Morgunblaðið - 28.05.2016, Blaðsíða 34

34 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. MAÍ 2016
✝ Tryggvi Stef-ánsson fæddist
á Hallgilsstöðum í
Fnjóskadal 30. des-
ember 1936. Hann
lést á Dvalarheim-
ilinu Hlíð 15. maí
2016.
Hann var sonur
hjónanna Stefáns
Tryggvasonar frá
Arndísarstöðum í
Bárðardal og
Hólmfríðar Sigurðardóttur frá
Ystafelli í Kinn. Tryggvi var
yngstur sjö systkina. Þau eru:
Áslaug, f. 1922, d. 2006, Ásdís, f.
1923, Hermann Helgi, f. 1926, d.
1955, Sigurður, f. 1928, d. 2006,
Kristbjörg, f. 1932, d. 1992, og
Elín, f. 1935.
maður Sigurjón Hilmar Jónsson.
3) Aðalbjörg, f. 1966, gift Sig-
urði Hlyni Snæbjörnssyni og
eiga þau þrjú börn: a) Kristín
Ingibjörg, f. 1990, sambýlis-
maður hennar er Óskar Árna-
son. Þeirra börn eru Hlynur
Agnar, f. 2011, og Árni Sólon, f.
2014. b) Tryggvi Snær, f. 1992.
c) Starkaður Snær, f. 1997. 4)
Helgi Viðar, f. 1969, kvæntur
Önju Müller og eiga þau tvö
börn.
Tryggvi bjó alla sína ævi
heima á Hallgilsstöðum fyrir ut-
an þrjá vetur á Héraðsskólanum
á Laugum í Þingeyjarsýslu. Auk
búskapar tók Tryggvi mikinn
þátt í ýmsum félagsstörfum, auk
þess sem hann hafði gaman af
söng og var um tíma í ýmsum
kórum. Hann stundaði íþróttir á
yngri árum og var alla tíð mikill
áhugamaður um útivist og nátt-
úru Íslands.
Útför Tryggva fer fram frá
Hálskirkju í Fnjóskadal í dag,
28. maí 2016, klukkan 14.
Árið 1959 kvænt-
ist Tryggvi eftir-
lifandi eiginkonu
sinni, Kristínu Ingi-
björgu Ketilsdóttur
frá Stafni í Reykja-
dal, f. 14. desember
1939. Þau eignuð-
ust fjögur börn.
Þau eru: 1) Ketill
Ingvar, f. 1960,
sambýliskona Guð-
rún Valgerður
Ásgeirsdóttir. 2) Stefán, f. 1961,
kvæntur Ósk Helgadóttur og
eiga þau þrjú börn: a) Hannes
Garðar, sambýliskona hans er
Eva Grétarsdóttir, b) Sævar
Páll, eiginkona hans er Björg
María Jónsdóttir og c) Sig-
urbjörg Arna, f. 1995, sambýlis-
Glettnisglampi í augum, þétt
handartak og hrjúf vinnulúin
höndin gáfu mér góða tilfinningu
er ég fyrst hitti minn verðandi
tengdaföður fyrir rúmum 30 ár-
um, eitthvað sagði mér að okkur
kæmi til með að lynda.
Tryggvi var náttúrubarn og
unni landinu sínu, Íslandi. Blóm-
in, fuglarnir, landið og lækirnir
voru hans ástríða. Sumir staðir
höfðu í huga hans yfir sér ákveð-
inn ljóma og var Flateyjardalur
þar í sérflokki. Það þurfi aldrei að
hvetja hann til fararinnar þegar
til stóð Heiðarferð og hann þekkti
þar hverja þúfu eins og lófann á
sér. Oft hef ég óskað að ég myndi
þó ekki væri nema brot af því sem
hann fræddi mig um örnefni og líf
fólksins sem þar áður bjó. Ég
heillaðist einnig af stórbrotinni
náttúru Flateyjardalsins og það
átti síst eftir að minnka þegar
hann opnaði þar fyrir mér dyrnar
að heimi smalans á Dalnum.
Tryggvi á langan starfsdag að
baki, fulltrúi kynslóðar sem ólst
upp við að vinna væri dyggð og
féll honum aldrei verk úr hendi.
