Einn Helsingi - 01.03.1946, Page 33

EINN HELSINGI
S1

möguleika fyrir slíkum, þá er það
heldur ekki talið afbrot. Nei, ekki
þó það eyðilegði ómetanleg verð-
mæti andlegs lífs,eða sviptiókomn-
ar og óbornar kynslóðir þroska-
möguleikum og skilyrðum til auk-
innar lífsfegurðar, — nei, ekki þótt
einhver slíkur verknaður hinna
einstöku, dauðblindaði sáfsýni þús-
unda á ókomnum tímum. Engin
slík eyðingarverk mannanna fá
nafnið afbrot, glæpur eða yfirsjón,
og engum refsingum er beitt fyrir
neitt slíkt, nema því aðeins, að það
skerði krónutöluna í vasa eða
»bankabók einhvers, — orsaki
skemmdir á kæfubelg í skemm-
unni, eyðileggi nokkrar niðursuðu-
dósir í eldhúsi, bæli grasið á túninú
rétt fyrir sláttinn, eða orsaki hvarf
á neftóbaksíláti eða kaðalsspotta
úr mótorbát. Aðeins ef eitthvað
slíkt slæddist inn x einn þvílíkan
verknað, sem kæfði andleg verð-
mæti þúsunda, píndi sálarlíf heilla
herskara og formyrkvaði lífsham-
ingju heilld kynslóða, — þá — já,
þá fyrst -- það orðið afbr-t, undir
refsidómana lagt og hefndinni of-
urselt.
*
Refsilöggjöf þjóðanna hefir ver-
ið og er endalaust samsafn af
hefndarráðstöfunum og mismun-
andi sniðugum laumubrögðum, til
að græða á yfirsjónum, óheppni,
neyð eða fljótfærni hinna ein-
stöku, sem ekki hafa getað séð fót-
um sínum forráð, eða sem löggjöf
þjóðanna hefir beinlínis lagt gildr-
ur fyrir, svo þeir yrðu brotlegir á
einhvem hátt, svo að það gæti
réttlætt þá notkun hefndarráðstaf-
ana, sem heildin, eða hinir ein-
stöku, sem með forráð hennar
færu, gætu grætt á sína 30 silfur-
skildinga.
*
Að þjóna sannleikanum hefir
löngum verið talið erfitt, en engan
hefi eg þó fyrirhitt, sem ekki var
annað tveggja, fullvís um, að hann
gerði það, eða að minnsta kosti
vildi gera það.
Sú þjónusta er þó engan veginn
svo virðuleg eða blessunarrík eins
og hún er gjallmálug og glymfögur
til afspurnar og frásagnar.
Fyrsta boðorðið í þeirri þjón-
ustu er: Þú skalt hætta að hugsa,
því svo aðeins getur sannleikurinn
orðið einn og óumbreytanlegur. Og
annað boðorðið: Þú skalt engum
öðrum sannleik trúa, — enda yrði
það hálfbágborinn sannleiksflytj-
andi, sem játaði, að sinn sannleik-
ur þyrfti að berjast við annan
sannleika og andstæðan. Og þá
yrðu þeir lxka margir, Pílatusarnir,
sem þyrftu að spyrja. Og þriðja
boðorðið er: Heiðra skaltu sann-
leikann, því öðruvísi getur þú eigi
orðið langlífur í þjónustu hans, því
sá, sem þekkir sannleikann en
heldur hann ekki í heiðri, hlýtur
að vera uppblásinn af einhverjum
vonzkunnar óguðlegu efasemdum.
Og þar með er lokið boðorðum
sannleikans til játenda sinna, og
fleiri boðorða þarfnast hann ekki
til að hlaða umhverfis sig nær ó-
rjúfandi múr daufdumbrar og
dauðmyrkraðrar trúar, sem hvergi
ersmuga á fyrir hugsun eða ein-
hverja vitglóru að smjúga í gegn-
um.