Morgunblaðið - 28.05.2016, Blaðsíða 13

Morgunblaðið/Styrmir Kári
Með kveðju Inga Lára Baldvinsdóttir og samstarfsmenn hennar í myndasafni Þjóðminjasafnsins eiga veg og vanda
af uppsetningu sýningarinnar Með kveðju – Myndheimur íslenskra póstkorta.
Ólafur Þ. Johnson, annar stofnandi
O. Johnson & Kaaber, urðu fyrstir
Reykvíkinga til að reyna fyrir sér í
póstkortaútgáfu og er ein syrpan á
sýningunni úr þeirra ranni. „Við
fengum þessa syrpu reyndar að láni
frá Landsbókasafni Háskóla-
bókasafni,“ upplýsir Inga Lára.
„Mörg póstkortanna sendi Ólaf-
ur sjálfur með kveðju til Carls. Mér
dettur í hug að þeir hafi verið nýbún-
ir að fá fyrstu sendinguna frá Þýska-
landi þar sem kortin voru prentuð í
þá daga og Ólafur væri að sýna Carli
fram á margþætt notagildi þeirra.
Enda eru mörg póstkortin stimpluð
sama daginn árið 1903 og til skiptis
með óskum um gleðileg jól eða sum-
ar, skilaboðum um að kortabissn-
issinn gangi vel, spurningu um hvort
Carl ætli ekki að koma á ballið hjá
verslunarmannafélaginu og á eitt
skrifar Ólafur að hann hyggist koma
„cyclandi“ til Hafnarfjarðar,“ segir
Inga Lára.
Vitnisburður um tíðarandann
Hvort tveggja myndirnar á
póstkortunum sem og kveðjurnar
sem skrifaðar eru á þau eru að sögn
Ingu Láru merkilegur vitnisburður
um fólk, fréttir og tíðaranda.
„Öðrum þræði þjónuðu þau
þeim tilgangi að kynna landið fyrir
þjóðinni, enda flest prýdd myndum
af landslagi, bæjum og sveitum.
Póstkort eru fyrsta eiginlega land-
kynningin í þeim skilningi að fólk fór
að senda hvert öðru póstkort með
kveðju og myndum af kannski kenni-
leitum í höfuðstaðnum þar sem það
bjó, sveitinni sinni eða firðinum. Á
þessum tíma var fólk ekki mikið á
ferðinni milli landshluta og þótti því
gaman að fá myndir frá stöðum sem
það hafði ekki komið á. Myndir sem
Ólafur Magnússon, ljósmyndari, tók
í Öræfum og gaf út í miklu magni
nutu til dæmis mikilla vinsælda á
fyrri hluta 20. aldar. Fram til 1960
þjónuðu póstkortin fyrst og fremst
Íslendingum sjálfum, en upp úr því
ferðamönnum í auknum mæli.“
Flestir Íslendingar, eða altént
þeir sem komnir eru til vits og ára,
hafa trúlega einhvern tímann á æv-
inni fengið póstkort. Sjálf var Inga
Lára aðeins fimm ára þegar hún
fékk sitt fyrsta. „Foreldrar mínir
sendu mér kort með teikningu af Tí-
volí í Kaupmannahöfn. Þótt ég hefði
fengið árskort í Tívolí efast ég um að
það hefði glatt mig meira en þetta
kort, svo mikill töfraljómi fannst
mér yfir því,“ rifjar Inga Lára upp.
Fjölbreyttur myndheimur
Hún upplýsir að fyrir daga sím-
ans hafi Íslendingar ekki aðeins sent
póstkort milli landshluta og landa
heldur líka stundum skrifað alls kon-
ar orðsendingar á póstkort og sent
krakka með þau á milli húsa.
„Póstkortin þjónuðu afar fjöl-
breyttu hlutverki og á þeim eru
kveðjur og skilaboð af öllu mögulegu
tagi, allt frá lýsingum á leiktækjum á
barnaheimilum til fyllerísfrásagna,“
segir hún. „Áherslan á sýningunni er
þó fyrst og fremst á þann fjölbreytta
og áhugaverða myndheim sem
speglast í póstkortunum og jafn-
framt að vekja athygli á hvernig
póstkort hafa verið vettvangur alls
kyns sköpunar í áranna rás. Á sýn-
ingunni gefst gestum kostur á að
fara gegnum sögu landsins, breyt-
ingar og þróun í öllu mögulegu; sam-
göngum og menningu, svo fátt eitt sé
talið,“ segir hún. Og lætur þess getið
að gestum sýningarinnar gefist færi
á að senda póstkort til vina og
vandamanna frá Myndasal Þjóð-
minjasafns Íslands í boði Póstsins.
Heybandslest við
Eyjafjörð Myndin
á kortinu var upp-
haflega svart/hvít
en lituð áður en
hún var gefin út á
póstkorti í
tengslum við
heimssýninguna í
New York árið
1939.
Frá stríðsárunum Póstkort eftir
Ágústu Pétursdóttur Snæland.
Fjallkonan Andreas Bloch teiknaði
fjallkonuna fyrir norska útgáfu 1905.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. MAÍ 2016
Nánari upplýsingar má finna á landsvirkjun.is/heimsoknir.
Til hamingju!
Gagarín hefur hlotið gullverðlaun European Design Awards
2016 fyrir stafræna hönnun orkusýningar Landsvirkjunar,
Orka til framtíðar, í Ljósafossstöð.
Á sýningunni gefst gestum á öllum aldri kostur á að kynnast
eðli raforkunnar og hvernig krafti endurnýjanlegra orkugjafa
á borð við vatn, jarðvarma og vind er umbreytt í rafmagn.
Við þökkum Gagarín og þeim fjölmörgu sem komu að
sýningunni fyrir samstarfið og hvetjum fólk á öllum aldri
til að líta við í Ljósafossstöð. Sýningin er opin alla daga
kl. 10-17.