Væri ekkert sérstakt sem lá fyrir
varðandi búverkin, brá hann sér í
fuglamerkingar, berja- eða gra-
samó, hann átti alltaf áhugamál í
bakhöndinni. Ef ekki viðraði til
útivistar var oft hægt að ganga að
honum vísum í smíðakompunni,
þar sat hann löngum og tálgaði
hnífa og skeiðar úr tré. Hann var
með eindæmum bóngóður maður,
eldhugi og með ósérhlífnustu
mönnum sem ég hef kynnst. Auk
bústarfa hlóðust á hann margvís-
leg félagsstörf sem hann sinnti af
einurð. Tengdafaðir minn var
pólitískur og hafði sterkar skoð-
anir á mönnum og málefnum,
maður sem setti svip á umhverfi
sitt og hjarta hans sló með þeim
er minna máttu sín. Það skilaði
sér á stundum inn í búskapinn er
fyrir kom að hann lét lifa lamb að
hausti sem erfitt hafði átt upp-
dráttar að vorinu og innistæða til
ásetnings því til handa frekar til-
finningaleg, en að þar hefði rækt-
unarlegt gildi eða fjárhagslegur
ávinningur ráðið ákvarðanatöku.
Hann leit oft til mín í „litla hús-
ið“ þar sem fjölskylda mín bjó
fyrstu árin. Það voru góðar
stundir og fyrir þær verð ég
ævarandi þakklát. Hann hafði
leiftrandi húmor, var mikill
sagnamaður, honum var tamt að
vitna í sögupersónur bókmennt-
anna og gat dregið þar upp svo
ljóslifandi myndir að maður fann
nánast fyrir návist persónanna.
Bör Börsson og góði dátinn Svejk
urðu vinir mínir með tímanum og
fleiri góðir áttu eftir að bætast í
kunningjahópinn eftir því sem ár-
in liðu.
Tryggvi var félagslyndur og
mikill söngmaður, raddsterkur
og á góðum stundum söng hann af
svo mikilli innlifun að það virtist
bergmála milli fjallanna. Þá var
bóndinn á Hallgilsstöðum í essinu
sínu, að slá eða snúa heyi í flekkn-
um, á gamla Massa, leið vel og
leyfði sér að njóta. Hann ætlaði
sér aldrei að verða bóndi, hugur
hans stefndi til mennta. Tvo vetur
nam hann við Héraðsskólann á
Laugum, en hugðist síðan halda
til Noregs og nema þar garðyrkju
– og grænmetisræktun. Örlögin
höguðu því hins vegar svo að
hann tók við búi á Hallgilsstöðum
ásamt Kristínu Ingibjörgu Ket-
ilsdóttur (Dinnu), konu sinni, sem
staðið hefur eins og klettur við
hlið manns síns í meira en hálfa
öld.
Ég kveð tengdaföður minn
með þökkum fyrir góð kynni, gott
samstarf sem og samskipti öll á
liðnum árum.
Ósk Helgadóttir.
Tengdaföður mínum kynntist
ég fyrst sumarið 2004 þegar ég
kom í fyrsta skipti til Íslands. Allt
frá fyrstu kynnum okkar var
hann mér afar hlýr og tók mér
opnum örmum inn í fjölskylduna.
Í upphafi töluðum við eingöngu
saman á ensku sem hann hafði
greinilega gaman af. Hann sagði
mér oft frá ýmsu sem snerti ís-
lensk dýr, þar á meðal um land-
námshænurnar sem hann átti
sjálfur og hafði af þeim mikla
ánægju. Sjálfur hafði hann pass-
að hænur sem drengur þegar
hann var að alast upp á Hallgils-
stöðum og kann það að skýra
þann áhuga sem hann hafði ætíð á
hænum.
Hann uppfræddi mig því strax
um margt um landið, dýrin og
umhverfið. Mér féll það svo vel í
fari hans hvað hann talaði af mik-
illi hlýju og virðingu um dýrin,
þ. á m. kindurnar og ekki hvað
síst hundinn Þorra sem var alltaf
með honum, hvort sem Tryggvi
var í smalamennsku, uppi í gamla
bæ að tálga ausur, flokka rófur
eða jafnvel þegar hann fékk að
koma inn í stofu og var vinskapur
þeirra greinilega gagnkvæmur.
Ég man afar vel eftir öllum
ferðunum sem ég fékk að fara
með út í Flateyjardalsheiði þar
sem hann talaði oft um forn eyði-
býli og um líf íbúanna þar af mik-
illi þekkingu og virðingu fyrir erf-
iðum kjörum í harðbýlli sveit. Ég
man sérstaklega vel eftir síðustu
ferðinni með honum sumarið
2014. Meðal annars fengum við
okkur hressingu á þeim stað sem
var honum sérstaklega kær og
heitir Véskvíar.
