verði fyrir til dæmis ungt fólk sem er að hefja bú-
skap svo og þá sem hafa úr litlu að spila. Miklar kröfur í bygg-
ingareglugerð sem sett var fyrir fáum árum virðast hins vegar,
samkvæmt máli manna, vera ásteytingarsteinn. Verði hins vegar
undið ofan af regluverkinu og lóðaverð og þjónustugjöld sveitar-
félaganna lækkuð væri staðan önnur, segja fasteignasali og
fulltrúar arkitekta og Samtaka iðnaðarins. sbs@mbl.is
Vandinn sé leystur með einföldun
„Ríki og sveitarfélög geta gert
margt í þeirri viðleitni að lækka
byggingarkostnað. Aðstæður í sam-
félaginu kalla eftir slíku og sömu-
leiðis svigrúmi svo byggingar geti
verið af ýmsum
gerðum,“ segir
Friðrik Ágúst
Ólafsson, for-
stöðumaður
byggingarsviðs
Samtaka iðnaðar-
ins. Þar á bæ hef-
ur fólk látið að
sér kveða í um-
ræðu um lækkun
byggingarkostn-
aðar. Koma
fulltrúar samtakanna meðal annars
að verkefninu Vandað, hagkvæmt,
hratt sem byggt er á samþykkt rík-
isstjórnarinnar um aðgerðir á sviði
húsnæðismála. Markmiðið þar er að
auka framboð á hagkvæmu hús-
næði, ekki síst fyrir ungt fólk og
tekjulágt.
Minni kröfur til lítilla íbúða
Í núgildandi byggingarreglugerð
segir að tryggja skuli aðgengi fyrir
alla. Af því leiðir að til dæmis fjöl-
býlishús þurfa að nýtast öllum til
íbúðar. Í krafti bókstafsins verða
þau að mæta kröfum fatlaðra, t.d.
þurfa gangar sameignar í fjölbýlis-
húsum að vera nokkuð breiðir vegna
hjólastóla, sé bygging þrjár hæðir
eða hærri þarf lyftu, í stigum þarf
handrið að vera tvöfalt og svo fram-
vegis. Þessu segir Friðrik að ætti að
breyta; eðlilegra sé að með hönn-
uninni skuli stefnt að aðgengi allra.
Hann bendir á að samkvæmt reglu-
gerðinni séu minni kröfur í íbúðum
sem eru 50-60 fermetrar. Eðlilegt sé
að setja inn ákvæði þar sem eignir
eru flokkaðar eftir stærð – og að
kröfur um hönnun nái aðeins til
íbúða sem eru kannski 90 fermetrar
eða þaðan af minni.
„Þegar byggingarreglugerðin
kom út var hún sögð afar framsækin
og takmarkið væri að þótt aðstæður
fólks breyttust þyrfti það aldrei að
skipta um húsnæði. Það hljómar fal-
lega. Flest skiptum við þó um hús-
næði nokkrum sinnum á lífsleiðinni
eftir því sem aðstæður okkar breyt-
ast,“ segir Friðrik.
Fá meiri framlegð
Starfsmenn byggingardeilda
sveitarfélaga annast yfirferð um-
sókna, teikninga og slíks. Það ferli
er oft tímafrekt og nú þarf að greiða
sérstakt umfjöllunargjald vegna af-
greiðslu allra mála, sem eykur bygg-
ingarkostnað. Friðrik gagnrýnir þó
helst hátt lóðaverð. Fimm milljóna
króna lóðagjald fyrir íbúð í fjölbýlis-
húsi sé algengt óháð stærðr íbúða.
„Hátt leiguverð leiðir til þess að
verktakar freistast til að byggja
stærri íbúðir sem skila meiri fram-
legð. Okkur reiknast svo til að gjöld
sveitarfélaga, ásamt fjármagns-
kostnaði, séu um þriðjungur af
kostnaði við byggingu nýrra húsa.
Því eiga sveitarstjórnarmenn og
bankar að breyta,“ segir Friðrik
Ágúst.
Gjöld sveitarfélaga eru þriðjungur verðs
 Framsækni er flöskuháls  Hjómar
fallega  Reglurnar ráðist af stærð
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Grafarholt Húsin í hverfinu eru mörg hönnuð samkvæmt ítrustu kröfum, sem svo kemur fram í verðinu.
Friðrik Ágúst
Ólafsson
„Ungt fólk
vill hefja bú-
skap með
kaupum á
ódýrri, lítill
tveggja her-
bergja íbúð,
en stækka
við sig þegar
börnum
fjölgar og
hagur rýmk-
ast. Þessi hópur þarf litlar, ein-
faldrar og íburðarlausrar eignir.
Þetta er svipað og þegar krakk-
ar fá bílpróf láta þeir gamla jap-
anska bíla duga fyrstu árin,“
segir Kristján Baldursson, eig-
andi og lögg. fasteignasali hjá
Trausta. „Verktakar segja að
hægt væri að ná byggingar-
kostnaði niður um þriðjung og
jafnvel meira væri regluverkið
einfaldað og þá finnst mér ein-
boðið að stíga skref í þá átt.
Eins má líka færa fyrir því rök
að hátt verð á lóðum hjá sveit-
arfélögunum á Reykjavíkur-
svæðinu hafi mikil áhrif til
hækkunar á húsnæðisverði.“
Kristján segir að hér sé mik-
ilvægt að horfa heildstætt á
markaðinn. Algengt verð á nýj-
um tveggja herbergja íbúðum
sé rúmar 30 milljónir króna.
Það hafi smitandi áhrif á öllum
markaðinum og leiði jafnframt
til hærra verðs á notuðum íbúð-
um, svo sem í grónum hverfum.
Á þeim slóðum, svo sem í mið-
borg Reykjavíkur, sé fermetra-
verðið mjög hátt. Í úthverfum sé
það heldur lægra, en þó haldist
þetta allt í hendur.
Ungt fólk vill
ekki íburð
MARKAÐURINN SMITAST
Kristján
Baldursson