Á haustin fór Tryggvi oft í
berjamó upp í brekkurnar fyrir
ofan bæinn og man ég vel eftir
safaríku bláberjunum sem hann
gaf okkur.
Foreldrar mínir komu hingað
fimm sinnum í heimsókn, auk
systra minna sem heimsóttu m.a.
tengdaforeldra mína. Alltaf tók
hann á móti fjölskyldu minni af
mikilli vináttu og alltaf var stutt í
grínið hjá honum.
Hann var afar hændur að Elísu
litlu, eldri dóttur okkar Helga.
Því miður entist honum ekki
heilsa til að kynnast Hönnu, yngri
dótturinni, en við munum ætíð
minnast afa þeirra af þeirri djúpu
virðingu sem hann á skilið.
Anja.
Það er einhvern veginn alltaf
sól þegar ég hugsa um afa.
Það var rétt eftir hádegi. Sólin
hátt á lofti, fuglarnir sungu, loftið
ilmaði af þurru heyi og afi var að
syngja einhvern lagstúf fyrir
hvern þann sem vildi hlusta.
Hann var algjörlega í sínum
eigin heimi, í fullri sátt við menn
og guði og strákslegur prakkara-
svipurinn, skein úr andlitinu.
Það var eins og hann væri að
hugsa um eitthvað alveg sérstak-
lega fyndið og biði nú eftir rétta
augnablikinu til að segja manni
frá því.
Stundum söng hann fyrir
mann stutta laglínu og spurði svo:
„Eru ykkur ekki kennd ljóð í skól-
anum?“ Ég svara: Nei … bara
reikningur og landafræði.
„Nú jæja,“ segir hann. „Hvaða
fjall er þetta þá?“ Hann benti út í
loftið, með prakkarasvipinn skín-
andi úr hverri hrukku. Ég vissi
það ekki heldur.
„En þessi fugl?“ segir hann og
bendir á spóa sem stendur ráð-
villtur upp úr túninu, eins undr-
andi og spói getur verið þegar
hann er allt í einu orðinn mið-
punktur athyglinnar en hafði ekki
verið að fylgjast með fram að
þessu. Spóagaukur! segi ég
stríðnislega og bíð eftir viðbrögð-
um frá afa. Hann skellti upp úr,
brosti og sagðist aldrei hafa séð
slíkan fugl fyrr.
Ég held hann sé að plata. Afi
veit allt. Hann þekkir hverja þúfu
og þúst. Hvert strá og stjörnur.
Öll dýrin og fuglarnir eru vinir
hans. Nema kannski minkurinn.
Hann er „bölvað óféti“ finnst hon-
um.
Hann jós og sletti úr sínum
botnlausa viskubrunni og reyndi
af þolinmæði að kenna manni ljóð
og gömul orð í bland við dýranöfn
og staðhætti.
Á meðan dólum við um heima-
túnið á gamla Massa Fergusson.
Dagurinn var ekki nógu langur
til að meðtaka þetta allt í einu. Og
svo var allt í einu komið kvöld.
Fuglarnir voru lagstir á hreiðrin
sín og hættir að kvabba, heyið
komið í hús og heima beið veisla
hjá ömmu. Það er alltaf gott að
borða hjá ömmu og afa.
Þetta var góður dagur.
Takk fyrir mig, afi.
Hannes Garðar Stefánsson.
„Sælinú!“ er líklega það orð
sem minnir mig mest á afa. Alltaf
glaðleg upphrópun, fylgt eftir
með breiðu brosi.
Það er svo margt sem ég gæti
sagt um hann afa minn.
Hann var fyrir það fyrsta ótrú-
lega þolinmóður, nennti enda-
laust að hafa litla skottu í eftir-
dragi sem spurði um allt og ekki
neitt, en aldrei skorti svör hjá
honum afa. Hann vissi nefnilega
allt.
Hann vissi hvað fuglarnir hétu,
hvaða hljóð þeir gáfu frá sér,
hvernig hreiðrin þeirra voru gerð
og hvað þeir ætu. Hann þekkti
hvert einasta strá, hvort sem það
var í hlöðunni, uppi í fjalli eða úti
á Heiði. Hann þekkti hvern hól og
hverja þúfu á Heiðinni og heima,
öll örnefni og uppnefni. Afi virtist
líka kunna utanbókar öll helstu
ljóð sem höfðu verið ort á íslensku
og gat þulið Gunnarshólma
hikstalaust. Ég reyndi eftir
fremstu getu að draga í mig allar
þessar upplýsingar, því ekki þótti
manni leiðinlegt að geta slegið um
sig með stórum orðum eins og
vallarfoxgras og fálkapungur.
Við fórum saman á vorin og
leituðum að hreiðrum og töldum
fuglana í Ármótunum, drukkum
malt gegnum strá og hann kenndi
mér listina að kveðast á. Stundum
slóst Þorri gamli með í för og ekki
var það nú verra, enda vandfund-
inn betri félagi.
Afi sagði mér oft að kindur og
kýr væru undirstaða lífs á Íslandi.
Án þeirra hefðu landnámsmenn-
irnir aldrei getað lifað hér og við
ættum þeim tilveru okkar að
þakka. Þess vegna væri talað um
að mikilvægustu hlutirnir væru
„ær og kýr“ manna. Afi var mikill
dýravinur og náttúruverndar-
sinni og brýndi það oft fyrir okk-
ur yngri kynslóðinni hversu mik-
ilvægt það væri að bera virðingu
fyrir náttúrunni og dýrunum.
Nema minknum, hann væri óféti.
Hann var líka duglegur að
minna mig á það að ég væri alls
enginn eftirbátur bræðra minna
fyrir það að vera stelpa. Þvert á
móti hvatti hann mig alltaf, gjarn-
an brosandi út í annað, til að láta
þá aldrei eiga neitt inni hjá mér.
Það væri ástæðulaust að láta þá
komast upp með eitthvert múður
þó þeir væru dálítið stærri en ég.
Fjárflutningaferðirnar út á
Heiði eru mér líka minnisstæðar.
Þá vorum við Kristín oft með afa í
bílnum með kerru aftan í, sungum
hástöfum saman alla leiðina og
„veiddum polla“ út um gluggann.
Í því fólst að við Kristín hvött-
um afa til að keyra sem hraðast
yfir litla læki og stóra polla á veg-
inum, héldum handleggjunum út
um gluggann og reyndum að fá
sem mest vatn á okkur, mæðrum
okkar eflaust til lítillar ánægju.
Afi kenndi okkur mörg lög í
þessum ferðum okkar, enda var
hann mikill söngmaður og söng
lengi í karlakór með sinni djúpu
og hljómmiklu rödd. Þegar hey-
skapurinn byrjaði gat maður ansi
oft brosað út í annað þegar afi
keyrði framhjá á Massanum með
múgavélina í eftirdragi og
„Smaladrengurinn“ ómaði í gegn-
um hávaðann frá tækjunum.
Út um græna grundu
gakktu, hjörðin mín.
Yndi vorsins undu.
Eg skal gæta þín.
Sól og vor ég syng um,
snerti gleðistreng.
Leikið, lömb, í kringum
lítinn smaladreng.
(Steingrímur Thorsteinsson)
Elsku afi minn, takk fyrir allt.
Sigurbjörg Arna.
Ég á ótal góðar minningar um
afa minn. Það var yfirleitt nóg að
gera hjá honum og ég fékk að
skottast á eftir honum við úti-
verkin og að hjálpa til við að gefa
kindunum. Ferðirnar út á Heiði
voru þó alltaf mest spennandi og
margar þeirra sérstaklega minn-
isstæðar. Á kvöldin spiluðum við
lönguvitleysu. Við verkin rædd-
um við um allt milli himins og
jarðar. Afi hafði skoðanir á öllu og
stóð aldrei á svari hjá honum.
Hann var fróður, vitur og skyn-
samur og lífssýn hans og viðhorf
höfðu mikil áhrif á mig sem barn
og hafa enn. Svo var alltaf stutt í
brosið og hann var fljótur að sjá
spaugilegu hliðarnar á hlutunum.
Afi hafði fallega söngrödd og
við sungum oft saman, sérstak-
lega þegar Sibba frænka var með
okkur. Ég var mikið í sveitinni
hjá afa og ömmu sem barn og
unglingur en í hvert sinn sem ég
þurfti svo að fara heim kvaddi afi
mig alltaf með því að segja mér að
ég væri alltaf velkomin aftur, hve-
nær sem ég vildi. Takk fyrir það
og allt hitt, afi minn.
Þegar lit á lyngi sé
langar mig til fjalla.
Minnist afa elta fé
upp við Bratta-Hjalla.
Ungur fyrstu ána fékk
sem agnarlítill bróðir.
Síðar hann í göngum gekk
gamlar kindaslóðir.
Hestar, fé og hundar inn
í halarófu streyma.
Er þá hjá mér afi minn,
sem aldrei vil ég gleyma.
(A.T.)
Kristín Ingibjörg Hlynsdóttir.
Nú skilur leiðir.
Margs er að minnast þegar
maður hugsar til baka um
Tryggva afa. Það er fyrst að
minnast allra ferðanna sem hann
fór með okkur krakkana út á
Flateyjardalsheiði, ýmist til að
sækja rekavið sem við síðan kluf-
um með honum í girðingarstaura,
til að tína fjallagrös sem hann
kenndi okkur svo að þurrka og
meðhöndla, eða hreinlega til að
sinna blessuðum kindunum. Ann-
að sem stendur upp úr er hversu
laginn hann var í höndunum. Það
skipti litlu máli hvert verkefnið
var, hvort sem það var að skera út
gullfallega timburbáta handa
barnabörnunum eða smíða með
þeim lítið hús í skóginum við
gamla bæinn.
Alltaf voru verkefnin leyst af
hendi með brosi og söng á vörum.
Söngur og kvæði voru afa mjög
hugleikin og aldrei var komið að
tómum kofunum hjá honum þeg-
ar maður vildi eitthvað vita um
gamlar vísur, og jafnvel þegar
komið var fram á síðustu ár þurfti
ekki meira en að byrja á fyrstu
línu Gunnarshólma og þá kom
hann með framhaldið eins og
hann hefði lært það í gær.
Mér þykir við hæfi að láta
fyrstu línur Gunnarshólma vera
síðustu línuna mína hér:
Skein yfir landi sól á sumarvegi,
og silfurbláan Eyjafjallatind
gullrauðum loga glæsti seint á degi.
Við austur gnæfir sú hin mikla mynd
hátt yfir sveit, og höfði björtu svalar
í himinblámans fagurtærri lind.
(Jónas Hallgrímsson)
Sævar Páll Stefánsson.
Tryggvi
Stefánsson
HINSTA KVEÐJA
Elsku afi okkar er dáinn.
Því miður var tíminn allt
of stuttur til að fá að vera
með þér.
Við þökkum fyrir þann
tíma sem við fengum og
langar til að kveðja þig með
broti úr ljóðinu „Fylgd“
sem pabbi sagði að þú hefð-
ir alltaf haft dálæti á.
Göngum langar leiðir,
landið faðminn breiðir.
Allar götur greiðir
gamla landið mitt,
sýnir hjarta sitt.
Mundu, mömmu ljúfur,
mundu, pabba stúfur,
að þetta er landið þitt.
(Guðmundur Böðvarsson)
Frá yngstu barnabörn-
unum þínum,
Elísa Sofía Helgadóttir,
Hanna Júlía Helgadóttir.
Ástkær eiginmaður minn, faðir, sonur, bróðir
og mágur,
BIRGIR GRÍMUR JÓNASSON
innanhússarkitekt,
lést á Eisenhower sjúkrahúsinu í heimabæ
sínum Palm Desert í Kaliforníu 30. apríl.
Bálför hans hefur farið fram.
Janet S. Jonasson,
Jonas Leo Jonasson, Thor Jonasson,
Halldóra Guðmundsdóttir,
Björg Jónasdóttir, Halldór Þ. Sigurðsson,
Jónas Bragi Jónasson, Catherine Dodd.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma og langamma,
ÞÓRA ÞORSTEINSDÓTTIR,
Kirkjubraut 18, Seltjarnarnesi,
lést á Borgarspítalanum þann 25. maí 2016.
Útför hennar verður auglýst síðar.
.
Sigurþór Hallgrímsson
Hafdís Sigurþórsdóttir Viðar Gunnarsson
Guðbjörn Sigurþórsson Anna Bjarnadóttir
Þóra Björk Sigurþórsdóttir Ragnar Kummer
Oddný Hildur Sigurþórsdóttir Þorsteinn Ásgeirsson
Sigurþór Sigurþórsson Solfrid Dalsgaard
barnabörn og barnabarnabörn